1581

Wydarzenia w Polsce

• 22 stycznia-8 marca – w Warszawie obradował sejm zwyczajny^[1].
• 31 stycznia – Radomyśl Wielki otrzymał prawa miejskie.
• 27 czerwca – I wojna polsko-rosyjska: 30-tysięczna armia moskiewsko-tatarska spaliła kilkaset domów na przedmieściach Mohylewa, jednak 200 husarzy z roty Marcina Kazanowskiego zaatakowało oblegających i powstrzymywało dalszy atak, a potem, po przybyciu odsieczy w postaci roty Temruka Szymkowicza i roty porucznika Halibeka, odparła spod miasta.
• 24 sierpnia – oblężenie przez Jana Zamoyskiego wraz ze Stefanem Batorym twierdzy Psków
• Utworzenie Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego na wzór Koronnego.
• Przetłumaczenie Zwierciadła saskiego na język polski przez Pawła Szczerbicza.

Wydarzenia na świecie

• 4 kwietnia – korsarz Francis Drake, po zakończeniu rejsu dookoła świata, otrzymał tytuł szlachecki od królowej Elżbiety I.
• 17 kwietnia – Kortezy Portugalii ogłosiły Filipa II Hiszpańskiego królem Portugalii.
• 14 lipca – został aresztowany angielski jezuita Edmund Campion.
• 25 lipca – zwycięstwo Portugalczyków nad Hiszpanami w bitwie koło Zatoki Salga, na leżącej w archipelagu Azorów wyspie Terceira.
• 26 lipca – ogłoszono niepodległość konfederacji północnych prowincji Niderlandów od Hiszpanii.
• 6 września – wojny inflanckie: wojska szwedzkie zdobyły Narwę i dokonały masakry rosyjskich obrońców i mieszkańców.
• 11 września – założona została Kompania Turecka, z której w 1592 powstała Kompania Lewantyńska^[2].
• Katarzyna Medycejska wystawia pierwszy w historii balet Le Ballet Comique de la Reyne (Komiczny Balet Królowej).

Urodzili się

• 4 stycznia – James Ussher, anglikański arcybiskup (zm. 1656)
• 16 marca – Pieter Corneliszoon Hooft, holenderski poeta, dramaturg i historyk epoki renesansu (zm. 1647)
• 19 kwietnia – Joachim Fryderyk von Mansfeld, niemiecki hrabia i pułkownik królewski (zm. 1623)
• 24 kwietnia – Wincenty à Paulo, święty, francuski duchowny katolicki (zm. 1660)
• 18 lipca – Hendrik Brouwer, holenderski odkrywca i żeglarz Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (zm. 1643)
• 2 października – Juan Ruiz de Alarcón, hiszpańskojęzyczny dramaturg pochodzący z Nowego Świata (zm. 1639)
• 21 października – Domenichino, włoski malarz i rysownik okresu baroku (zm. 1641)
• 1 listopada – Adriaan Pauw, holenderski polityk, Wielki Pensjonariusz Holandii (zm. 1653)
• 7 listopada – Maria Elżbieta Wittelsbach (Pfalz-Zweibrücken), księżniczka Palatynatu-Zweibrücken, księżna Palatynatu-Veldenz (zm. 1637)
• 9 grudnia – Emilia Antwerpiana Orańska, księżniczka Oranii, księżna Palatynatu-Zweibrücken-Landsberg (zm. 1657)
• 10 grudnia – Ernest Magnus Denhoff, wojewoda parnawski 1640 r., starosta dorpacki, starosta telszewski (zm. 1642)

• data dzienna nieznana:
  • Stanisław Baryczka, burmistrz Starej Warszawy (zm. 1651)
  • Antoine Coëffier de Ruzé, marszałek Francji (zm. 1632)
  • Melchior Ferdynand de Gaschin, starosta księstwa opolsko-raciborskiego (zm. 1665)
  • Edmund Gunter, matematyk, wynalazca i konstruktor licznych przyrządów pomiarowych (zm. 1626)
  • Frans Hals, holenderski malarz okresu baroku (zm. 1666)
  • Andrzej Hünefeld, drukarz i księgarz gdański pochodzenia niemieckiego (zm. 1666)
  • Jan Karol Konopacki, przewidziany na biskupa warmińskiego oraz na administratora apostolskiego diecezji sambijskiej (zm. 1643)
  • Karol Malapert, belgijski jezuita i astronom (zm. 1630)
  • Hieronim Morsztyn, polski poeta barokowy (zm. 1623)
  • Łukasz Opaliński starszy, marszałek wielki koronny 1634-1650, marszałek nadworny koronny (zm. 1654)
  • Jan Opaliński, wojewoda kaliski i poznański (zm. 1637)
  • P'yŏnyang Ŏngi, koreański mistrz sŏn, uczeń Sǒsana Taesy (zm. 1644)
  • Stefan Sadorski, właściciel majątków ziemskich w Prusach Książęcych (zm. 1640)
  • Jean Duvergier de Hauranne, francuski teolog, prezbiter, opat. Jeden z głównych przedstawicieli jansenizmu (zm. 1643)
  • Mikołaj Sapieha Pobożny, wojewoda brzeskolitewski i miński (zm. 1644)
  • Giovanni Battista Soria, włoski architekt (zm. 1651)
  • Bernardo Strozzi, włoski malarz okresu baroku (zm. 1644)
  • Elizabeth Jane Weston, angielska poetka nowołacińska (zm. 1612)
  • Maciej Węgierski, protestancki kaznodzieja (zm. 1638)

Zmarli

• 27 maja – Krzysztof Batory, książę Siedmiogrodu (ur. 1530)
• 9 października – Ludwik Bertrand, hiszpański dominikanin, święty katolicki (ur. 1526)
• 8 listopada – Gabriel Bekiesz, dowódca węgierski w służbie Rzeczypospolitej (ur. ?)
• 1 grudnia:
  • Aleksander Briant, angielski jezuita i męczennik (ur. 1556)
  • Rudolf Sherwin, angielski duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. ok. 1550)

• data dzienna nieznana:
  • Antoni (metropolita Moskwy), metropolita Moskwy i Wszechrusi (ur. 1501)
  • Jakub Uchański, prymas Polski, sekretarz wielki koronny (ur. 1502)
  • Mikołaj Sienicki, podkomorzy chełmski, polityk ruchu egzekucyjnego, wielokrotny marszałek sejmu (ur. ok. 1520)

Przypisy