Schutzmannschaft

Schutzmannschaft
Ilustracja
(c) Bundesarchiv, Bild 121-1500 / Scherer / CC-BY-SA 3.0

Policjanci ukraińscy i niemieccy w okolicach Kijowa, grudzień 1942 r.
Historia
Państwo III Rzesza
Sformowanieczerwiec 1941
Rozformowanie1944
Organizacja
Rodzaj wojskparamilitarny
PodległośćOrdnungspolizei

Schutzmannschaft (Schuma, pol. Bataliony Ochrony albo Bataliony Policyjne) znana też jako policja czarna – ochotnicze oddziały policji pomocniczej, działające po ataku III Rzeszy na ZSRR na okupowanych przez III Rzeszę terenach ZSRR w jego granicach z 21 czerwca 1941[1].

Były one złożone głównie z ochotników cudzoziemskich lub jeńców, i podporządkowane niemieckiej policji porządkowej (Ordnungspolizei). Zostały utworzone na podstawie rozkazów Reichsführera-SS z 25 lipca i 31 sierpnia 1941. Kurt Daluege w swoim okólniku z 6 listopada 1941 wyjaśnił, że całość miejscowej policji na obszarach sowieckich to Schutzmannschaften.

Historia

Wspólna akcja Schutzmannschaft i policji niemieckiej w czasie tłumienia powstania w getcie warszawskim, zdjęcie z raportu Jürgena Stroopa

Powstanie formacji ogłosił Reichsführer-SS Heinrich Himmler 25 lipca 1941, a podstawę prawną i status w formacjach policyjnych III Rzeszy zapewnił minister spraw wewnętrznych III Rzeszy dnia 4 listopada 1941. Służba w Schutzmannschaft dzieliła się na indywidualną (Einzeldienst), gdzie policjanci obsadzali posterunki zarówno w miastach jak i na wsi; posterunki miejskie podlegały Policji Ochronnej (Schutzpolizei) a wiejskie żandarmerii (Gendarmerie), oraz na służbę w skoszarowanych batalionach policyjnych[2][3].

Pod koniec 1942 roku liczebność Schutzmannschaft na okupowanym terytorium ZSRR wyniosła 290 976 policjantów, w tym 29 217 pełniących indywidualną służbę w miastach, 223 787 służących w posterunkach wiejskich oraz 47 972 członków batalionów policyjnych[4].

W sierpniu 1942 Hermann Göring zażądał tworzenia batalionów policyjnych w okupowanych: Holandii, Norwegii, Belgii i Francji. Uważał on, że po wysłaniu na wschód będą one musiały walczyć z partyzantami, ponieważ porozumienie czy zbratanie będzie niemożliwe. Mimo poparcia Heinricha Himmlera i Gottloba Bergera, sceptycznie do tej idei odniósł się Hans Rauter. Również w większości innych krajów nie doszło do utworzenia takich oddziałów. Jednak z części krajów okupowanych przez III Rzeszę niemieckie władze okupacyjne wysyłały lokalne bataliony policji poza granice administracyjne zarządzanych krajów. Dotyczyło to m.in. Protektoratu Czech i Moraw, okupowanej Łotwy, Luksemburga i Generalnego Gubernatorstwa.

Służba w batalionach opierała się na rocznych kontraktach podpisywanych przez ochotników. Funkcjonariusze Schutzmannschaften na ogół oprócz wyżywienia, umundurowania i wynagrodzenia, mieli także udział w zdobyczach. Jednostki te były używane do akcji przeciwpartyzanckich oraz pacyfikacji ludności cywilnej, w czasie których popełniono wiele zbrodni.

Wyposażenie i umundurowanie

Każdy batalion składał się z dowództwa oraz 3-4 kompanii po 124 policjantów. Kompania składała się z plutonu karabinów maszynowych oraz 3 plutonów piechoty, uzbrojonych głównie w broń radziecką (np. karabiny Mosin).

Umundurowanie: bluzy mundurowe, koszule i spodnie czarne, emblemat narodowy batalionu na prawym rękawie. Część batalionów używała jednak innego umundurowania (głównie dawniej należącego do Armii Czerwonej).

