1930 w Wojsku Polskim

Kalendarium Wojska Polskiego 1930 – wydarzenia w Wojsku Polskim w roku 1930.

Styczeń

ORP „Bałtyk”

1 stycznia

• Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował:

generała brygady Felicjana Sławoja Składkowskiego zastępcą I Wiceministra Spraw Wojskowych i Szefa Administracji Armii z jednoczesnym powołaniem do służby czynnej,

generała brygady Ferdynanda Zarzyckiego generałem do zleceń I Wiceministra Spraw Wojskowych i Szefa Administracji Armii,

• Stanowisko szefa Kierownictwa Rejonu Intendentury w Warszawie objął porucznik gospodarczy Juliusz Woyde.

8 stycznia

• W Warszawie zmarł pułkownik Władysław Jagniątkowski (ur. 8 grudnia 1856) – oficer armii rosyjskiej i francuskiej, Legii Cudzoziemskiej i Armii Polskiej we Francji oraz oficer kontraktowy Wojska Polskiego, odznaczony Orderem Virtuti Militari^[1] i pośmiertnie Krzyżem Niepodległości.

15 stycznia

• Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował pułkownika dyplomowanego Tadeusza Malinowskiego dowódcą 17 Dywizji Piechoty w Gnieźnie.

20 stycznia

• Minister Spraw Wojskowych:

zmienił datę święta pułkowego 42 pułku piechoty w Białymstoku z 23 maja na 12 lipca,

zmienił datę święta pułkowego 26 pułku artylerii polowej w Skierniewicach z 21 września na 30 maja,

zatwierdził dzień 5 czerwca, jako datę święta dywizjonowego 2 dywizjonu pociągów pancernych w Niepołomicach,

zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej:

68 pułku piechoty we Wrześni,

22 pułku artylerii polowej w Rzeszowie,

7 pułku artylerii ciężkiej w Poznaniu,

3 dywizjonu samochodowego w Grodnie,

9 dywizjonu samochodowego w Brześciu,

batalionu elektrotechnicznego w Nowym Dworze Mazowieckim,

zatwierdził regulamin odznaki pamiątkowej 80 pułku piechoty w Słonimiu^[2]

24 stycznia

• W czasie podróży służbowej w Warszawie zmarł kapitan dyplomowany Jan Gołubski, pełniący obowiązki szefa Oddziału Wyszkolenia Sztabu DOK III w Grodnie.

27 stycznia

• W Grodnie zmarł major rezerwy artylerii Jan Gustaw Pietkiewicz, znany adwokat, obrońca wojskowy, kawaler Krzyża Walecznych^[3]

Luty

1 lutego

• Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu^[4]

Marzec

• z uzbrojenia pułków kawalerii i Korpusu Ochrony Pogranicza zostały wycofane ręczne karabiny maszynowe Chauchat wz. 1915; dwa miesiące później broń tego wzoru została wycofana także z pułków piechoty^[5]
• w Białej Podlaskiej dokonano oblotu pierwszego prototypu samolotu myśliwskiego PWS-10^[6]
• w Warszawie dokonano oblotu drugiego prototypu samolotu myśliwskiego PZL P-1^[6]

1 marca

• Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził wzór lewej strony płachty chorągwi 57 pułku piechoty^[7]

5 marca

• Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie^[8]

11 marca

• Minister Spraw Wojskowych^[9]:

zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 21 pułku artylerii polowej

datę święta pułkowego 24 pułku piechoty przeniósł z 11 maja na 11 listopada

18 marca

• Minister Spraw Wojskowych:

nadał 13 pułkowi ułanów nadał wyróżniającą „ułanów wileńskich”,

zarządził utworzenie garnizonowej przychodni dentystycznej w Nowym Sączu^[10]

Kwiecień

1 kwietnia

• ORP „Bałtyk” po remoncie i adaptacji wszedł w skład Dywizjonu Szkolnego jako siedziba Szkoły Specjalistów Morskich

ORP „Iskra”

• Minister Spraw Wojskowych przemianował Szkołę Podchorążych Sanitarnych na Centrum Wyszkolenia Sanitarnego^[11]

