1580

Wydarzenia w Polsce

• 4 stycznia – w Warszawie zakończył obrady sejm zwyczajny^[1].
• 5 stycznia – król Stefan Batory zunifikował systemy monetarne Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego.
• 29 maja – za zasługi w obronie wiary katolickiej i jako zachęta do dalszych działań, szczególnie przeciwko Turkom i Tatarom, papież Grzegorz XIII nadał królowi Stefanowi Batoremu tytuł Fidei Defensor (Obrońca Wiary).
• 12 lipca – opublikowano przetłumaczoną na język staro-cerkiewno-słowiański Biblię ostrogską, pierwsze wydanie Biblii w języku słowiańskim.
• 7 sierpnia - wojska Stefana Batorego zdobyły moskiewski zamek Wieliż
• 16 sierpnia - wojska Stefana Batorego zdobyły moskiewski zamek Uświat
• 1-5 września – wojna polsko-rosyjska: oblężenie Wielkich Łuk.
• 20 września – wojna polsko-rosyjska: polska jazda pod dowództwem księcia Janusza Zbaraskiego rozbiła kawalerię rosyjską w bitwie pod Toropcem.
• 30 września - wojska Stefana Batorego zajęły Newel
• 5 października - rozpoczęcie oblężenia zamku Zawołocze
• 12 października - wojska Stefana Batorego zajęły moskiewski zamek Ozieryszcze
• 23 października - wojska Stefana Batorego pod dowództwem Stefana Zamoyskiego zdobyły moskiewski zamek Zawołocze
• 8 grudnia – Lipsk otrzymał prawa miejskie.

• Założenie miasta Zamościa.
• Powstał Sejm Czterech Ziem (Waad Arba Aracot) - najwyższy organ samorządu żydowskiego w Polsce.
• Pierwsze krakowskie wydanie dzieła „Melodiæ ná pſalterz polski, przez Mikoláiá Gomólke vczynioné”.

Wydarzenia na świecie

• 6 kwietnia – miało miejsce trzęsienie ziemi o sile 5,7-5,8 stopnia w skali Richtera z epicentrum pod dnem kanału La Manche, jedno z największych w historii Anglii, północnej Francji i Flandrii.
• 28 kwietnia – Mustafa Lala Pasza został wielkim wezyrem tureckim.
• 15 czerwca – Król Hiszpanii Filip II Habsburg skazał na banicję stadhoudera Niderlandów Wilhelma I Orańskiego i wyznaczył nagrodę za jego głowę.
• 25 czerwca – w Dreźnie została wydana Księga zgody, zbiór ksiąg symbolicznych kościoła luterańskiego.
• 25 sierpnia – miała miejsce bitwa nad Alcântarą, w której Hiszpanie pokonali Portugalczyków w wojnie o sukcesję portugalską.
• 5 września – wojna polsko-rosyjska: wojska polsko-węgierskie zdobyły Wielkie Łuki. W trakcie rabowania palącej się twierdzy doszło do eksplozji prochowni, w wyniku której zginęło 200 Polaków i Węgrów oraz większość załogi moskiewskiej.
• 26 września – Złota Łania, flagowy okręt Francisa Drake’a, zawinęła do portu Plymouth, kończąc podróż dookoła świata.
• 5 października – wojna polsko-rosyjska: wojsko polskie rozpoczęło oblężenie Zawołocza.
• 26 listopada – hugenoci zawarli pokój z katolikami we Francji.

• We Francji ukazało się pierwsze wydanie Prób Michaela de Montaigne.

Urodzili się

• 6 stycznia – John Smith (żołnierz), angielski żołnierz, kolonizator, gubernator Wirginii, badacz wybrzeży Ameryki Północnej (zm. 1631)
• 16 lutego – Giovanni Battista Deti, włoski kardynał (zm. 1630)
• 6 marca – Karol I Gonzaga, książę Nevers i Rethel (zm. 1637)
• 31 marca – Bogusław XIV, książę na Darłowie (zm. 1637)
• 18 kwietnia
  • Thomas Middleton, angielski dramaturg epoki Jakuba I (zm. 1627)
  • Pedro Orrente, hiszpański malarz doby baroku (zm. 1645)
• 9 czerwca – Daniel Heinsius, holenderski poeta, filolog i historiograf pochodzenia flamandzkiego (zm. 1655)
• 12 czerwca – Adriaen van Stalbemt, flamandzki malarz (zm. 1662)
• 14 czerwca – Elżbieta Magdalena pomorska, księżniczka pomorska, księżna kurlandzka, córka Ernesta Ludwika z dynastii Gryfitów (zm. 1649)
• 25 czerwca – Piotr Klawer, hiszpański jezuita, misjonarz, święty katolicki (zm. 1654)
• 5 lipca – Carlo Contarini, doża wenecki od 1655 roku (zm. 1656)
• 6 lipca – Johann Stobäus, muzyk i kompozytor królewiecki (zm. 1646)
• 24 sierpnia – Constantin Ferber III, burmistrz i burgrabia królewski w Gdańsku (zm. 1654)
• 14 września – Francisco de Quevedo y Villegas, hiszpański poeta barokowy, polityk, patriota (zm. 1645)
• 20 października – Piotr Krüger, gdański astronom, matematyk i odkrywca (zm. 1639)
• 30 października – Dirk Hartog, holenderski kupiec, żeglarz i odkrywca (zm. 1621)