Stopnie[5]

Od najwyższego:

Generałowie

  • Chef der Ordnungspolizei
  • Generaloberst der Polizei
  • General der Polizei
  • Generalleutnant der Polizei
  • Generalmajor der Polizei
  • Polizeipräsident

Oficerowie

Podoficerowie

  • Meister
  • Hauptwachmeister
  • Ravieroberwachmeister
  • Oberwachmeister
  • Wachmeister

Szeregowi

  • Rottwachmeister
  • Unterwachmeister
  • Anwärter
  • Hilfspolizist

Bataliony Schutzmannschaft według narodowości

Białoruski

Litewskie

  • Bataliony 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 241, 242, 243, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257, 301, 302, 303, 304, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 321.

Łotewskie

  • Bataliony 16, 17 (Vidzeme), 18 (Kurzeme), 273, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, batalion Liepaja.

Polski

Bataliony: 107, 202, 104, 102[6] (od 1943 roku).

Tatarskie

Ukraińskie

  • Bataliony 102, 105, 106, 108, 109, 110, 111, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 129, 130, 131, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 143, 144, 145, 146, 157, 158, 159, 160, 161, 201.

Zobacz też

Bibliografia

  • Philip W Blood, Siepacze Hitlera, Sławomir Patlewicz (tłum.), Warszawa: Bellona, 2008, ISBN 978-83-11-11326-8, OCLC 297872097.
  • Czesław Madajczyk, Faszyzm i okupacje 1938-1945, Poznań: Wydaw. Poznańskie, 1983, ISBN 83-210-0335-4, ISBN 83-210-0323-0, OCLC 749594109.

Przypisy

  1. Czesław Madajczyk - "Faszyzm i okupacje 1938-1945", Poznań 1983, ​ISBN 83-210-0335-4​, t.2, s. 359
  2. Jarosław Gdański, Ukraińcy w niemieckich formacjach zbrojnych na Kresach Wschodnich, [w:] Marek Białokur, Mariusz Patelski, Podzielone narody. Szkice z historii stosunków polsko-ukraińskich w latach 40. XX wieku, Toruń-Opole 2010, ​ISBN 978-83-7611-828-4​, s. 15-16
  3. Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ​ISBN 978-5-8243-1296-6​ s. 767
  4. Jarosław Gdański, Ukraińcy w niemieckich formacjach zbrojnych na Kresach Wschodnich, op.cit., s. 15-16
  5. Philip W. Blood, Siepacze Hitlera, s. 367
  6. Grzegorz Motyka, Marek Wierzbicki, Polski policjant na Wołyniu (Kwartalnik Historyczny KARTA nr 24, 1998).

Media użyte na tej stronie

Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Bundesarchiv Bild 121-1500, Ukraine, Ordnungspolizei, Rayonposten Sarig.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 121-1500 / Scherer / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Hauptwachtm[eister] d[er] Gend[amerie] Volkmann, Führer des Rayonpostens Sarig zeigt seinem Kommandeur Htm. d[er] Gend[amerie] Grosch, die durch seine Initiative aus dem Nichts geschaffene Anlage des Rayonpostens Sarig.
Askaris im Warschauer Getto - 1943.jpg
Oryginalny lub archivalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny.
niemiecki:
Askaris, die mit eingesetzt waren

Askarzy, z którymi współdziałano
title QS:P1476,de:"Askaris, die mit eingesetzt waren"
label QS:Lde,"Askaris, die mit eingesetzt waren"
label QS:Len,"Askaris assigned to the operation"
label QS:Lpl,"Askarzy, z którymi współdziałano"
Reichsadler.svg
The Imperial Eagle or Emblem of the German Empire (German Reich, used 1935–1945), which features an eagle looking over its right shoulder, that is, looking to the left from the viewer's point of view. It is similar to the Parteiadler or Emblem of the Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP; known in English as the National Socialist German Workers' Party, or simply the Nazi Party), but the eagle of the latter is looking over its left shoulder, that is, looking to the right from the viewer's point of view.