15 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej
| ||
![]() | ||
Historia | ||
Państwo | ![]() | |
Sformowanie | 1944 | |
Rozformowanie | 1945 | |
Tradycje | ||
Kontynuacja | 133 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej | |
Organizacja | ||
Rodzaj wojsk | Wojska obrony przeciwlotniczej | |
Podległość | 1 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej |
15 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej (15 paplot) – oddział artylerii przeciwlotniczej ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pułk sformowany został we wsi Pryszybie (okolice Sum) na podstawie rozkazu dowódcy 1 Armii Polskiej w ZSRR nr 05 z 7 maja 1944, w składzie 1 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej (1 Armia Wojska Polskiego). Jednostka zorganizowana została według sowieckiego etatu nr 08/236 pułku artylerii przeciwlotniczej małego kalibru.
We wrześniu 1945 1 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej została przeformowana w 84 pułk artylerii przeciwlotniczej. Na podstawie rozkazu 0236/org ND WP z 8 września 1945 15 pułk artylerii przeciwlotniczej rozformowano.
30 września 1967 dziedzictwo tradycji 15 pułku artylerii przeciwlotniczej i jego historyczną nazwę przyjął 133 pułk artylerii przeciwlotniczej w garnizonie Gołdap.
Walki pułku
Od 9 do 12 sierpnia 1944 odpierał zmasowane naloty lotnictwa nieprzyjaciela na przeprawę wojsk pod Skurczą. 8 października 1944 w Radości pod Warszawą żołnierze pułku złożyli przysięgę. 4 marca 1945 w czasie oczyszczania z nieprzyjaciela Złocieńca pułk poniósł duże straty, a 6 marca żołnierze pułku wzięli do niewoli dowódcę Dywizji „Bärwalde” gen. Raithe wraz z całym sztabem. W walkach o Kołobrzeg pułk wydzielił ze swego składu grupy szturmowe, które walczyły jak piechota zdobywając poszczególne budynki. W operacji berlińskiej osłaniał forsowanie Odry, a następnie działania pościgowe armii.
Dowódcy pułku
- mjr/ppłk Anatol Przybylski (do 18 III 1945)
- mjr Iwan Minoczkin (do 18 IV 1945)
Skład etatowy
- 4 x bateria artylerii przeciwlotniczej
- kompania wielkokalibrowych karabinów maszynowych
- pluton sztabowy
- pluton amunicyjny
- kwatermistrzostwo
Stan etatowy wynosił 520 żołnierzy. Na uzbrojeniu znajdowały się:
- 37 mm armaty przeciwlotnicze – 24
- 12,7 mm przeciwlotnicze karabiny maszynowe – 16
- samochody – 69
Marsze i działania bojowe
![]() | ![]() | ![]() |
Bibliografia
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
Media użyte na tej stronie
LWP - barwy broni na kołnierze kurtek obowiązujące od stycznia 1945 - artyleria plotnicza
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Forsowanie Odry położenie 17-18.04.1945
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Operacja berlińska - niemieckie wysiłki przyjścia z odsieczą Berlinowi - kwiecień -maj 1945
Autor: Witkowski Marcin, Licencja: CC-BY-SA-3.0
To zdjęcie zostało wykonane w Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej
LWP - barwy broni na kołnierze kurtek obowiązujące od stycznia 1945 - artyleria ciężka
LWP - barwy broni na kołnierze kurtek obowiązujące od stycznia 1945 - artyleria lekka