13 Eskadra Liniowa

13 Eskadra Liniowa
13 Eskadra Lotnicza
Ilustracja
Godło: „Biały kościotrup” z czerwoną szarfą
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1925

Rozformowanie

1934

Tradycje
Rodowód

3 eskadra wywiadowcza

Kontynuacja

13 eskadra towarzysząca
13 eskadra obserwacyjna

Dowódcy
Pierwszy

kpt. pil. Czesław Niekraszewicz

Ostatni

kpt. pil. Jan Lasocki

Organizacja
Dyslokacja

Warszawa

Rodzaj wojsk

lotnictwo

Podległość

II/ 1 pułku lotniczego
I/ 1 pułku lotniczego

Liniabugu 1920.png
Wizyta brata króla Rumunii księcia Mikołaja w Polsce – powitanie na lotnisku

13 eskadra liniowapododdział lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

W 1918 na lotnisku mokotowskim w Warszawie zorganizowana została „eskadra warszawska”, która później przemianowana została na 3 eskadrę wywiadowczą. W 1925 eskadra została przemianowana na 13 eskadrę lotniczą, a rok później na 13 eskadrę niszczycielską nocną. 1929 przemianowano ją na 13 eskadrę liniową, a w 1934 13 eskadra została rozwiązana. Prawie cały personel latający i naziemny przeszedł do 13 eskadry towarzyszącej.

Godło eskadry[1]:

  • biały kościotrup z czerwoną szarfą grający na skrzypcach – na samolotach Ansaldo 300 i Potez XV
  • biały równoramienny trójkąt na tle czerwonego kwadratu z białą obwódką – na samolotach Potez XXVII i Breguet

Formowanie i zmiany organizacyjne

W maju 1925 3 eskadra wywiadowcza została przemianowana na 13 eskadrę lotniczą i weszła w skład II dywizjonu 1 pułku lotniczego. Na wyposażeniu posiadała samoloty Ansaldo 300[1]. Na przełomie 1925/1926 roku rozpoczęła się wymiana samolotów na Potezy XV[1]. Rozkazem Departamentu Żeglugi Powietrznej MSWojsk. L.dz. 500/tjn. 0g. 0rg. z 26 maja 1926 przemianowano II dywizjon lotniczy na II dywizjon niszczycielski nocny[1].

W 1927 eskadra sukcesywnie otrzymywała samoloty Potez XXVII, a już w 1929 rozpoczęto ich wymianę na lekkie bombowce Breguet XIX B.2 z oprzyrządowaniem do nocnych lotów[2]. Rozkazem Ministra Spraw Wojsk. Biuro Og.– Org. L.dz. 412/tjn. z 2 sierpnia 1928 przemianowano 14 eskadrę niszczycielską na 211 eskadrę, a 13 eskadra została przesunięta do I dywizjonu lotniczego[3]. W 1932 został wprowadzony nowy system oznakowania samolotów. Polegał na przyporządkowaniu poszczególnym pułkom znaków graficznych. 111 eskadra nie stosowała tego systemu[4].

Rozkazem dziennym nr 25 z 31 stycznia 1934 13 eskadra liniowa została rozwiązana, a prawie cały personel latający i naziemny przeszedł do organizującej się 13 eskadry towarzyszącej. Samoloty Breguet XIX zostały przekazane do 2 pułku lotniczego na wyposażenie formującej się 24 eskadry liniowej[3].

Schemat zmian organizacyjnych eskadry
Nazwy jednostki i daty sformowania, przeformowań i rozformowania
XII 1918eskadra warszawska19193 eskadra wywiadowczaV 192513 eskadra lotniczaV 192613 eskadra niszczycielska NX 192913 eskadra liniowa1934

Dowódcy eskadry

  • kpt. pil. Czesław Niekraszewicz (1925 – 14 V 1926)[1] → zginął w wypadku lotniczym
  • kpt. pil. Karol Malik (V 1926 – VII 1929)
  • kpt. pil. Ignacy Skorobohaty (VII 1929 – XI 1931)[3]
  • kpt. obs. Leonard Hudzicki (XI 1931 – VIII 1933)
  • kpt. pil. Jan Kazimierz Lasocki (VIII 1933 – I 1934)

Wypadki lotnicze

  • 27 kwietnia 1926, przy zrzucaniu wieńca podczas pogrzebu płk. pil. Aleksandra Serednickiego, samolot z załogą sierż. pil. Wacław Brzezina i st. szer. mech. Wincenty Gromadzki, na skutek zderzenia z drugą maszyną runął na ziemię. Obaj lotnicy ponieśli śmierć[1].
  • 14 maja 1926 zginął w locie służbowym kpt. Niekraszewicz[1].
  • 2 kwietnia 1931 samolot Breguet XIX, z załogą ppor. obs. Bronisław Likowski i por. pil. Euzebiusz Żebrowski rozbił się z powodu awarii silnika na dziedzińcu Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. Lotnicy ponieśli śmierć[3].
  • 4 maja 1933, podczas przelotu do Krakowa, zginęli ppor. obs. Stanisław Malczyk i st. szer. pil. Feliks Żbikowski[5].

Samoloty eskadry

Przypisy

  1. a b c d e f g Pawlak 1989 ↓, s. 132.
  2. Pawlak 1989 ↓, s. 133.
  3. a b c d Pawlak 1989 ↓, s. 134.
  4. Kowalski 1981 ↓, s. 121.
  5. Pawlak 1989 ↓, s. 135.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of Poland (1918-1921).svg
Roundel of the Polish Air Force (1918–1921).
Samoloty Bréguet 19 B2 1 plot na lotnisku Okęcie - fragment NAC 1-D-1385-12.jpg
Wizyta brata króla Rumunii księcia Mikołaja w Polsce 27 czerwca 1933. Książę Mikołaj w asyście wojskowych dokonuje przeglądu 1 Pułku Lotniczego na lotnisku wojskowym na Okęciu. Widoczne samoloty Bréguet 19 B2. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-D-1385-12
Roundel of Poland (1921–1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Wizyta brata króla Rumunii księcia Mikołaja w Polsce - powitanie na lotnisku NAC 1-D-1384-2.jpg
Wizyta brata króla Rumunii księcia Mikołaja w Polsce. Brat króla Rumunii książę Mikołaj (trzeci z prawej) w towarzystwie ministra spraw zagranicznych Polski Augusta Zaleskiego (drugi z prawej), pilota kpt. Oprisa (drugi z lewej) oraz attache wojskowego Poselstwa Rumunii w Warszawie płk. S. Constantina (pierwszy z lewej) na lotnisku na Polu Mokotowskim; 20 sierpień 1931. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-D-1384-2
1p 4e lin 1.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Znak na samolotach 4 eskadry liniowej, 1 Pułku Lotniczego stosowany w latach 1927 - 1932 (bez podpisu)
Liniabugu 1920.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lotnictwo polskie w walkach na linii Bugu 7 - 15 sierpnia 1920
3EskadraGodlo.jpg
Godło 3 Eskadry Wywiadowczej.