12 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)

12 Pułk Ułanów

5 Pułk Jazdy Galicyjsko-Francuskiej

Proporczyk na lance
Historia
Państwo	Księstwo Warszawskie
Sformowanie	1809
Rozformowanie	1813
Tradycje
Rodowód	5 Pułk Jazdy Galicyjsko-Francuskiej
Kontynuacja	8 pułk ułanów 12 batalion dowodzenia
Działania zbrojne
Druga Wojna Polska; Bitwa narodów
Organizacja
Dyslokacja	Biała
Rodzaj wojsk	Jazda
Podległość	Dywizja Kawalerii – II 1813

Żołnierz 12 Pułku Ułanów (akwarela, 1850–60)

12 Pułk Ułanów – oddział jazdy polskiej Armii Księstwa Warszawskiego.

Forowanie i zmiany organizacyjne

Pułk formował się 8 czerwca 1809 na Podolu austriackim kosztem Rzyszczewskiego i mieszkańców Podola rosyjskiego i austriackiego^[1]. Do 28 grudnia tego roku nosił nazwę 5 Pułk Jazdy Galicyjsko-Francuskiej^[1]. Po włączeniu wojsk galicyjsko-francuskich do Armii Księstwa Warszawskiego 5 pułk został przemianowany na 12 Pułk Ułanów używając na pamiątkę barw biało-niebiesko-czerwonych.

Pod koniec 1809 roku pułk liczył 943 żołnierzy^[2]. Stacjonował w Białej^[3].

Żołnierze pułku

Dowódca pułku

• płk Gabriel Stanisław Rzyszczewski (1 lipca 1809)^[1]:

Żołnierze

• ppor. Władysław Mniszek-Tchorznicki^[4]

Mundur

Od 1810 roku obowiązywała następująca barwa munduru^[5]:

Kołnierz karmazynowy z białą wypustką; rabaty granatowe z białą wypustką.

Lampasy spodni karmazynowe.

Walki

W wyprawie na Moskwę w 1812 roku pułk wziął udział w bitwach pod Grodnem (30 czerwca 1812), Romanowem (4 lipca 1812), Możajskiem (5 i 7 września 1812), Mirem, Borodino, Czerykowem (29 września 1812), Woronowem i Medynią (25 października 1812)^[1] W czasie odwrotu na pewnym odcinku jeden ze szwadronów eskortował Napoleona, a po wypadku księcia Józefa Poniatowskiego 3 szwadron eskortował go z Wilna do Warszawy.

Ze względu na niskie stany osobowe w 1813 roku, 12. i 8 pułk ułanów połączyły się i walczyły pod nazwą tego ostatniego w bitwach pod Neustadt, Wachau, a w końcu pod Lipskiem (tzw. "Bitwa Narodów"). Połączonym pułkiem dowodził płk Antoni Potocki.

Przypisy

Bibliografia

• Szymon Askenazy, Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807-1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.}
• Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807 – 1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.
• Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.