15 Armia (RFSRR)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | grudzień 1920 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Działania zbrojne | |
| wojna domowa w Rosji wojna polsko-bolszewicka bitwa nad Dołhem (4 lipca 1920) bitwa pod Rosią (24-25 lipca 1920) bitwa nad Bugiem (31 lipca-7 sierpnia 1920) bitwa pod Szelkowem (9 sierpnia 1920) bitwa pod Ciełuszkami (25 sierpnia 1920) bitwa pod Wołkowyskiem (23-24 września 1920) | |
| Organizacja | |
| Podległość | |
15 Armia (ros. 15-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej okresu wojny domowej w Rosji i wojny polsko-bolszewickiej.
Formowanie i walki
maj – czerwiec 1920 r.
Sformowana 4 stycznia 1919 r. w Rydze[2] pod nazwą Armii Radzieckiej Łotwy[3], poprzez przekształcenie Grupy Armijnej Łotwy, stworzonej w grudniu roku poprzedniego na potrzeby rozpoczętej w listopadzie ofensywy Armii Czerwonej na Łotwie, na bazie 1 Dywizji Strzelców Łotewskich[4]. Działała od lutego 1919 w składzie Frontu Zachodniego, utworzonego 19 lutego 1919. Jej jednostki osłaniały Piotrogród przed wojskami Judenicza, toczyły walki z oddziałami estońskimi.
Armia Radzieckiej Łotwy została przekształcona w 15 Armię 7 czerwca 1919 r., kiedy po utracie Kurlandii i Semigalii, większości Liwonii oraz Rygi dowództwo Armii Czerwonej uznało utrzymywanie odrębnych wojsk Łotewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej za bezzasadne[5]. Armia brała następnie w styczniu 1920 r. udział w bitwie pod Dyneburgiem, walcząc przeciwko połączonym siłom polskim i łotewskim. Poniosła klęskę, po której Łotewska Socjalistyczna Republika Radziecka przestała istnieć[6].
Wiosną 1920 przerzucona na Białoruś do walk przeciwko Polakom.
Podczas ofensywy majowej 1920 oddziały 15 Armii, działające na północ od Dźwiny, były połączone pod dowództwem Sergiejewa w Grupę Północną, której za zadanie postawiono sforsowanie Dźwiny w rejonie na zachód od Połocka. 15 Armia uderzyła na słabe oddziały Dywizji Litewsko-Białoruskiej, zajmującej mniej więcej bieg rzeki Ułły. Oddziały tejże dywizji zostały rozbite i rozproszone już pierwszego dnia bolszewickiego ataku.
Podczas ofensywy lipcowej 1920 roku 15 Armia pod dowództwem Augusta Korka otrzymała rozkaz uderzenia w kierunku Głębokiego. Wyróżniła się w bitwie nad Wkrą. Zmuszona do odwrotu poniosła klęskę w bitwie pod Łomżą. Jej resztki uszły wzdłuż granicy pruskiej nad Niemen. Odtworzona wzięła udział w bitwie nad Niemnem, gdzie poniosła duże straty[3]. Rozformowana w grudniu 1920.
Dowódcy armii
- August Kork – lipiec 1919[7] - październik1920[3]
- Siergiej Mieżeninow - październik-grudzień 1920[8]
- Boris Niegrodow[3]
Struktura organizacyjna
- Skład w lipcu 1919
skład niepełny
- 2 Dywizja Łotewska[9]
- 4 Dywizja Strzelców.
- Skład 1 listopada 1919
Razem: 32760 „bagnetów”, 740 „szabel”, 625 km i 128 dział.
- Skład 4 lipca 1920
- 4 Dywizja Strzelców,
- 11 Dywizja Strzelców,
- 16 Dywizja Strzelców,
- 33 Dywizja Strzelców,
- 54 Dywizja Strzelców.
Przypisy
- ↑ a b c d e f Moszyński 1923 ↓.
- ↑ T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914–1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 138-139.
- ↑ a b c d Odziemkowski 2004 ↓, s. 316.
- ↑ T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914–1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 135.
- ↑ T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914-1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 283-284.
- ↑ T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914-1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 322 i 329-334.
- ↑ Корк Август Иванович, www.hrono.ru [dostęp 2020-04-01].
- ↑ Меженинов Сергей Александрович, www.hrono.ru [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Według T. Paluszyńskiego, opierającego się na źródłach radzieckich, 30 czerwca rozformowana i częściowo włączona do 1 Dywizji Łotewskiej. T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914-1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 283.
Bibliografia
- Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Mieczysław Wrzosek, Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920, Koszalin 1990.
- Józef Moszyński. Natarcie i odwrót XV armji sowieckiej maj – czerwiec 1920 r.. „Bellona”. 12, s. 88-114, 1923. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo – Wydawniczy.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Józef Moszyński, por. A. S., Natarcie i odwrót XV Armii sowieckiej maj — czerwiec 1920 r. Załącznik 4: Położenie wyjściowe dn. 14.V.1920
Józef Moszyński, por. A. S., Natarcie i odwrót XV Armii sowieckiej maj — czerwiec 1920 r. Załącznik 3A: Położenie z końca kwietnia 1920 r.
Józef Moszyński, por. A. S., Natarcie i odwrót XV Armii sowieckiej maj — czerwiec 1920 r. Załącznik 3: Położenie w dniu 30.III.1920 r.
Józef Moszyński, por. A. S., Natarcie i odwrót XV Armii sowieckiej maj — czerwiec 1920 r. Załącznik 6: Położenie w dniu 1 czerwca 1920 r.
Autor: Dmitry Baranovskiy, Licencja: CC BY 3.0
An M1918 Red Army Cockade adorned on hats and caps during the Russian Civil War. This design was phased out and replaced sometime around 1922 with the iconic Hammer and Sickle.
Józef Moszyński, por., Natarcie i odwrót XV Armii sowieckiej maj — czerwiec 1920 r. Załącznik 5: Natarcie XV Armii.
Józef Moszyński, por. A. S., Natarcie i odwrót XV Armii sowieckiej maj — czerwiec 1920 r. Załącznik 7: Odwrót XV Armii.