17 Pułk Artylerii Ciężkiej
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | 1920 |
Rozformowanie | 1920 |
Tradycje | |
Kontynuacja | |
Działania zbrojne | |
wojna polsko-bolszewicka | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
17 pułk artylerii ciężkiej (17 pac) – oddział artylerii ciężkiej Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Wiosną 1919 przystąpiono do formowania brygad artylerii dla dywizji piechoty. Brygada składała się z dowództwa, pułku artylerii polowej i pułku artylerii ciężkiej (dywizjon trzybateryjny). Drugi dywizjon pułku artylerii ciężkiej przeznaczony był do rezerwy artylerii Naczelnego Dowództwa[1].
Formowanie i działania I dywizjonu
W styczniu 1919 sformowana została 1 bateria1 pułku artylerii ciężkiej wielkopolskiej ppor. Jana Chylewskiego. W czerwcu ppor. Zawitaj sformował 7 baterię, a w końcu czerwca 8 baterię pod dowództwem por. Kapsy[2].
Pierwsza weszła do walki 1 bateria. Walczyła z Niemcami o Szubin, a następnie w rejonie Nakła. 3 lutego bateria zniszczyła pociąg pancerny, a następnie wspierała piechotę podczas odpierania ofensywy niemieckiej na Kcynię[3]. W kolejnych dniach ponownie działa pod Nakłem, a potem w rejonie Kołaczkowa, Gołańczy, Rybowa, Połajewa, Gerabic, Przybychowa, Bukowca i Ryczywołu[4]. 24 czerwca została przewieziona do Małopolski Wschodniej na front przeciwukraiński. Tu wzięła udział w ofensywie polskiej walcząc pod Biłką, Janczynem i Husiatynem. W sierpniu wróciła do Poznania[5][6].
W tym samym czasie 7 bateria ppor. Zawitaja została przeniesiona 19 czerwca 1919 do Inowrocławia[7]. W listopadzie przerzucono ją w rejon Międzychodu. W styczniu 1920 bateria uczestniczyła w zajmowaniu terenów przyznanych Polsce na mocy traktatu wersalskiego. 8 bateria po wyruszeniu na front działała w rejonie Chrośnicy oraz uczestniczyła w zajmowaniu Zbąszynia[8].
W styczniu 1920 7. i 8 baterie przybyły do Poznania, gdzie zostały przemianowane na 2. i 3 baterie 17 pułku artylerii ciężkiej. W skład I/17 pac włączono także, będącą już na froncie wschodnim, 1 baterię. W końcu kwietnia I/17 pac dołączył do walczącej na froncie przeciwbolszewickim 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty. Wspierał ją podczas polskiej kontrofensywy nad Berezyną[6]. 4 lipca rozpoczęła się wielka ofensywa wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego. Dywizjon rozpoczął działania opóźniające. Straty w koniach spowodowały, że baterie pozostawały za piechotą[6]. 16 lipca wyczerpany i samotnie maszerujący ku Lidzie oddział dotarł w rejon Gieranon. Tu dywizjon został otoczony i utracił wszystkie działa. Części żołnierzy wyrwała się z okrążenia i dotarła do Ros. Stąd niedobitki I/17 pac przewieziono koleją do Leszna[8][9]. Po reorganizacji pododdział przemianowany został na 17 dywizjon artylerii ciężkiej. W listopadzie 1921 zmienił powtórnie nazwę na II/7 dac[8]. W kwietniu 19 dywizjon wszedł w skład nowo formowanego pokojowego 2 pułku artylerii ciężkiej jako jego III dywizjon i 30 lipca przybył do swojego nowego garnizonu w Chełmie[10][11].
Żołnierze pułku/dywizjonu
Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko | Czasokres |
---|---|---|
dowódca I dywizjonu | por. Marciniak | był IV 1920 |
dowódca 1 baterii | ppor. Jan Chylewski | I 1919 |
dowódca 2 baterii | ppor. Zawitaj | VI 1919 |
dowódca 3 baterii | por. Zygmunt Kapsa | VI 1919 |
oficer dywizjonu | ppor. Edelmann | był VII 1920 |
Przypisy
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 19.
- ↑ Zarzycki 1999 ↓, s. 7.
- ↑ Gintel 1929 ↓, s. 30.
- ↑ Gintel 1929 ↓, s. 32.
- ↑ Zarzycki 1999 ↓, s. 7–8.
- ↑ a b c Gintel 1929 ↓, s. 34.
- ↑ Gintel 1929 ↓, s. 33.
- ↑ a b c Zarzycki 1999 ↓, s. 8.
- ↑ Gintel 1929 ↓, s. 35.
- ↑ Zarzycki 1999 ↓, s. 8–9.
- ↑ Gintel 1929 ↓, s. 31.
- ↑ Gintel 1929 ↓.
Bibliografia
- Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Jan Gintel: Zarys historji wojennej 2-go pułku artylerii ciężkiej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Adam Kiciński: Zarys historii wojennej 7-go pułku artylerii ciężkiej. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
- Piotr Zarzycki: 2 Pułk Artylerii Ciężkiej Ziemi Chełmskiej im. Hetmana Jana Zamoyskiego. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej, zeszyt 111. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 1999. ISBN 83-87103-97-7.
- Piotr Zarzycki: 7 pułk artylerii ciężkiej. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt nr 124. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2008. ISBN 978-83-88773-15-0.
Media użyte na tej stronie
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).