12 Brygada Zmechanizowana

12 Brygada Zmechanizowana

Odznaka pamiątkowa
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1996
Patron	gen. broni Józef Haller
Tradycje
Święto	15 maja
Nadanie sztandaru	23 czerwca 1996[1]
Rodowód	5 Pułk Zmechanizowany
Dowódcy
Pierwszy	ppłk Grzegorz Duda
Obecny	gen. bryg. Roman Łytkowski
Organizacja
Numer	1749
Dyslokacja	Szczecin, Stargard
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Wojska zmechanizowane
Podległość	12 Dywizja Zmechanizowana[2]
Strona internetowa

Rozlokowanie jednostek 12 DZ w 2010

Poczet sztandarowy brygady

Defilada 12 BZ na Wałach Chrobrego w Szczecinie

Płat sztandaru brygady

KTO Rosomak

120mm Moździerz Rak

ZU-23-2 Hibneryt

12 Brygada Zmechanizowana im. gen. broni Józefa Hallera (12 BZ) – związek taktyczny wojsk zmechanizowanych Sił Zbrojnych RP.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Brygada powstała w 1996 na bazie 5 pułku zmechanizowanego jako jednostka 12 Dywizji Zmechanizowanej^[3][4]. 12 Brygada Zmechanizowana należy do największych i najnowocześniejszych jednostek w wojskach lądowych. W 2006 roku otrzymała transportery opancerzone Rosomak.

Tradycje

Decyzją Ministra Obrony Narodowej nr 51 z 10 kwietnia 1996 dla zachowania w pamięci czynów żołnierzy jednostek piechoty oznaczonych cyfrą „5” oraz żołnierzy pułków wchodzących w skład 12 Dywizji Piechoty II Rzeczypospolitej przejęła tradycje^[5][6]:

• regimentu artylerii koronnej 1673-1775
• 5 regimentu fizylierów 1775-1786
• 5 batalionu piechoty Legionów gen. J.H. Dąbrowskiego 1797-1803
• 5 pułku piechoty Księstwa Warszawskiego 1806-1814
• 5 pułku piechoty liniowej 1815–1831
• 5 pułku piechoty 1 Brygady Legionów J. Piłsudskiego 1914–1917
• 5 pułku piechoty Legionów 1918–1939
• 5 pułku piechoty 1943-1962
• 5 pułku zmechanizowanego 1962-1995
• 51 pułku piechoty strzelców kresowych 1918–1939
• 52 pułku piechoty strzelców kresowych 1918–1939
• 54 pułku piechoty strzelców kresowych 1918–1939
• 12 kresowego pułku artylerii lekkiej (dla dywizjonu artylerii mieszanej) 1919-1939

W 2007 12 Brygada Zmechanizowana przejęła tradycje rozformowanej 6 Brygady Kawalerii Pancernej ze Stargardu Szczecińskiego.

Święto brygady obchodzone jest 15 maja, w celu upamiętnienia daty powrotu do kraju oddziałów Armii Polskiej we Francji w 1919 oraz dla zachowania w pamięci daty 15 maja 1949, kiedy to pododdziały 5 Pułku Piechoty przybyły i rozpoczęły służbę w garnizonie Szczecin.

Struktura organizacyjna (2010)

• dowództwo i sztab – Szczecin
• batalion dowodzenia – Szczecin
• 1 batalion piechoty zmotoryzowanej – Szczecin
• 14 batalion Ułanów Jazłowieckich (2 batalion piechoty zmotoryzowanej) – Stargard
• 3 batalion piechoty zmotoryzowanej – Stargard
• dywizjon przeciwlotniczy – Stargard
• dywizjon artylerii samobieżnej – Choszczno
• kompania rozpoznawcza – Szczecin
• 2 batalion saperów – Stargard
• batalion logistyczny – Szczecin
• Grupa Zabezpieczenia Medycznego – Szczecin

Uzbrojenie

• kołowe transportery opancerzone Rosomak
• samobieżne moździerze 120 mm Rak^[7]
• bojowe wozy piechoty BWP-1
• samobieżne armatohaubice Dana
• rozpoznawcze samochody opancerzone BRDM-2
• samochody terenowe Honker
• przeciwpancerne pociski kierowane Spike
• karabiny wyborowe Bor, Tor, Alex, Sako TRG 22
• armaty przeciwlotnicze ZU-23-2 „Hibneryt”
• PPZR „Grom”
• Stacje radiolokacyjne NUR -22^[8] i ZDPSR Soła^[9]
• wozy dowodzenia i kierowania ogniem (Łowcza-3K, Rega 1, 2, 3)^[8]

