16 Lwowski Batalion Strzelców
| |||
| Historia | |||
| Państwo |  Polska | ||
|---|---|---|---|
| Sformowanie | 1942 | ||
| Rozformowanie | 1947 | ||
| Nazwa wyróżniająca | Lwowski | ||
| Tradycje | |||
| Święto | 3 listopada[1] | ||
| Kontynuacja | 16 pułk piechoty | ||
| Dowódcy | |||
| Pierwszy | mjr Włodzimierz Latawiec | ||
| Ostatni | ppłk dypl. Piotr Woźniak | ||
| Organizacja | |||
| Dyslokacja | Monte Belluna (II 1946)[2] | ||
| Rodzaj wojsk | Piechota | ||
| Podległość | 6 Lwowska Brygada Piechoty | ||
16 Lwowski Batalion Strzelców – pododdział piechoty 6 Lwowskiej Brygady Piechoty Polskich Sił Zbrojnych.
Organizacja i szkolenie
W ramach organizacji 6 Dywizji Piechoty w Tockoje we wrześniu 1941 rozpoczęto formowanie 2 Pułku Piechoty Marszowej[1]. 17 września drogą losowania pułk przemianowano na 16 Pułk Piechoty. W dniach od 23 do 31 stycznia 1942 pułk przegrupował się do Kitab w Uzbekistanie. Przebywał tam aż do drugiej ewakuacji Armii Polskiej w ZSRR. 25 sierpnia na statku "Kaganowicz" opuścił Krasnowodsk kierując się do portu Pahlewi w Iranie. W Iranie przebywał do 11 września, a następnie poprzez Kazwin i Ramadan samochodami przewieziony został do Iraku. Do Chanakin przybył 14 września.
13 października 1942 pułk ponownie zmienia miejsce postoju, tym razem jest to Kizil Ribat. 31 października 16 Pułk Piechoty zostaje rozwiązany, a w jego miejsce sformowany zostaje 16 Batalion Strzelców.
Przez cały ten okres pobytu w Iraku trwało intensywne szkolenie zarówno w ramach batalionu jak i na organizowanych kursach dywizyjnych czy armijnych. W lutym 1943 batalion brał udział w ćwiczeniach z wykorzystaniem sprzętu motorowego. W marcu, w związku z reorganizacją armii, rozwiązano 6 Dywizję Piechoty. 6 Samodzielna Brygada Strzelców została wcielona do 5 Dywizji Piechoty, a 16 Batalion Strzelców przemianowano na 16 Lwowski Batalion Strzelców.
Na początku kwietnia batalion transportem kołowym przegrupował się do angielskiego obozu szkoleniowego oddalonego o 4 kilometry od Kirkuku. W tym okresie batalion przeszedł intensywne szkolenie w zakresie minerstwa, polegające na zakładaniu i rozbrajaniu pól minowych, wykonywaniu szkiców terenów zaminowanych, sposobów rozróżniania min oraz ich budowy i działania.
W związku z planowanym wyjazdem do Palestyny, 6 sierpnia 1943 odbyła się odprawa oficerów i podchorążych 6 Lwowskiej Brygady Piechoty. Płk Klemens Rudnicki omówił trasę przejazdu. 7 sierpnia batalion opuścił Kirkuk, by po 7 dniach marszu dotrzeć do nowego miejsca postoju w Palestynie.
Działania batalionu
Batalion wziął dział w kampanii włoskiej. Walczył pod Monte Cassino, o Anconę i Bolonię. W czasie walk poległo 149 oficerów i żołnierzy.
Monte Cassino
16 maja 16 maja, o 18:00, kompania 16 batalionu wsparta ogniem artylerii dokonała wypadu na pozycje nieprzyjaciele i opanowała północną część "Widma". Pomimo zaciekłych kontrataków niemieckich, teren został utrzymany. W nocy z 16/17 maja kolejne kompanie batalionu weszły na wzgórze.
Po wojnie batalion, będąc w składzie wojsk okupacyjnych, pełnił między innymi służbę wartowniczą. W lutym 1946 ochraniał obiekty wojskowe i komunikacyjne w rejonie Monte Belluna[3].
