16 Dywizja Pancerna (III Rzesza)

16 Dywizja Pancerna

16. Panzer-Division

Znak taktyczny
Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	1940
Rozformowanie	1945
Dowódcy
Pierwszy	gen. płk Hans-Valentin Hube
Ostatni	płk Kurt Treuhaupt
Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Rodzaj wojsk	wojska pancerne
Skład	patrz tekst

16 Dywizja Pancerna (niem. 16. Panzer-Division) – niemiecka dywizja pancerna z okresu II wojny światowej

Historia

Sformowana rozkazem z dnia 1 listopada 1940 roku z przeformowania 16 Dywizji Piechoty i 2 pułku pancernego z 1 Dywizji Pancernej. Początkowo formowana na terenie Niemiec w grudniu 1940 roku zostaje przerzucona na teren Rumunii, gdzie dokończono jej organizację.

W trakcie kampanii bałkańskiej znajdowała się w odwodzie 12 Armii, lecz ostatecznie nie wzięła udziału w walkach.

W czerwcu 1941 roku licząca 158 czołgów dywizja została włączona w skład 1 Armii Pancernej (Grupa Armii Południe), w składzie której wzięła udział w ataku na ZSRR, walcząc w rejonie Żytomierza i Kijowa. W 1942 roku walczyła pod Taganrogiem i Charkowem.

W sierpniu 1942 roku weszła w skład 6 Armii wzięła udział w natarciu na Stalingrad. W wyniku ofensywy radzieckiej zostaje otoczona wraz z innymi oddziałami 6 Armii w Stalingradzie. Walczyła tam do stycznia 1943 roku, gdy została zniszczona a jej resztki skapitulowały przed wojskami radzieckimi.

W marcu 1943 roku podjęto decyzję o jej odtworzeniu, co nastąpiło na terenie północnej Francji. W związku z lądowaniem aliantów na Sycylii w czerwcu 1943 roku została przerzucona do Włoch. Początkowo walczyła z Brytyjczykami pod Tarentem, a we wrześniu 1943 roku z wojskami amerykańskimi, które wylądowały pod Salerno. Na początku października kontratakowała brytyjskie pozycje pod Termoli.

W październiku 1943 roku została przerzucona na front wschodni. Początkowo walczyła na terenie Ukrainy, a następnie wycofała się na teren Polski. Od sierpnia 1944 roku walczyła w rejonie przyczółka baranowsko sandomierskiego broniąc odcinka frontu między Kurozwękami a Łagowem^[1]. Znajdowała się tam do stycznia 1945 roku, kiedy została rozbita w rejonie Drogowli gmina Raków po rozpoczęciu ofensywy styczniowej wojsk radzieckich. Miejscem postoju sztabu dywizji w czasie walk na przyczółku była wieś Potok^[2].

Po wycofaniu z linii frontu została skoncentrowana w rejonie Głogowa i Lubania, wchodząc w skład 4 Armii Pancernej, wtedy też została częściowo uzupełniona. Następnie walczyła z wojskami radzieckimi i polskimi, które sforsowały Nysę Łużycką. Wzięła udział w bitwie pod Budziszynem. Następnie wycofała się na teren Czechosłowacji, koncentrując się w rejonie Ostrawy. Tam też w maju 1945 roku skapitulowała, część oddziałów wycofało się na teren Austrii i poddało się wojskom amerykańskim.

Oficerowie dowództwa dywizji

Dowódcy dywizji^[3]

• gen. mjr/gen. por. Hans-Valentin Hube (1940 – 1942)
• gen. mjr/gen. por. Günther Angern (1942 – 1943)
• gen. mjr Burkhart Müller-Hillebrand (1943)
• płk/gen. mjr Rudolf Sieckenius (1943)
• gen. mjr Hans-Ulrich Back (1943 – 1944)
• gen. por. Dietrich von Müller (1944 – 1945)
• płk Kurt Treuhaupt (1945)

Skład

1941

• 2 pułk pancerny (Panzer-Regiment 2)
• 16 Brygada Strzelców (Schützen-Brigade 16)
  • 64 pułk strzelców (Schützen-Regiment 64)
  • 79 pułk strzelców (Schützen-Regiment 79)
  • 16 batalion motocyklowy (Kradschützen-Bataillon 16)
• 16 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 16)
• 16 batalion rozpoznawczy (Aufklärungs-Abteilung 16)
• 16 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 16)
• 16 batalion pionierów (Pionier-Bataillon 16)
• 16 batalion łączności (Nachrichten-Abteilung 16)

1943

• 2 pułk pancerny (Panzer-Regiment 2)
• 64 pułk grenadierów pancernych (Panzer-Grenadier-Regiment 64)
• 79 pułk grenadierów pancernych (Panzer-Grenadier-Regiment 79)
• 16 batalion motocyklowy (Kradschützen-Bataillon 16)
• 16 pułk artylerii pancernej (Panzer-Artillerie-Regiment 16)
• 16 pancerny batalion rozpoznawczy (Panzer-Aufklärungs-Abteilung 16)
• 274 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Heeres-Flak-Artillerie-Abteilung 274)
• 16 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 16)
• 16 pancerny batalion pionierów (Panzer-Pionier-Bataillon 16)
• 16 pancerny batalion łączności (Panzer-Nachrichten-Abteilung 16)

1945

• 2 pułk pancerny (Panzer-Regiment 2)
• 64 pułk grenadierów pancernych (Panzer-Grenadier-Regiment 64)
• 79 pułk grenadierów pancernych (Panzer-Grenadier-Regiment 79)
• 16 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 16)
• 16 pancerny batalion rozpoznawczy (Panzer-Aufklärungs-Abteilung 16)
• 274 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Heeres-Flak-Artillerie-Abteilung 274)
• 4 dywizjon niszczycieli czołgów (Panzerjäger-Abteilung 4)
• 16 pancerny batalion pionierów (Panzer-Pionier-Bataillon 16)
• 16 batalion łączności (Nachrichten-Abteilung 16)

Przypisy

Bibliografia

• Marcin Bryja: Panzerwaffe. Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 1996. ISBN 83-86209-67-4.
• Chris Bishop: Niemieckie wojska pancerne w II wojnie światowej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2009. ISBN 978-83-11-11391-6.
• Dariusz Jędrzejewski, Zbigniew Lalak: Niemiecka broń pancerna 1939-1945. Warszawa: Wyd. Lampart, 1998. ISBN 83-867-7636-6.
• Jorge Rosado, Chris Bishop: Dywizje pancerne Wehrmachtu 1939–1945. Poznań: Wydawnictwo Vesper, 2012. ISBN 978-83-7731-130-1.
• Tadeusz Sawicki: Niemieckie wojska lądowe na froncie wschodnim. Warszawa: PWN, 1987. ISBN 83-01-06556-7.
• Leksykon Wehrmachtu – 16 Dywizja Pancerna