13 Pułk Zmechanizowany

13 Pułk Zmechanizowany

Znak na pojazdach pułku[a]
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1967
Rozformowanie	1998
Tradycje
Święto	16 kwietnia
Rodowód	38 Pułk Zmechanizowany 13 Pułk Piechoty
Organizacja
Numer	JW 3001[1]
Dyslokacja	Kożuchów
Rodzaj wojsk	Wojska zmechanizowane
Podległość	5 Saska Dywizja Pancerna 5 Kresowa Dywizja Zmechanizowana

Rozlokowanie 5 DPanc w 1989

Rozlokowanie jednostek 5 DZ

13 Pułk Zmechanizowany (13 pz) – dawny oddział zmechanizowany Sił Zbrojnych PRL i Sił Zbrojnych RP.

Historia

Zgodnie z rozkaz nr 025/MON z 30.09.1967 w sprawie przekazania jednostkom wojskowym historycznych nazw i numerów oraz ustanowienia dorocznych świąt jednostek Dz. Roz. Tjn. MON Nr 10, poz. 53 38 Pułk Zmechanizowany przyjął tradycje 13 Pułku Piechoty i został przemianowany na 13 Pułk Zmechanizowany.

Wchodził w skład 5 Saskiej Dywizji Pancernej, a następnie, po jej przekształceniu, wszedł w skład 5 Kresowej Dywizji Zmechanizowanej. Stacjonował w garnizonie Kożuchów.

Święto obchodził 16 kwietnia.

Tradycje

Pamiątkowy medal

awers

rewers

Decyzją Ministra ON 49/MON z 23 lipca 1993 pułk przyjął tradycje bojowe regimentów i pułków piechoty oznaczonych cyfrą 13.

• Wojsk Ordynacji Ostrogskiej 1609-1776
• 13 Regimentu Pieszego Ordynacji Ostrogskiej 1776—1794
• 13 Pułku Piechoty 1809-1814
• 13 Pułku Piechoty Liniowej 1830-1831
• 13 Pułku Piechoty "Dzieci Krakowa" 1918-1939
• 13 Pułku Piechoty "Rysie" 1941—1943
• 13 Wileńskiego Batalionu Strzelców "Rysie" 1943-1947
• 13 Pułku Piechoty AK 1944

Swoje święto pułk obchodził 31 października.

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku

• ppłk dypl. Zdzisław Wijas (był w 1981)
• ppłk dypl. Andrzej Gil
• ppłk dypl. Aleksander Bortnowski
• mjr dypl. Zbigniew Szura
• ppłk dypl. Jan Pawlik
• ppłk dypl. Bogusław Samol

Skład (lata 80. XX w)

Podstawowy wóz bojowy pułku – (BWP-1)

• Dowództwo i sztab
  • 3 x bataliony zmechanizowane
    • 3 x kompanie zmechanizowane
    • bateria moździerzy 120 mm
    • pluton plot
    • pluton łączności
  • batalion czołgów
    • 3 kompanie czołgów
    • pluton łączności
  • kompania rozpoznawcza
    • drużyna dowodzenia
    • 2x pluton rozpoznawczy
      • 3x drużyna rozpoznania (dca drrozp, starszy zwiadowca – celowniczy broni pokładowej, zwiadowca, kierowca BRDM-2)
    • pluton rozpoznawczy (skadrowany)
  • bateria haubic 122 mm (Dyon 2S1 od 1985 r.)
  • bateria ppanc
  • kompania saperów
  • bateria plot
  • kompania łączności
  • kompania zaopatrzenia
  • kompania remontowa
  • kompania medyczna
  • pluton chemiczny
  • pluton ochrony i regulacji ruchu
• orkiestra garnizonowa

Skład po restrukturyzacji (lata 90. XX w)

• Dowództwo i sztab
  • 2 x bataliony zmechanizowane (w tym jeden szkolny)
    • 3 x kompanie zmechanizowane
    • bateria moździerzy 120 mm
    • pluton łączności
  • 2 bataliony czołgów na T-72
    • 3 kompanie czołgów
    • pluton łączności
  • dywizjon artylerii samobieżnej na 122 mm 2S1 Goździk 1985
  • dywizjon plot 1 bplot na ZSU-23-4 i 2 bplot na ZU-23-2
  • pluton ochrony i regulacji ruchu
  • kompania rozpoznawcza
  • kompania łączności
  • kompania saperów
  • bateria ppanc
  • kompania zaopatrzenia
  • kompania remontowa
  • kompania medyczna
  • pluton rozpoznania skażeń

Odznaka pułkowa

Odznaka w kształcie krzyża kawalerskiego z kulkami na końcach ramion. Ramiona wypełnione granatową emalią ze srebrnymi krawędziami. Równolegle do krawędzi krzyża przebiega żółty pas. Między ramionami wiązki płomieni w kolorze srebra. Na krzyż nałożony srebrny orzeł państwowy z granatową tarczą na piersi, na której umieszczono numer pułku 13.

Odznakę o wymiarach 41x41 mm, wzorowana na odznace pamiątkowej 13 Pułku Piechoty z 1928, wykonano w pracowni grawerskiej Andrzeja Panasiuka w Warszawie.

Pierwsze odznaki wręczono 14 września 1993^[2].

Przekształcenia

1. 38 pułk piechoty → 38 pułk zmechanizowany^[b] → 13 pułk zmechanizowany
2. 13 pułk piechoty↘ rozformowany w 1957

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Z.Sawicki, J. Waszkiewicz, A. Wielechowski: Mundur i odznaki Wojska Polskiego; Wydawnictwo Bellona; Warszawa 1997.
• Benon Mickiewicz: Wojsko polskie w XX wieku, wydawnictwo Kurpisz 2006. ISBN 83-89738-76-7.
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie Wojska Lądowe w latach 1945-1960. Toruń 2004.
• Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945-1956. Warszawa 2003.