 |  |  |  |
Strzelcy lwowscy
- Dowódcy batalionu[1]
- mjr Włodzimierz Latawiec (1 XI 1942 – 7 VII 1943)[4]
- mjr/ppłk Andrzej Stańczyk (7 VII 1943 – 12 X 1944)[5]
- mjr/ppłk dypl. Piotr Woźniak – (12 X 1944 – 10 I 1946)[6]
- p.o. kpt. Wacław Kubiak (1 VI 1945 – 14 IX 1946)[7]
- p.o. kpt. Tadeusz Pawulski (16 IX 1946 – 1947)[8]
- Zastępcy dowódcy batalionu
- mjr Andrzej Stańczyk (3 XI 1942 – 7 VII 1943)[4]
- mjr Józef Cader (7 VIII 1943 – 21 III 1944)[9]
- kpt./mjr Antoni Bieganowski (21 III – 15 X 1944)[10])
- kpt. Adam Łempicki (15 X – 6 XII 1944)[11]
- kpt. Leonard Stanisław Królak (6 XII 1944 – 26 III 1945)[12]
- kpt. Wacław Kubiak (6 IV – 1 VI 1945)[7]
- p.o. kpt. Tadeusz Deihołos (1 VI 1945 – 1947)[13]
- Obsada personalna w Iraku[1]
Dowódca batalionu
- ppłk Zygmunt Szafranowski – do 23 grudnia 1942[a]
- mjr Włodzimierz Latawiec – do 7 lipca 1943
- Zastępca dowódcy batalionu – mjr Andrzej Stańczyk
- Adiutant – kpt. Józef Pittner
- Oficer informacyjny – por. Aleksander Zglinicki
- Lekarz batalionu – por. Zbigniew Godlewski
- Dowódca kompanii dowodzenia – kpt. Władysław Chudy
- Dowódca 1 kompanii strzelców – kpt. Zygmunt Klędzik
- Dowódca 2 kompanii strzelców – kpt. Wacław Kwiatkowski
- Dowódca 3 kompanii strzelców – por. Marian Kowalewski
- Dowódca 4 kompanii strzelców – por. Adam Łempicki
Symbole batalionu
3 listopada 1968 batalion otrzymał sztandar[1]. W tym też dniu gen. Władysław Anders udekorował go orderem Virtuti Militari V klasy.
Wg Jerzego Murgrabi: Sztandar ufundowany został przez byłych mieszkańców Lwowa i przekazany przez prof. dr. Stanisława Ostrowskiego. Wręczenia sztandaru byłym żołnierzom batalionu dokonał gen. Anders 11 listopada 1966 roku[14].
Odznaka
Odznaka specjalna: wykonana z białego oksydowanego metalu o wymiarach 21 × 18 mm. Na ażurowej tarczy, lew trzymający koło zębate; jedną łapę opiera na plakietce z cyfrą "16". Nakładana na patki koloru granatowego z żółtą wypustką[15]. Zatwierdzona rozkazem dowódcy 2 Korpusu nr 2 z 4 stycznia 1946 roku.
Posiadał marsz batalionowy.
Uwagi
- ↑ W książce Zbigniewa Dunin-Wilczyńskiego: Wojsko polskie w Iraku występuje niekonsekwencja co do terminu przekazania obowiązków dowódcy batalionu
Przypisy
- ↑ a b c d e Dunin-Wilczyński 1993 ↓, s. 85.
- ↑ Żak 2014 ↓, s. 125.
- ↑ Żak 2014 ↓, s. 143.
- ↑ a b Biegański 1970 ↓, s. 45, 53.
- ↑ Biegański 1970 ↓, s. 132.
- ↑ Biegański 1970 ↓, s. 133, 186, 190.
- ↑ a b Biegański 1970 ↓, s. 188, 194.
- ↑ Biegański 1970 ↓, s. 194.
- ↑ Biegański 1970 ↓, s. 57.
- ↑ Kryska-Karski i Barański 1974 ↓, s. 76.
- ↑ Biegański 1970 ↓, s. 133.
- ↑ Biegański 1970 ↓, s. 152, 163.
- ↑ Biegański 1970 ↓, s. 188.
- ↑ Murgrabia 1990 ↓, s. 116.
- ↑ Partyka 1997 ↓, s. 82.
Bibliografia
- Jan Partyka: Odznaki i oznaki PSZ na Zachodzie 1939-1945. Wojska Lądowe. Rzeszów: Wydawnictwo Libri Ressovienses, 1997. ISBN 83-902021-9-0.
- Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
- 5 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks", 1997. ISBN 83-87103-20-9.
- Harvey Sarner, Piotr K Domaradzki: Zdobywcy Monte Cassino : generał Anders i jego żołnierze. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2006. ISBN 83-7506-003-8.
- Zbigniew Dunin-Wilczyński: Wojsko Polskie w Iraku: 1942-1943. Warszawa: Muzeum Niepodległości, 1993. ISBN 83-900727-2-6.
- Jerzy Murgrabia: Symbole wojskowe Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Wydawnictwo Bellona, 1990. ISBN 83-11-07825-4.
- Bronisław Biegański (red.), 16 Lwowski Batalion Strzelców Kronika, Londyn: Koło Oddziałowe 16 LBS, 1970.
- Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939-1945, zeszyt nr 15. Londyn: 1974.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Oznaka rozpoznawcza 5 Kresowej Dywizji Piechoty Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (od grudnia 1942)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Walki II Korpusu Polskiego pod Monte Cassino (11-19.05.1944)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarze w Iraku, na których są mogiły polskich żołnierzy (1942 - 1943)
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Miejsca pobytu i trasy transportów 16 Lwowskiego Batalionu Strzelców (1942 - 1943)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Udział II Korpusu Polskiego w kampanii włoskiej (21.12.1943 - 21.04.1945)