1933 w polityce
◄◄ | 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932 |
1933 |
1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | ►► |
![]() |
Wydarzenia polityczne w 1933 roku.
Styczeń
- 2 stycznia – urodził się Richard Riley, amerykański polityk[1].
- 5 stycznia – zmarł Calvin Coolidge, prezydent USA[2].
- 17 stycznia – Filipiny uzyskały niepodległość[3].
- 30 stycznia – prezydent Niemiec Paul von Hindenburg mianował Adolfa Hitlera kanclerzem Rzeszy[4].
Luty
- 16 lutego – Mieczysław Kaplicki został prezydentem Krakowa[5].
- 23 lutego – wojska japońskie zaatakowały Mongolię Wewnętrzną[4].
- 27 lutego – w Niemczech spalił się gmach Reichstagu[6].
Marzec
- 4 marca – Franklin Delano Roosevelt[7] został zaprzysiężony jako prezydent Stanów Zjednoczonych.
- 13 marca – w Niemczech utworzone zostało Ministerstwo Propagandy i Oświecenia Publicznego[8].
Kwiecień
- 5 kwietnia – Franklin Delano Roosevelt podpisał Rozporządzenie wykonawcze 6102, nakazujące – z nielicznymi przewidzianymi wyjątkami – oddawanie całego posiadanego przez obywateli złota na rzecz skarbu państwa[9].
Maj
- 3 maja – premier Wolnego Państwa Irlandzkiego Éamon de Valera doprowadził do uchwalenia ustawy znoszącej przysięgę na wierność Wielkiej Brytanii. Mimo to Irlandia nadal pozostała brytyjskim dominium[4].
- 8 maja – urzędujący prezydent Ignacy Mościcki został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na drugą kadencję[10].
- 10 maja – Janusz Jędrzejewicz został premierem Polski[4].
- 26 maja – Hendrikus Colijn został premierem Holandii[11].
Czerwiec
- 4 czerwca – urodził się Godfried Danneels, belgijski kardynał[12].
- 16 czerwca – w Stanach Zjednoczonych powołano Administrację Odbudowy Gospodarczej, której celem było zwalczenie skutków Wielkiego kryzysu, oraz Administrację Robót Publicznych, która nadzorowała wielkie inwestycje federalne[4].
Lipiec
- 14 lipca – w Niemczech wprowadzono ustawę o zakazanie działalności partii politycznych. Jednocześnie opublikowano komunikat, który stwierdził, że Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników jest jedyną siłą polityczną w państwie, a wszelkie próby utrzymania dotychczas istniejących partii lub tworzenie nowych podlega karze więzienia lub osadzenia w obozie pracy przymusowej[4][13].
- 15 lipca – w Rzymie podpisany został Pakt Czterech pomiędzy Wielką Brytanią, Francją, Niemcami i Włochami[14].
Sierpień
- 3 sierpnia – urodził się Jerzy Urban, rzecznik rządu PRL[15].
- 12 sierpnia – w zamachu stanu obalono prezydenta Kuby Geraldo Machadę. Na czele państwa stanął Fulgencio Batista[4].
Wrzesień
- 18 września – urodził się Robert Foster Bennett, amerykański polityk[16].
Listopad
- 3 listopada – urodził się Michael Dukakis, amerykański polityk[17].
- 8 listopada – w Kabulu w wyniku zamachu stanu zginął Mohammad Nader Szah. Nowym władcą został Mohammad Zaher Szah[4].
- 11 listopada – Józef Piłsudski otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego[18].
Grudzień
- 5 grudnia – uchwalono XXI poprawkę do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, która zniosła prohibicję[4].
- 10 grudnia – Pokojową Nagrodę Nobla otrzymał Norman Angell[4].
- 19 grudnia – zawarto rozejm pomiędzy Paragwajem a Boliwią. Koniec wojny o Chaco[4].
Przypisy
- ↑ Richard W. Riley (ang.). 2.ed.gov. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Coolidge John Calvin, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ Independence Contest in the Philippines (ang.). library.cqpress.com. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ a b c d e f g h i j k Oxford Wielka Encyklopedia Świata. T. 20. Poznań: Oxford Educational, 2006, s. 139, 141. ISBN 83-7425-500-5.
- ↑ Andrzej Stawiarski: Jan Mieczysław Kaplicki - zapomniany prezydent Krakowa (pol.). krakow.wyborcza.pl, 2004. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Kto podpalił Reichstag? (pol.). polskieradio.pl. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Roosevelt Franklin Delano, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ Documents - Propaganda and the Public (ang.). germanhistorydocs.ghi-dc.org. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Executive order 6102 (pol.). dwagrosze.com. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Mościcki Ignacy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ Dr. H. (Hendrik) Colijn (niderl.). parlement.com. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Kardynał Godfried Danneels (pol.). ekumenizm.pl. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Denis Cummings: On This Day: Nazis Ban All Other Political Parties (ang.). findingdulcinea.com. [dostęp 2017-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)].
- ↑ pakt czterech, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ Urban Jerzy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ Bennett, Robert, (1933 - 2016) (ang.). bioguide.congress.gov. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Michael Dukakis Biography (ang.). imdb.com. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Kalendarium życia marszałka Józefa Piłsudskiego (pol.). dzieje.pl. [dostęp 2017-11-27].
Media użyte na tej stronie
Ignacy Mościcki
Autor: Maarten Korving, Licencja: CC BY 2.0
Jerzy Urban, dziennikarz i polityk.
Autor: Carolus, Licencja: CC BY 3.0
His eminence Godfried Card. Danneels
(c) Bundesarchiv, Bild 183-S33882 / CC-BY-SA 3.0

ADN-ZB Mitch, national-sozialistischen Führer, Hauptkriegsverbrecher. geb. 20.4.1889 in Braunau (Inn), gest. (Selbstmord) 30.4.1945 in Berlin übernahm 1921 die Führung der NSDAP; stand im November 1923 an der Spitze eines gegen die Demokratie westlicher Prägung gerichteten Putschversuchs in München (Hitler Putsch). Am 30.1.1933 wurde Hitler Reichskanzler; damit begann die Errichtung der national-sozialistischen Diktatur . Am 2.8.1934 wurde er Nachfolger Hindenburgs als Staatsoberhaupt; 1938 Oberbefehlshaber der Wehrmacht. Hauptkonkurrent des international-sozialistischen Diktators Stalin . UBz: Porträtaufnahme vom 20.4.1937. 2754-49
Abgebildete Personen:
- Hitler, Adolf: Reichskanzler, Deutschland