14 Batalion Saperów (LWP)

14 Batalion Saperów
66 batalion saperów
Ilustracja
Historia
Państwo

 PRL

Sformowanie

1944 i 1957

Rozformowanie

1957

Tradycje
Kontynuacja

66 Batalion Saperów

Dowódcy
Pierwszy

mjr Bazyli Celajew

Organizacja
Numer

JW 2726[a][1]

Dyslokacja

Międzyrzecz[2] (1944-1950)
Wędrzyn (1950-1957)
Kostrzyn nad Odrą

Rodzaj wojsk

Wojska inżynieryjne

Podległość

5 Saska Dywizja Piechoty[2]

Przemarsze i walki
Batalion walczył w składzie 5 DP
Operacja luzycka.png
Cmentarz komunalny w Gubinie – groby saperów, którzy zginęli podczas rozminowywania miasta.
Rozlokowanie 5 DPanc w 1989
Kostrzyn – w tych koszarach stacjonował batalion 5 SDPanc[b]
Proporczyk
Proporczyk 14 bsap awers.jpg
Proporczyk 14 bsap rewers.jpg

14 Batalion Saperów (14 bsap) – samodzielny pododdział wojsk inżynieryjnych ludowego Wojska Polskiego.

Sformowany w miejscowości Nowa Berezyna (okolice Żytomierza) na podstawie rozkazu dowódcy 1 Armii Polskiej w ZSRR nr 0130 z 5 lipca 1944 jako jednostka 5 Saskiej Dywizji Piechoty.

Przysięgę żołnierze batalionu złożyli 22 października 1944 w Trzebieszowie.

Struktura organizacyjna

Etat 04/506[3]
  • Dowództwo i sztab
  • 3 x kompanie saperów
    • 3 x pluton saperów
    • drużyna zaopatrzenia
  • kwatermistrzostwo
    • magazyn techniczny
    • drużyna gospodarcza

Razem:

żołnierzy – 254 (oficerów – 33, podoficerów – 44, szeregowych – 177)

sprzęt:

  • samochody – 3
  • łodzie MN – 1

Działania bojowe

W końcu stycznia 1945 rozminowywał Warszawę, a w lutym Łódź. Zabezpieczał przemarsz oraz działania bojowe swojej dywizji na terenie Łużyc i podczas forsowania Nysy. Szlak bojowy zakończył w Czechosłowacji w ramach operacji praskiej.

Okres powojenny

Po wojnie batalion stacjonował w Wędrzynie[4]. Po zakończeniu działań wojennych jednostka przystąpiła do rozminowywania i oczyszczania terenów w rejonach: Słubic, Sulechowa, Sulęcina, Świebodzina, Międzyrzecza, Skwierzyny i Gorzowa Wlkp. W połowie lipca 1945 r. batalion został wsparty kompanią niemieckich jeńców saperów w sile 90 ludzi. Minerzy niemieccy ulegali częstym wypadkom. Po analizie okazało się, że znaczna liczba Niemców nie była saperami. Woleli jednak rozminowywać, niż siedzieć w niewoli. W pododdziałach przeprowadzono szkolenie i zajęcia instruktażowe z zakresu przeszukiwania i unieszkodliwiania min. Instruktorami szkolenia byli podoficerowie niemieccy. Saperami bezpośrednio kierowali oficerowie i podoficerowie niemieccy. Dowódcami pododdziałów byli Polacy[5]. W późniejszych latach rozminowywała tereny w rejonach Kostrzyna nad Odrą, w Gubinie (tzw. Góra Śmierci), Krośnie Odrzańskim, Międzychodzie, Wschowie, Poznaniu i Kościanie. W 1947 roku część batalionu wzięła udział w walkach z oddziałami UPA w Bieszczadach w ramach Grupy Operacyjnej „Wisła.” Wydzielony pododdział w czasie tych działań niszczył wykryte bunkry, usuwał miny i torował drogi.

Batalion saperów 5 Saskiej Dywizji Pancernej

W 1977 roku tradycje i numer batalionu saperów 5 Saskiej Dywizji Piechoty przejął kostrzyński 66 batalion saperów 5 Saskiej Dywizji Pancernej[6]. JW 2240[1].

Obsada personalna

Dowódcy batalionu
  • mjr Bazyli Celajew[7]
  • kpt. Jan Gozdek[8]
  • Julian Wenda[9]
  • Tadeusz Adamczyk[9]
  • Romuald Łukomski[9]

Dowódcy 66 batalionu saperów:

  • mjr Józef Janek (był w 1956)[10]

Uwagi

  1. Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.3.1946 roku.
  2. Zdjęcie wykonano po rozwiązaniu jednostek Wojska Polskiego w garnizonie Kostrzyn.

Przypisy

  1. a b Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy.
  2. a b Kajetanowicz ↓, s. 428.
  3. Malczewski i Polkowski 1970 ↓, s. 153.
  4. Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 ... s. 429.
  5. Barszczewski 1998 ↓, s. 262–265.
  6. Rozkaz nr Pf-12/MON z 28 lipca 1977 roku.
  7. Malczewski i Polkowski 1970 ↓, s. 168.
  8. Barszczewski 1998 ↓, s. 292.
  9. a b c Wojska inżynieryjne LWP 1945-1979 s. 323.
  10. Nalepa 1992 ↓, s. 86.

Bibliografia

  • Zdzisław Barszczewski: Przywrócone życiu. Rozminowanie ziem Polski. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998. ISBN 83-11-08751-2.
  • Franciszek Kaczmarski, Stanisław Soroka: Wojska inżynieryjne LWP w latach 1945–1979. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06710-4.
  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Juliusz Malczewski, Roman Polkowski: Wojsko Polskie. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek inżynieryjno-saperskich, drogowych i chemicznych. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
  • Edward, Jan Nalepa: Pacyfikacja zbuntowanego miasta. Wojsko Polskie w czerwcu 1956 r. w Poznaniu w świetle dokumentów wojskowych. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992. ISBN 83-11-07959-5.
  • Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.


Media użyte na tej stronie

LWP kurtki sapmost.png
LWP - barwy broni na kołnierze kurtek, obowiązujące od stycznia 1945 - saperzy mostowi i elektrotechnicy
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Operacja luzycka.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Operacja łużycka 16/17.04.1945
5 DPanc 1989.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rozlokowanie jednostek 5 Saskiej Dywizji Pancernej w 1989
Proporczyk 14 bsap rewers.jpg
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Proporczyk 14 bsap rewers
Proporczyk 14 bsap awers.jpg
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Proporczyk 14 bsap awers
Groby saperów.jpg
Autor: Jurek281, Licencja: CC BY-SA 3.0
Groby saperów
66(14)bsapx.jpg
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Budynek koszarowy 66 (14) bsap z Kostrzyna. Zdjecie późniejsze.
5 saska dp 1945.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szlak bojowy 5 Saskiej Dywizji Piechoty 1944-1945