24 kwietnia

• Minister Spraw Wojskowych:

zmienił datę święta pułkowego 71 pułku piechoty w Zambrowie z 26 maja na 26 września,

zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej:

24 pułku piechoty w Łucku,

8 dywizjonu samochodowego w Bydgoszczy,

Baonu Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 9 w Berezie Kartuskiej → Szkoła Podchorążych Rezerwy

Centralnej Szkoły Strzelniczej w Toruniu,

Korpusu Kadetów Nr 3 w Rawiczu,

zatwierdził regulamin odznaki pamiątkowej 73 pułku piechoty w Katowicach,

zmienił nazwę koszar w garnizonie Żółkiew przy ul. Lanikiewicza i Św. Trójcy na: „Koszary im. Hetmana Żółkiewskiego” oraz nazwę koszar przy ul. Piłsudskiego (dawniej Glińskiej) na: „Koszary im. Króla Jana Sobieskiego”^[12]

Maj

7 maja

• początek czwartego rejsu szkolnego ORP „Iskra”

30 maja

• minister spraw wojskowych przesunął święto 1 pułku artylerii przeciwlotniczej z 29 lipca na 18 marca^[13]

Czerwiec

14 czerwca

• W stoczni Chantiers Navals Français w Caen zwodowano okręt podwodny ORP „Żbik”.

15 czerwca

• Na Rynku w Przemyślu Inspektor Armii, generał dywizji Jan Romer w imieniu Prezydenta RP wręczył chorągiew 38 pułkowi piechoty Strzelców Lwowskich^[14].

Lipiec

1 lipca

• Minister Spraw Wojskowych zniósł orzełki na hełmach stalowych^[15].

2 lipca

• Dowódca 1 Pułku Lotniczego rozkazem dziennym Nr 149/30 nakazał rozpocząć organizację 113 Eskadry Myśliwskiej Nocnej. Dowódcą eskadry został kapitan pilot Józef Werakso. Eskadra została wyposażona w pięć samolotów Breguet XIX B2^[16].

8 lipca

• Podniesiono banderę na kontrtorpedowcu ORP „Wicher”.

22 lipca

• Biuro Ogólno Organizacyjne Ministerstwa Spraw Wojskowych wydało przepis służbowy P.S. 10–50 – „Organizacja – Piechota na stopie pokojowej”. Omawiany przepis służbowy ustalał organizację pułków piechoty (strzelców podhalańskich), baonów strzelców, baonów manewrowych oraz szkół piechoty. Szkołami piechoty były:

Szkoła Podchorążych Piechoty,

Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie,

Bataliony Podchorążych Rezerwy Piechoty,

Kompanie Podchorążych Rezerwy Piechoty,

Szkoła Podoficerów Zawodowych Piechoty,

Szkoły Podoficerskie dla małoletnich (skład osobowy Nr 37),

Szkoła Wysokogórska oraz

Centrum Wyszkolenia Piechoty (komenda – skład osobowy Nr 39).

Do przepisu dołączono 45 załączników zawierających składy osobowe poszczególnych części składowych jednostek piechoty. Wejście w życie przepisu służbowego określił rozkaz wykonawczy L.dz. 3900/tj. Org. Departamentu Piechoty MSWojsk. z 10 października 1930 roku^[17].

Sierpień

• Kapitan pilot Bolesław Orliński dokonał w Warszawie oblotu prototypu samolotu myśliwskiego PZL P-6^[6].

3 sierpnia

• Na stadionie sportowym w Pleszewie inspektor armii, generał dywizji Edward Śmigły-Rydz wręczył chorągiew dowódcy 70 Pułku Piechoty pułkownikowi dyplomowanemu Mieczysławowi Mozdyniewiczowi^[18].

5 sierpnia

• Minister spraw wojskowych:

ustalił nazwę dla koszar 15 pułku ułanów oraz nadał nowym koszarom w Pińsku nazwę „Koszary im. Marszałka Józefa Piłsudskiego”;

zatwierdził święto 5 batalionu telegraficznego na dzień 15 maja^[19].