• Data dzienna nieznana:
  • Osias Beert, flamandzki malarz martwych natur (zm. 1624)
  • Gábor Bethlen, książę Siedmiogrodu w latach 1613–1629 (po wymarciu rodu Batorych), książę opolski (zm. 1629)
  • Filip Clüver, niemiecki geograf okresu odrodzenia, twórca geografii historycznej (zm. 1622)
  • Louis Finson, flamandzki malarz okresu wczesnego baroku (zm. 1617)
  • Jan Jurkowski, poeta, lekarz medycyny (zm. 1639)
  • Zacharias Janssen, holenderski optyk, w roku 1590 skonstruował (wspólnie z ojcem Hansem) z dwóch soczewek mikroskop (zm. 1632)
  • Marek Križ, duchowny katolicki, kanonik strzygomski, święty (zm. 1619)
  • Jozafat Kuncewicz, unicki arcybiskup połocki, bazylianin, święty katolicki (zm. 1623)
  • Giovanni Paolo Maggini, włoski lutnik (zm. 1632)
  • Massasoit, wódz północnoamerykańskiego plemienia Indian Wampanoagów (zm. 1661)
  • Stanisław Bonifacy Mniszech, starosta sanocki, lwowski, poseł (zm. 1644)
  • Szymon Okolski, polski dominikanin, teolog, historyk i heraldyk (zm. 1653)
  • Willem Corneliszoon Schouten, żeglarz holenderski, który poszukiwał przejścia łączącego Atlantyk z Pacyfikiem (zm. 1625)
  • Aleksander Słuszka, starosta rzeczycki, łojowski, mozyrski (zm. 1647)
  • Willebrord Snell, holenderski astronom i matematyk (zm. 1629)
  • Agnieszka Takeya, japońska męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1622)
  • Aert van Antum, holenderski malarz pochodzenia flamandzkiego, marynista (zm. 1620)
  • Hendrik van Steenwijck Młodszy, flamandzki malarz barokowy (zm. 1649)
  • John Webster, angielski dramaturg (zm. 1634)
  • Jan Jakub Wejher, wojewoda chełmiński i malborski (zm. 1626)
  • Klara Yamada, japońska męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1622)

Zmarli

• 18 stycznia – Antonio Scandelli, kompozytor pochodzący z Włoch (ur. 1517)
• 31 stycznia – Henryk I Kardynał, król Portugalii (ur. 1512)
• styczeń – Wojciech Staroźrebski Sobiejuski, kanonik płocki i włocławski, archidiakon dobrzyński i krakowski (ur. ok. 1517)
• 10 czerwca – Luís de Camões, renesansowy poeta, prekursor baroku, wedle tradycji największy pisarz w literaturze portugalskiej (ur. ok. 1524)
• 1 kwietnia – Alonso Mudarra, hiszpański kompozytor i wirtuoz vihueli okresu renesansu (ur. 1510)
• 11 lipca – Heinrich Paxmann, niemiecki lekarz, etnolog i uczony (ur. 1531)
• 1 sierpnia – Everard Mercurian, był czwartym generałem zakonu jezuitów (ur. 1514)
• 7 sierpnia – Mustafa Lala Pasza, był wodzem i politykiem w Imperium Osmańskim (ur. 1500)
• 19 sierpnia – Andrea Palladio, włoski architekt i teoretyk architektury (ur. 1508)
• 28 sierpnia – Antonín Brus z Mohelnice, czeski duchowny Kościoła katolickiego (ur. 1518)
• 30 sierpnia – Emanuel Filibert, książę Sabaudii (ur. 1528)
• 16 września – Amelia pomorska, księżniczka pomorska, córka Filipa I z dynastii Gryfitów (ur. 1547)
• 8 października – Hieronymus Wolf, niemiecki humanista i filolog (ur. 1516)
• 26 października – Anna Habsburg, królowa Hiszpanii i Portugalii (ur. 1549)
• 26 listopada – Hieronim Bużeński, żupnik krakowski, podskarbi wielki koronny (ur. ok. 1513)
• 1 grudnia – Giovanni Girolamo Morone, włoski duchowny, kardynał (ur. 1509)

• Data dzienna nieznana:
  • Urszulka (prawdopodobnie), ukochana córka polskiego poety Jana Kochanowskiego (ur. 1575 lub 1576)
  • Barbara Kmita, właścicielka klucza sobieńskiego Leska, Olszanicy, Ustianowej (ur. ?)
  • Bernal Díaz del Castillo, podróżnik i konkwistador (ur. ok. 1494)
  • Jan Hajko, dworzanin, królewski, pisarz wielkoksiążęcy, marszałek hospodarski (ur. ok. 1510)
  • Raphael Holinshed, angielski kronikarz (ur. ?)
  • Piotr Kłoczowski, starosta małogoski, kasztelan zawichojski (ur. ok. 1541)
  • Ruy López, hiszpański ksiądz, jeden z najsilniejszych szachistów XVI wieku (ur. 1530)
  • Zofia ze Sprowy Odrowąż, polska szlachcianka herbu Odrowąż (ur. 1540)
  • Marcin Ossoliński, rotmistrz królewski (ur. ?)
  • Stanisław Pszonka, sędzia lubelski (ur. 1511)
  • Krzysztof Rozdrażewski, dworzanin króla Henryka Walezego, potem Stefana Batorego, rotmistrz wojsk polskich (ur. 1547)
  • Paweł Sapieha, syn Iwana i Hanny z Sanguszków (ur. ok. 1546)
  • Inés Suárez, konkwistadorka, jedna z założycielek Santiago de Chile (ur. 1507)

Przypisy