1654

Wydarzenia w Polsce

• 18 stycznia – ugoda w Perejasławiu: powstańcy uznali zwierzchnictwo cara Aleksego Michałowicza (przyczyna drugiej wojny z Rosją w XVII wieku).
• 19 lutego – w Oleśnicy odbyła się egzekucja seryjnego mordercy 251 osób, Melchiora Hedloffa.
• 6 kwietnia – król Jan Kazimierz podpisał dekret, nakazujący wygnanie z Rzeczypospolitej wszystkich cudzoziemców-innowierców.
• 12 sierpnia
  • wojna polsko-rosyjska: bitwa pod Szkłowem.
  • z terenu Polski widoczne było całkowite zaćmienie słońca.
• 24 sierpnia – wojna polsko-rosyjska: bitwa pod Szepielewiczami.
• 8 września - kozackie oddziały Iwana Zołotarenki rozpoczęły oblężenie twierdzy w Starym Bychowie.
• 3 października – wojna polsko-rosyjska: Rosjanie zdobyli Smoleńsk.
• 26 listopada - Iwan Zołotarenko odstępuje od oblężenia niezdobytego Starego Bychowa

• Upadek Powstania Chmielnickiego.
• Przybycie zakonu wizytek.
• Przyłączenie Ukrainy do Rosji rozpoczęło wojnę polsko-rosyjską 1654-1667.

Wydarzenia na świecie

• 26 stycznia – wojna holendersko-portugalska o Brazylię: skapitulowały ostatnie holenderskie oddziały w Recife.
• 5 kwietnia – porozumienie Westminsterskie zakończyło pierwszą wojnę angielsko-holenderską.
• 8 maja:
  • Otto von Guericke przeprowadził słynny eksperyment magdeburski.
  • w Westminsterze podpisano układ pokojowy kończący I wojnę angielsko-holenderską.
• 16 maja – VI wojna wenecko-turecka: zwycięstwo floty tureckiej w bitwie w Cieśninie Dardanelskiej.
• 20 maja – na wyspie Tobago została założona kurlandzka kolonia Nowa Kurlandia.
• 6 czerwca – z tronu szwedzkiego na rzecz kuzyna Karola X Gustawa abdykowała królowa Krystyna. Był to koniec rządów dynastii Wazów w Szwecji.
• 7 czerwca – Ludwik XIV Burbon został koronowany na króla Francji.
• 22 lipca – wojska rosyjskie dokonały masakry mieszkańców Mścisławia.
• 12 października – w wyniku wybuchu składu prochu strzelniczego w holenderskim Delfcie zginęło około 1200 osób.

• Zakończono budowę Tadź Mahal.
• W Sądzie Kameralnym Rzeszy przestał obowiązywać proces rzymsko-kanoniczny.

Zdarzenia astronomiczne

• 12 sierpnia – całkowite zaćmienie Słońca, widoczne w Polsce^[1].

Urodzili się

• 31 marca – Lorenzo Cozza, generał franciszkanów, kardynał (zm. 1729)
• 15 sierpnia – Jan Józef od Krzyża, włoski franciszkanin, święty katolicki (zm. 1734)
• 27 grudnia – Jakob Bernoulli, matematyk i fizyk szwajcarski

Zmarli

• 27 stycznia – Anna Alojza Chodkiewicz, żona Jana Karola Chodkiewicza (ur. 1600)
• 24 marca – Samuel Scheidt, niemiecki kompozytor i organista (ur. 1587)
• 10 czerwca – Alessandro Algardi, włoski rzeźbiarz, architekt (ur. 1598)
• 28 czerwca – Jan Southworth, angielscy duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. ok. 1592)
• 23 lipca – Orazio Grassi, włoski uczony, jezuita (ur. 1583)
• 28 sierpnia – Axel Oxenstierna, szwedzki polityk, najbliższy współpracownik Gustawa II Adolfa (ur. 1583)
• 8 września – Piotr Klawer, hiszpański jezuita, misjonarz, święty katolicki (ur. 1580)
• 12 października – Carel Fabritius, malarz holenderski (ur. 1622)
• 27 listopada – Pieter Meulener, flamandzki malarz-batalista (ur. 1602)

• data dzienna nieznana:
  • Islam III Girej – chan Krymski
  • Paulus Potter – malarz holenderski

Święta ruchome

• Tłusty czwartek: 12 lutego
• Ostatki: 17 lutego
• Popielec: 18 lutego
• Niedziela Palmowa: 29 marca
• Wielki Czwartek: 2 kwietnia
• Wielki Piątek: 3 kwietnia
• Wielka Sobota: 4 kwietnia
• Wielkanoc: 5 kwietnia
• Poniedziałek Wielkanocny: 6 kwietnia
• Wniebowstąpienie Pańskie: 14 maja
• Zesłanie Ducha Świętego: 24 maja
• Boże Ciało: 4 czerwca.

Przypisy