8 sierpnia

• W katastrofie lotniczej zginęli żołnierze 4 Pułku Lotniczego z Toruniu, por. pil. Kazimierz Królikowski i mł. majster Józef Romański^[20]

9 sierpnia

• Minister spraw wojskowych ustalił dzień 15 września, jako datę obchodu święta batalionowego nowo formowanego 2 batalionu balonowego^[21].

23 sierpnia

• Minister spraw wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 16 pułku piechoty^[22].
• W Obozie Ćwiczeń Leśna k. Baranowicz zmarł generał brygady Olgierd Pożerski.

Wrzesień

• Ministerstwo Spraw Wojskowych w porozumieniu z Ligą Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej oraz Aeroklubem RP zorganizowało Lotniczego Przysposobienia Wojskowego (Lotn. PW)^[6]

17 września

Oznaka oficerów i szeregowych czołgów

• minister spraw wojskowych zniósł:

„ryngraf służbowy” żandarmerii,

„łódkę z nabojami”, jako odznakę kompanii (szwadronów) karabinów maszynowych na lewym rękawie kurtki i płaszcza,

„smoka” na lewym rękawie kurtki i płaszcza oficerów i szeregowych czołgów,

wprowadził dla szeregowych - orkiestrantów w pułkach piechoty na tylnej części łapki „lirę”, tłoczoną z blachy z białego metalu,

zezwolił szeregowym - orkiestrantom orkiestr piechoty od stopnia kaprala wzwyż przy ubiorze wyjściowym, poza służbą, nosić „lirę” haftowaną nićmi srebrnymi^[23]

• minister spraw wojskowych zatwierdził:

wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 13 pułku artylerii polowej,

wzór i regulamin odznaki pamiątkowej Baonu Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 2

zatwierdził regulamin odznaki pamiątkowej 6 pułku ułanów^[24]

30 września

• Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki nadał generałowi brygady Olgierdowi Pożerskiemu pośmiertnie z dniem 1 września 1930 roku stopień generała dywizji^[25].

Październik

• w Warszawie dokonano oblotu pierwszego prototypu samolotu myśliwskiego PZL P-7^[6]

6 października

• minister spraw wojskowych wprowadził dla oficerów broni i szeregowych barwne otoki na czapkach oraz zezwolił oficerom i podoficerom zawodowym broni na noszenie ciemnych spodni z lampasami; ostateczny termin zmiany otoków został ustalony na dzień 1 maja 1931^[26] → Barwy broni i służb Wojska Polskiego II RP
• minister spraw wojskowych zatwierdził regulamin odznaki pamiątkowej 7 pułku strzelców konnych^[27]

23 października

• koniec czwartego rejsu szkolnego ORP „Iskra”; okręt zawinął do portów: Lizbona, Santa Cruz de Tenerife, Las Palmas, Santiago de Cuba, Newport News

24 października

• podpułkownik dyplomowany kawalerii Jan Tatara i porucznik rezerwy Stanisław Zaćwilichowski zmarli w następstwie obrażeń ciała doznanych w wypadku drogowym pod Drobinem

29 października

• minister spraw wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej:

11 pułku artylerii polowej w Stanisławowie,

19 pułku artylerii polowej w Nowej Wilejce^[28]

• minister spraw wojskowych zatwierdził do użytku służbowego Instrukcję ${\displaystyle {\tfrac {Sap.7-II}{1930}}}$ „Ciężki most drogowy systemu Dworakowskiego”^[29]

30 października

• w gabinecie Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie pracownik naukowy tej uczelni kpt. dr Zdzisław Szydłowski po sprzeczce śmiertelnie postrzelił innego wykładowcę tej szkoły, kpt. dr. Alojzego Pawełka^[30]

Listopad

• Major dyplomowany pilot w stanie spoczynku Wiktor Willmann został kierownikiem Referatu Lotniczego w Wydziale I Ogólnym Komendy Głównej Policji Państwowej^[31].

