15 Warmińsko-Mazurska Dywizja Zmechanizowana

Medal pamiątkowy dywizji

Medal pamiątkowy dywizji (rewers)

15 Warmińsko-Mazurska Dywizja Zmechanizowana im. Króla Władysława Jagiełły (15 DZ) – związek taktyczny wojsk zmechanizowanych Sił Zbrojnych RP

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1954, w wyniku zmian restrukturyzacyjnych w Wojsku Polskim, 15 Dywizja Piechoty przeformowana została w 15 Dywizję Zmechanizowaną im. Gwardii Ludowej. W 1988 dywizję rozformowano, a na jej bazie powstała 15 Baza Materiałowo-Techniczna (15 BMT).

Od 1 września 1993, w oparciu o 15 BMT, rozpoczęto powtórne formowanie 15 Dywizji Zmechanizowanej. Dywizję organizowano wg struktury brygadowej. W 2000, w wyniku zmniejszania liczebności Sił Zbrojnych RP, dywizja została rozformowana. Niektóre jednostki podporządkowano innym dywizjom.

Tradycje

15 lipca 1994 dywizja otrzymała nazwę wyróżniającą „Warmińsko-Mazurska”, imię patrona „Króla Władysława Jagiełły” oraz przyjęła dziedzictwo tradycji^[2]:

• 5 Pułk Strzelców Wielkopolskich 1918 - 1919
• 6 Pułk Strzelców Wielkopolskich 1918 - 1919
• 7 Pułk Strzelców Wielkopolskich 1918 - 1919
• 8 Pułk Strzelców Wielkopolskich 1918 - 1919
• 2 Dywizja Strzelców Wielkopolskich 1919
• 15 Dywizja Piechoty 1919 - 1939
• 15 Dywizja Piechoty 1945 - 1954
• 15 Dywizja Zmechanizowana 1954 - 1988
• 15 Baza Materiałowo-Techniczna 1988 - 1993

Doroczne święto dywizja obchodziła 15 lipca, w rocznicę bitwy pod Grunwaldem.

Odznaka dywizyjna

Odznaka w kształcie podwójnego krzyża o dolnych ramionach dłuższych (tzw. krzyż patriarchów), będącego herbem Władysława Jagiełły, od góry zwieńczonego złotą koroną. Krzyż o złotych krawędziach pokryty granatową emalią i obwiedziony żółtym pasem. Na górnym przecięciu ramion tarcza z herbem Olsztyna, na dolnym przecięciu tarcza z orłem jagiellońskim. Na ramionach wokół herbu Olsztyna złoty napis 15 WMDZ. Na dolne ramiona krzyża, po obu stronach osi odznaki dwa srebrne miecze grunwaldzkie.

Odznaka o wymiarach 50x34 mm, zaprojektowana przez Jana Mazura i Wiesława Bartkowicza, wykonana została w pracowni grawerskiej Zygmunta Olszewskiego w Warszawie. Pierwsze odznaki wręczono 15 lipca 1994.

Struktura organizacyjna (1995)

• dowództwo i sztab – Olsztyn
• 15 Brygada Zmechanizowana - Giżycko
• 20 Bartoszycka Brygada Zmechanizowana im. Hetmana Polnego Litewskiego Wincentego Gosiewskiego – Bartoszyce
• 4 Suwalska Brygada Kawalerii Pancernej im. gen. bryg. Zygmunta Podhorskiego – Orzysz
• 9 Bartoszycki pułk artylerii – Bartoszyce
• 15 Gołdapski pułk przeciwlotniczy – Gołdap
• 14 Suwalski pułk przeciwpancerny – Suwałki
• 3 batalion rozpoznawczy – Giżycko
• 15 Mazurski batalion saperów – Orzysz

Dowódcy

• gen. bryg. Józef Kuczak (1993–1996)
• płk Lech Stefaniak

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Kajetanowicz, Wojska lądowe III Rzeczypospolitej. Wojska Lądowe 2003, nr 24
• Zdzisław Sawicki, Jerzy Waszkiewicz, Adam Wielechowski: Mundur i odznaki Wojska Polskiego: czas przemian. Warszawa: „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08588-9.