15 Pułk Przeciwlotniczy

15 Gołdapski pułk przeciwlotniczy

Odznaka pamiątkowa 15 pplot
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1994
Nazwa wyróżniająca	Gołdapski
Tradycje
Święto	7 maja
Nadanie sztandaru	12 listopada 1994
Rodowód	patrz tekst
Dowódcy
Pierwszy	mjr dypl. Władysław Frydrych
Obecny	płk Tomasz Sawczuk
Organizacja
Numer	JW 4808[1]
Dyslokacja	Gołdap
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska Lądowe
Rodzaj wojsk	Wojska obrony przeciwlotniczej
Podległość	15 Warmińsko-Mazurska Dywizja Zmechanizowana (1994–2000) 1 Warszawska Dywizja Zmechanizowana (2000–2011) Dowództwo Wojsk Lądowych (2011–2013) 16 Dywizja Zmechanizowana (od 2013)
Strona internetowa

2K12 – Kub

(c) Gov.pl, CC BY 3.0 pl

Poprad

ZUR-23-2KG

PPZR Grom

15 Gołdapski pułk przeciwlotniczy (15 pplot) – oddział Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Sił Zbrojnych RP (JW 4808).

Historia

W 1951 r. w garnizonie Ełk sformowany został 32 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (JW 2313), według etatu Nr 2/133 o stanie 225 żołnierzy i 9 pracowników cywilnych. Dywizjon był organicznym pododdziałem artylerii przeciwlotniczej 18 Dywizji Piechoty. W grudniu 1956 roku, w związku z rozformowaniem 18 DP, jednostka została rozwiązana. Na jej bazie zorganizowany został, według etatu Nr 4/132, 133 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej (JW 4808). Nowy oddział podporządkowany został dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Latem 1957 r. pułk przeformowany został w 50 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej, według etatu Nr 4/174. W maju 1963 r. jednostka dyslokowana została do garnizonu Gołdap i tam, w październiku, ponownie przeformowana w 133 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej, według etatu Nr 4/260.

30 września 1967 r. pułk przyjął dziedzictwo tradycji i historyczną nazwę 15 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej. Jednocześnie dzień 14 września ustanowiony został świętem pułku.

W 1980 r. jednostka przezbrojona została w zestawy rakietowe bliskiego zasięgu 2K12M2 „KUB M-2” i przeformowana na etat pułku rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu. Dwa lata później osiągnęła gotowość bojową i we wrześniu, na poligonie w Kazachstanie, wykonała pierwsze rakietowe strzelania bojowe.

W historii pułku niezmiernie ważnym stał się rok 1994. Wówczas jednostka przeformowana została w pułk przeciwlotniczy i podporządkowana dowódcy 15 Warmińsko-Mazurskiej Dywizji Zmechanizowanej. 4 sierpnia Minister Obrony Narodowej nadał pułkowi nazwę wyróżniającą Gołdapski i ustanowił dzień 7 maja dorocznym Świętem Pułku. 12 listopada oddział otrzymał sztandar ufundowany przez społeczeństwo regionu i miasta Gołdapi.

29 października 1996 r. rozwiązany został dywizjon szkolny – Okręgowa Szkoła Podoficerska i Szkoła Młodszych Specjalistów. Od 20 lipca 2000 do 31 marca 2011 roku pułk był podporządkowany dowódcy 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej. 1 lipca 2004 r. oddział przeformowany został na nowy etat. Od 1 kwietnia 2011 do 17 października 2013 r. jednostka podlegała bezpośrednio pod Dowództwo Wojsk Lądowych^[2]. W wyniku reformy struktur dowodzenia z dniem 17 października 2013 roku pułk został podporządkowany dowódcy 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej^[3].

Decyzją Nr 35/MON z dnia 12 lutego 2013 roku, wprowadzono oznakę rozpoznawczą 15. Gołdapskiego Pułku Przeciwlotniczego^[4].

2 czerwca 2017 roku żołnierze Patrolu Rozminowania nr 8 zmienili podporządkowanie z 16 Batalionu Dowodzenia na 2 dywizjon 15 pułku przeciwlotniczego w Elblągu^[5].

Decyzją Nr 141/MON z 10 października 2018 roku, został wprowadzony proporzec rozpoznawczy Dowódcy 15. Gołdapskiego Pułku Przeciwlotniczego^[6].

Tradycje

Z dniem 2 listopada 2002 r. 15 Gołdapski Pułk Przeciwlotniczy przejął dziedzictwo i z honorem kontynuuje tradycje:

• 15 Baterii Motorowej Artylerii Przeciwlotniczej (1939),
• 8 Baterii Przeciwlotniczej 1 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej (1939),
• 1 Samodzielnego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej (1943–1944),
• 1 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej (1944–1945),
• 1 Szkolnego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej (1945–1946),
• 4 Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej (1951–1964),
• 1 Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej (1964–1967),
• 1 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej (1967–1995),
• 1 Modlińskiego Pułku Przeciwlotniczego (1966–2000),
• 15 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej 1 DAPlot. (1944–1945),
• 32 Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej 18 DP (1951–1956) (JW 2313),
• 133 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej (1956–1957 i 1963–1967),
• 50 Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej (1957–1963),
• Szkoły Podoficerów Artylerii Przeciwlotniczej nr 6 (1957–1973),
• 15 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej (1967–1994).

