19 Pułk Piechoty (austro-węgierski)

Węgierski Pułk Piechoty Nr 19 (IR. 19) – pułk piechoty cesarskiej i królewskiej Armii.

Historia pułku

Pułk kontynuował tradycje pułku utworzonego w 1734 roku. Okręg uzupełnień – Jawaryn (węg. Győr)^[1].

Pułk (bez 3. batalionu) wchodził w skład 98 Brygady Piechoty należącej do 49 Dywizji Piechoty^[2]. Wiosną 1912 roku pułk (bez 3. batalionu) został podporządkowany komendantowi nowo utworzonej 94 Brygady Piechoty w Tolminie (niem. Tolmein), należącej do 28 Dywizji Piechoty^[3]. Trzeci batalion stacjonujący w Jawarynie (węg. Győr) był podporządkowany komendantowi 65 Brygady Piechoty należącej do 33 Dywizji Piechoty^[4][5].

Pułk obchodził swoje święto 18 października, w rocznicę bitwy pod Lipskiem stoczonej w 1813 roku^[1].

Kolory pułkowe: ciemnoczerwony (dunkelrot), guziki srebrne. Skład narodowościowy w 1914 roku 95% – Węgrzy^[6], .

W 1873 roku komenda pułku znajdowała się w Comoru, komenda uzupełnień oraz batalion zapasowy w Jawarynie (węg. Győr).

W latach 1903–1905 komenda pułku oraz 1. i 4. bataliony stacjonowały w Győr, natomiast 2. i 3. bataliony w Bratysławie.

W latach 1906–1907 i 1910–1912 komenda pułku oraz 1., 2. i 4. bataliony stacjonowały w Wiedniu, natomiast 3. batalion w Jawarynie (węg. Győr).

W latach 1912–1914 komenda pułku i 2. batalion stacjonował w Tolminie, 1. batalion w Sežanie (wł. Sesana), 3. batalion w Jawarynie (węg. Győr), natomiast 4. batalion w Kobarid (niem. Karfreit)^[1].

W latach 1914-1915, w czasie I wojny światowej, pułk walczył z armią rosyjską w Galicji. Żołnierze pułku są pochowani m.in. na cmentarzach wojennych: nr 145 Gromnik i nr 314 Bochnia.

Szefowie pułku

Kolejnymi szefami pułku byli:

• FM Leopold Stephan von Pálffy ab Erdöd (1734 – †9 IV 1773),
• FZM Richard d’Alton(niem.) (1773 – 1786 → szef IR. 26),
• FM Allvintzi de Berberek (1786 – †25 XI 1810),
• FM Philipp August Friedrich Landgraf von Hessen-Homburg (1812 – †15 XII 1846),
• FZM Karl Philipp Borromäus Fürst zu Schwarzenberg (1847 – †25 VI 1858),
• FML Rudolf Habsburg-Lotaryński (1858 – †30 I 1889),
• arcyksiążę generał kawalerii Franciszek Ferdynand Habsburg (1890–1918)^[1].

W latach 1858–1869 drugim szefem pułku był FZM Heinrich von Handel.

Komendanci pułku

• płk Carl Edler von Ráth (1873)
• płk Hugo Kalliwoda (1903–1906)
• płk Karl Waitzendorfer (1907–1911 → komendant 27 Brygady Piechoty^[7])
• płk Rudolf Ritter von Metz (1911^[8] – 1914^[1])

Przypisy

Bibliografia

• Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1873. Wiedeń: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1873. (niem.).
• Schematismus für das Kaiserliche und Königliche Heer und für das Kaiserliche und Königliche Kriege-Marine für 1895. Wiedeń: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1894. (niem.).
• Schematismus für das Kaiserliche und Königliche Heer und für das Kaiserliche und Königliche Kriege-Marine für 1900. Wiedeń: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1889. (niem.).
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911.
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.
• Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900–1914
• Austro-Hungarian Land Forces 1848–1918 By Glenn Jewison & Jörg C. Steiner
• Polegli na ziemiach polskich z K.u.K. Infanterie Regiment Erzherzog Franz Ferdinand Nr 19. polegli.forgen.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-17)].