13 Eskadra Liniowa
![]() Godło: „Biały kościotrup” z czerwoną szarfą | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | 1925 |
Rozformowanie | 1934 |
Tradycje | |
Rodowód | |
Kontynuacja | 13 eskadra towarzysząca |
Dowódcy | |
Pierwszy | kpt. pil. Czesław Niekraszewicz |
Ostatni | kpt. pil. Jan Lasocki |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |

13 eskadra liniowa – pododdział lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
W 1918 na lotnisku mokotowskim w Warszawie zorganizowana została „eskadra warszawska”, która później przemianowana została na 3 eskadrę wywiadowczą. W 1925 eskadra została przemianowana na 13 eskadrę lotniczą, a rok później na 13 eskadrę niszczycielską nocną. 1929 przemianowano ją na 13 eskadrę liniową, a w 1934 13 eskadra została rozwiązana. Prawie cały personel latający i naziemny przeszedł do 13 eskadry towarzyszącej.
Godło eskadry[1]:
- biały kościotrup z czerwoną szarfą grający na skrzypcach – na samolotach Ansaldo 300 i Potez XV
- biały równoramienny trójkąt na tle czerwonego kwadratu z białą obwódką – na samolotach Potez XXVII i Breguet
Formowanie i zmiany organizacyjne
W maju 1925 3 eskadra wywiadowcza została przemianowana na 13 eskadrę lotniczą i weszła w skład II dywizjonu 1 pułku lotniczego. Na wyposażeniu posiadała samoloty Ansaldo 300[1]. Na przełomie 1925/1926 roku rozpoczęła się wymiana samolotów na Potezy XV[1]. Rozkazem Departamentu Żeglugi Powietrznej MSWojsk. L.dz. 500/tjn. 0g. 0rg. z 26 maja 1926 przemianowano II dywizjon lotniczy na II dywizjon niszczycielski nocny[1].
W 1927 eskadra sukcesywnie otrzymywała samoloty Potez XXVII, a już w 1929 rozpoczęto ich wymianę na lekkie bombowce Breguet XIX B.2 z oprzyrządowaniem do nocnych lotów[2]. Rozkazem Ministra Spraw Wojsk. Biuro Og.– Org. L.dz. 412/tjn. z 2 sierpnia 1928 przemianowano 14 eskadrę niszczycielską na 211 eskadrę, a 13 eskadra została przesunięta do I dywizjonu lotniczego[3]. W 1932 został wprowadzony nowy system oznakowania samolotów. Polegał na przyporządkowaniu poszczególnym pułkom znaków graficznych. 111 eskadra nie stosowała tego systemu[4].
Rozkazem dziennym nr 25 z 31 stycznia 1934 13 eskadra liniowa została rozwiązana, a prawie cały personel latający i naziemny przeszedł do organizującej się 13 eskadry towarzyszącej. Samoloty Breguet XIX zostały przekazane do 2 pułku lotniczego na wyposażenie formującej się 24 eskadry liniowej[3].
Nazwy jednostki i daty sformowania, przeformowań i rozformowania | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
XII 1918 | eskadra warszawska | 1919 | 3 eskadra wywiadowcza | V 1925 | 13 eskadra lotnicza | V 1926 | 13 eskadra niszczycielska N | X 1929 | 13 eskadra liniowa | 1934 |
Dowódcy eskadry
- kpt. pil. Czesław Niekraszewicz (1925 – 14 V 1926)[1] → zginął w wypadku lotniczym
- kpt. pil. Karol Malik (V 1926 – VII 1929)
- kpt. pil. Ignacy Skorobohaty (VII 1929 – XI 1931)[3]
- kpt. obs. Leonard Hudzicki (XI 1931 – VIII 1933)
- kpt. pil. Jan Kazimierz Lasocki (VIII 1933 – I 1934)
Wypadki lotnicze
- 27 kwietnia 1926, przy zrzucaniu wieńca podczas pogrzebu płk. pil. Aleksandra Serednickiego, samolot z załogą sierż. pil. Wacław Brzezina i st. szer. mech. Wincenty Gromadzki, na skutek zderzenia z drugą maszyną runął na ziemię. Obaj lotnicy ponieśli śmierć[1].
- 14 maja 1926 zginął w locie służbowym kpt. Niekraszewicz[1].
- 2 kwietnia 1931 samolot Breguet XIX, z załogą ppor. obs. Bronisław Likowski i por. pil. Euzebiusz Żebrowski rozbił się z powodu awarii silnika na dziedzińcu Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. Lotnicy ponieśli śmierć[3].
- 4 maja 1933, podczas przelotu do Krakowa, zginęli ppor. obs. Stanisław Malczyk i st. szer. pil. Feliks Żbikowski[5].
Samoloty eskadry
Breguet 19
(1926–1935)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Pawlak 1989 ↓, s. 132.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 133.
- ↑ a b c d Pawlak 1989 ↓, s. 134.
- ↑ Kowalski 1981 ↓, s. 121.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 135.
Bibliografia
- Tomasz Kowalski: Godło i barwa w lotnictwie polskim 1918–1939. Toruń: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1981. ISBN 83-206-0149-5. OCLC 830211140.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
- Marian Romeyko (red.): Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa. Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku Czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
Media użyte na tej stronie
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Roundel of the Polish Air Force (1918–1921).
Roundel of the Polish Air Force (1918–1921).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Wizyta brata króla Rumunii księcia Mikołaja w Polsce 27 czerwca 1933. Książę Mikołaj w asyście wojskowych dokonuje przeglądu 1 Pułku Lotniczego na lotnisku wojskowym na Okęciu. Widoczne samoloty Bréguet 19 B2. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-D-1385-12
Wizyta brata króla Rumunii księcia Mikołaja w Polsce. Brat króla Rumunii książę Mikołaj (trzeci z prawej) w towarzystwie ministra spraw zagranicznych Polski Augusta Zaleskiego (drugi z prawej), pilota kpt. Oprisa (drugi z lewej) oraz attache wojskowego Poselstwa Rumunii w Warszawie płk. S. Constantina (pierwszy z lewej) na lotnisku na Polu Mokotowskim; 20 sierpień 1931. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-D-1384-2
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Znak na samolotach 4 eskadry liniowej, 1 Pułku Lotniczego stosowany w latach 1927 - 1932 (bez podpisu)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lotnictwo polskie w walkach na linii Bugu 7 - 15 sierpnia 1920
Godło 3 Eskadry Wywiadowczej.