Dowódcy jednostki

• ppłk Anatol Przybylski (IV 1944 do 10 III 1945)
• kpt. Alojzy Chmiel (od X 1951)
• kpt. Józef Krawczyński (od X 1953)
• mjr Piotr Szutyk (od XI 1956)
• ppłk Wacław Włosek (od V 1960)
• mjr Władysław Hrycykiewicz (od XII 1962)
• ppłk dypl. Zdzisław Świtała (od IV 1964)
• ppłk Józef Piotrowski (od 22 VIII 1970 do 2 I 1976)
• ppłk dypl. Tadeusz Pypczyński (od 3 I 1976 do 28 X 1978)
• ppłk dypl. Józef Pado (od 29 X 1978 do 6 VIII 1986)
• ppłk dypl. Władysław Stecki (od 7 VIII 1986 do 11 XI 1992)
• mjr dypl. Władysław Frydrych (od 12 XI 1992 do 22 I 1998)
• płk dypl. Zbigniew Banach (od 23 I 1998 do 17 VII 2005)
• płk dypl. Jerzy Pałubiak (od 18 VII 2005 do 30 IX 2007)
• płk dr Bogusław Musiał (od 1 X 2007 do 31 XII 2013)
• płk dypl. Witold Kałamarz (od 1 IV 2014 do 15 I 2017)
• płk dypl. Sławomir Kojło (od 16 I 2017)
• płk Tomasz Isio (4 III 2020 do 3 VII 2022)
• płk Tomasz Sawczuk (04 VII 2022 do obecnie)

Struktura

• dowództwo
• sekcja ochrony informacji niejawnych
• sztab pułku
• bateria dowodzenia pułku
  • pluton dowodzenia
  • pluton łączności
  • pluton wsparcia
  • drużyna poczty polowej

• 1 dywizjon przeciwlotniczy (2K12 - Kub)
  • sztab
  • bateria dowodzenia
  • 1 bateria startowa
  • 2 bateria startowa
  • 3 bateria startowa
  • 4 bateria startowa
  • 5 bateria startowa
  • bateria techniczna
  • kompania logistyczna
  • ZEM
• 2 elbląski dywizjon przeciwlotniczy (2K12 - Kub)
  • sztab
  • bateria dowodzenia
  • 1 bateria startowa
  • 2 bateria startowa
  • 3 bateria startowa
  • 4 bateria startowa
  • 5 bateria startowa
  • bateria techniczna
  • kompania logistyczna
  • ZEM
• 3 dywizjon przeciwlotniczy
  • sztab
  • pluton dowodzenia
  • 1 bateria przeciwlotnicza
  • 2 bateria przeciwlotnicza
  • 3 bateria przeciwlotnicza
  • obsługa UT
  • kompania logistyczna
  • ZEM
• batalion logistyczny
  • sztab
  • pluton dowodzenia i zabezpieczenia
  • kompania remontowa
  • kompania zaopatrzenia
  • ZEM
• grupa zabezpieczenia medycznego
• wojskowa straż pożarna

Uzbrojenie

• zestaw 2K12 – Kub^[7]
• 23 mm przeciwlotniczy zestaw artyleryjsko-rakietowy ZUR-23-2KG^[8]
• przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy (PPZR) Grom^[8]
• samobieżny przeciwlotniczy zestaw rakietowy SPZR Poprad (9 zestawów)^[8][9]
• stacja radiolokacyjna wykrywania celów typu NUR 21, NUR31 i NUR 41^[7]
• zdolna do przerzutu stacja radiolokacyjna ZDPSR Soła^[10]
• wóz dowodzenia WD-2001^[11]

Zobacz też

• Jednostki przeciwlotnicze Wojska Polskiego

Przypisy

Bibliografia

• Wojska Obrony Przeciwlotniczej Wojsk Lądowych. Historia, tradycje i współczesność, oprac. zbiorowe pod redakcją Tadeusza Mirowskiego, Wydawnictwo WM sp. z o.o., Warszawa 2003, ISBN 83-86194-31-6.
• Dziennik Rozkazów Ministra Obrony Narodowej z 1994.
• Dziennik Urzędowy Ministra Obrony Narodowej z 2002.
• Bogdan Winnicki, Powstanie i rozwój 15 Gołdapskiego Pułku Przeciwlotniczego, Gołdapski Portal Internetowy.
• 15 Gołdapski Pułk Przeciwlotniczy.