3 listopada

• Wojskowy Sąd Okręgowy Nr X w Przemyślu uznał kapitana piechoty Czesława Wawrosza winnym umyślnego zabójstwa porucznika rezerwy Tadeusza Jakubowskiego, i skazał go na karę jednego roku i dwóch miesięcy więzienia zastępującego dom poprawy, pozbawienia stopnia oficerskiego i wydalenie z korpusu oficerskiego.

10 listopada

• Prezydent Rzeczypospolitej nadał z dniem 1 stycznia 1931 roku:

stopień generała dywizji – generałom brygady: Stefanowi Dąb-Biernackiemu (lokata 1.), Gustawowi Orlicz-Dreszerowi (2) i Kazimierzowi Fabrycemu (3),

stopień generała brygady – pułkownikom: Janowi Kruszewskiemu (lokata 1.), Tadeuszowi Malinowskiemu (2), Kordianowi Zamorskiemu (3), Sergiuszowi Zahorskiemu (4) i Stanisławowi Skwarczyńskiemu (5).

stopień pułkownika – 30 podpułkownikom, w tym 13 z korpusu oficerów piechoty, 7 z korpusu oficerów kawalerii i 10 z korpusu oficerów artylerii. Jednocześnie Ignacy Mościcki zezwolił wymienionym oficerom na nałożenie odznak nowych stopni przed dniem 1 stycznia 1931 roku^[32].

13 listopada

• Minister spraw wojskowych zmienił datę święta pułkowego 67 pułku piechoty z 2 na 20 maja^[33].

19 listopada

• Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek ministra spraw wojskowych zatwierdził wzór lewej strony płachty chorągwi 70 pułku piechoty^[34].

Grudzień

2 grudnia

• Prezydent Rzeczypospolitej nadał komandorowi Jerzemu Świrskiemu z dniem 1 stycznia 1931 roku stopień kontradmirała w korpusie oficerów marynarki wojennej i 1. lokatą. Tego samego dnia Ignacy Mościcki nadał stopień pułkownika:

3 podpułkownikom korpusu sądowego (Tadeusz Petrażycki, Stanisław Cięciel, Michał Przywara),

9 podpułkownikom lekarzom (Mikołaj Werakso, Antoni Szwojnicki, Kazimierz Jerzy Miszewski, Czesław Wincz, Adolf Jacewski, Ludwik Sojka, Władysław Dzierżyński, Antoni Łobocki, Leon Kajetan Owczarewicz),

2 podpułkownikom lekarzom weterynarii (Leopold Dobiasz, Marcin Marczewski),

podpułkownikowi korpusu uzbrojenia (Kazimierz Moniuszko),

oraz nadał stopień podpułkownika 123 majorom, w tym 45 majorom piechoty, 6 kawalerii, 28 artylerii, 1 lotnictwa, 4 saperów, 2 łączności, 2 żandarmerii, 6 korpusu sądowego, 17 lekarzom, 3 aptekarzom, 4 korpusu uzbrojenia, 1 geografowi oraz 4 lekarzom weterynarii. Jednocześnie zezwolił wymienionym na nałożenie oznak nowych stopni przed 1 stycznia 1931 roku^[35].

10 grudnia

• minister spraw wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznak pamiątkowych:

9 pułku artylerii ciężkiej,

Centrum Wyszkolenia Saperów^[36]

15 grudnia

• Prezydent RP powierzył generałowi dywizji Danielowi Konarzewskiemu kierownictwo Ministerstwa Spraw Wojskowych od dnia 16 grudnia do powrotu marszałka Polski Józefa Piłsudskiego z urlopu wypoczynkowego, co nastąpiło 29 marca 1931 roku.

22 grudnia

• na lotnisku Le Bourget w Paryżu kpt. pil. Bolesław Orliński zademonstrował w locie prototyp samolotu myśliwskiego PZL P-6^[6]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych. Śląska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2017-03-05].
• Jerzy Ryszard Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984. ISBN 83-206-0426-5.
• AndrzejA. Konstankiewicz AndrzejA., Broń strzelecka Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1986, ISBN 83-11-07266-3, OCLC 69494630 .
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
• Zdzisław Żygulski jun, Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.