12 Gdański Oddział WOP
 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | 1946 |
| Rozformowanie | 1948 |
| Nazwa wyróżniająca | Gdański |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | ppłk Józef Hajdukiewicz[1] |
| Organizacja | |
| Numer | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | Okręg Wojskowy Pomorze |
Gdański Oddział WOP nr 12 – oddział w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Sformowany w 1946 na bazie 4 Oddziału Morskiego Ochrony Pogranicza[3], na podstawie rozkazu NDWP nr 0153/org. z 21 września 1946. Oddział posiadał trzy komendy, 15 strażnic, stan etatowy wynosił 1548 żołnierzy i 13 pracowników cywilnych[4]. 21 kwietnia 1947 roku sztab oddziału został przeniesiony z Sopotu do Gdańska-Wrzeszcza [a]. W 1947 roku rozformowano grupę manewrową oddziału, a w jej miejsce powołano szkołę podoficerską o etacie 34 oficerów i podoficerów oraz 140 elewów[5][b].
Sztab oddziału stacjonował w Gdańsku ul. Niedziałkowskiego 11[1].
W 1947 roku rozpoczęto organizować służbę morską WOP, a Gdański 12 Oddział WOP otrzymał pierwsze jednostki pływające. Z początkiem lutego 1948 roku służba morska dysponowała 13 kutrami i łodziami[3]. W tym okresie wykorzystywano 11 punktów obserwacyjnych, z których tylko 3 znajdowały się na własnych wieżach wybudowanych przez strażnice[6].
12 Gdański Oddział WOP rozformowany został w 1948 roku. Na jego bazie powstała 4 Brygada Ochrony Pogranicza.
Struktura organizacyjna
- dowództwo sztab i pododdziały dowodzenia[c]
- grupa manewrowa, a od 1947 szkoła podoficerska
- 19 komenda odcinka - Lębork
- 20 komenda odcinka – Gdańsk Wrzeszcz
- 21 komenda odcinka– Elbląg
We wrześniu 1946 roku stan etatowy oddziału przewidywał: 3 komendy, 15 strażnic, 1548 wojskowych i 14 pracowników cywilnych[7]. Po reorganizacji w 1947 roku było to: 3 komendy odcinków, 16 strażnic, 1254 wojskowych i 13 pracowników cywilnych[8].
Dowódca oddziału
- ppłk Józef Hajdukiewicz (był 10.1946)[d].
- płk Karol Bacz (X 1946-1947)
Przekształcenia
4 Oddział Morski Ochrony Pogranicza → 12 Gdański Oddział WOP → 4 Brygada Ochrony Pogranicza → 16 Brygada WOP → 16 Kaszubska Brygada WOP → Kaszubska Brygada WOP → Morski i Mazursko Warmiński Oddział SG
Uwagi
- ↑ Pismo Departamentu WOP nr 0883 z 15.04.1947 → Historia KBWOP ↓, s. 51
- ↑ Rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 070/org. z 3.03.1947 roku → Jackiewicz 1998 ↓, s. 75
- ↑ Strukturę organizacyjną Oddziału podano za → Jackiewicz 1998 ↓, s. 75
- ↑ Rozkaz personalny dowódcy WOP nr 062 z 19.10.1946. → Rozkazy personalne D WOP ↓
Przypisy
- ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 75.
- ↑ ASGran., sygn. 2825/1 ↓.
- ↑ a b Bieniecki 2005 ↓, s. 47.
- ↑ Dominiczak 1971 ↓, s. 127.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 10.
- ↑ Bieniecki 2005 ↓, s. 48.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 61.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 64.
Bibliografia
- Ireneusz Bieniecki. Kaszubska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza w ochronie granicy morskiej na wybrzeżu gdańskim w latach 1945 – 1991 (powstanie, zmiany organizacyjne i metody pełnienia służby). „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/05, 2005. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
- ASGr.Historia Kaszubskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Gdańsk 1965.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dyslokacja oddziałów i komend Wojsk Ochrony Pogranicza w październiku 1946 r.
Własna praca Kwz
LWP - barwy broni na kołnierze kurtek obowiązujące od 1946 - WOP