Dowódcy brygady

• ppłk dypl. Grzegorz Duda (1995-1999)
• płk dypl. Andrzej Malinowski (1999-2002)
• gen. bryg. Marek Ojrzanowski (2002-2005)
• gen. bryg. Piotr Pcionek (2005-2007)
• gen. bryg. Tomasz Bąk (2007-2008)
• gen. bryg. Janusz Adamczak (2008-2010)
• gen. bryg. Andrzej Tuz (2010-2013)
• gen. bryg. Dariusz Górniak (2014-2017)
• gen. bryg. Piotr Trytek (2017-2019)
• gen. bryg. Sławomir Dudczak (2019-2020)
• cz.p.o. płk Roman Brudło (2020-2021)
• gen. bryg. Roman Łytkowski (2021-)

Symbole brygady

Sztandar
23 czerwca 1996 prezydent RP Aleksander Kwaśniewski, na Wałach Chrobrego w Szczecinie, wręczył dowódcy brygady ppłk. dypl. Grzegorzowi Dudzie sztandar^[1]. Rodzicami chrzestnymi sztandaru byli członkowie Zarządu Okręgowego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Szczecinie: prof. dr hab. Tadeusz Mieczkowski ps.Bończa i kpt. w st. spocz. Roman Wilczek ps. Lupus.

Płat sztandaru to biała tkanina w kształcie kwadratu o wymiarach 75×75 cm, po której obu stronach znajduje się krzyż kawalerski wykonany z tkaniny czerwonej. Jeden bok sztandaru wszyty jest w białą skórę. Boki sztandaru obszyte złotą frędzlą. Na stronie głównej płata, pośrodku krzyża kawalerskiego, znajdują się dwie gałązki wawrzynu, haftowane złotym szychem. Pośrodku wieńca umieszczony wizerunek orła białego z głową zwróconą do drzewca. W rogach płata umieszczone są wieńce wawrzynu z numerem jednostki – 12.

Na stronie odwrotnej płata, pośrodku krzyża kawalerskiego, znajduje się napis „BÓG HONOR OJCZYZNA” w wieńcu z wawrzynu. W rogach płata umieszczone są wieńce wawrzynu, a w ich polach^[10]:

• w prawym górnym wizerunek Krzyża Pamiątkowego AK
• w prawym wizerunek odznaki pamiątkowej 12 Brygady Zmechanizowanej
• w lewym dolnym wieńcu wawrzynu litery JH
• w lewym górnym odwzorowanie herbu Szczecina

Odznaka pamiątkowa
Odznaka nawiązuje do kształtu odznaki 54 pułku piechoty Strzelców Kresowych. Ma kształt równoramiennego krzyża o wymiarach 40x40 mm. Ramiona pokryte są granatową emalią z żółtym obrzeżem. Na ramionach znajdują się napisy: 12, BZ, 5 pz oraz herb Szczecina. Na środku krzyża nałożona jest odznaka oficerska Armii Polskiej we Francji w kształcie zielonego rombu, a na nim stylizowany orzeł piastowski. Ramiona krzyża są złączone wieńcem laurowo dębowym^[10].

Przypisy

Bibliografia

• Grzegorz Ciechanowski: Tradycje wojskowe związków taktycznych Wojsk Lądowych na Pomorzu Zachodnim. W: Pomorze militarne. Stulecie odrodzenia polski a region. T. IX. Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo „Pogranicze”, 2018. ISBN 978-83-89341-98-3.
• Dariusz Faszcza: Z dziejów 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej. Warszawa: Dom Wydawniczy „Bellona”, 2005. ISBN 83-11-10131-0.
• Kazimierz Kozłowski: Pomorze Zachodnie w latach 1945 – 2010. T. I. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2012. ISBN 978-83-7241-870-8.
• Tadeusz Krząstek, Andrzej Żak: Z ziemi włoskiej do Polski. Warszawa: Wydawnictwo Marrow SA, 1997. ISBN 83-907396-5-8.
• Zdzisław Sawicki, Jerzy Waszkiewicz, Adam Wielechowski: Mundur i odznaki Wojska Polskiego: czas przemian. Warszawa: „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08588-9.
• Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.

Linki zewnętrzne

• 12 Brygada Zmechanizowana im. gen. broni Józefa Hallera. wojsko-polskie.pl/12bz. [dostęp 2020-01-24].
• 12 Brygada Zmechanizowana. jednostki-wojskowe.pl.