19 Pułk Piechoty Obrony Krajowej

19 Pułk Piechoty Obrony Krajowej Lwów – pułk piechoty cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej.

19 Pułk Piechoty Obrony Krajowej Lwów został sformowany 1 maja 1889 roku we Lwowie z połączenia czterech samodzielnych batalionów Obrony Krajowej, utworzonych w 1869 roku, a mianowicie:

• Batalionu Obrony Krajowej Lwów Nr 63,
• Batalionu Obrony Krajowej Żółkiew Nr 64,
• Batalionu Obrony Krajowej Złoczów Nr 67,
• Batalionu Obrony Krajowej Tarnopol Nr 71.

1 października 1898 roku ze składu pułku zostały wyłączone dwa bataliony, które stały się bazą nowego 35 Pułku Piechoty OK w Złoczowie. Był to III/19 pp (były Batalion OK Złoczów Nr 67) i IV/19 pp (były Batalion OK Tarnopol Nr 71). W miejsce wymienionych, został utworzony nowy III batalion. Od tego roku w składzie pułku były trzy bataliony i kadra batalionu zapasowego.

Kolory pułkowe: trawiasty (grasgrün), guziki srebrne z oznaczeniem „19”. W lipcu 1914 roku skład narodowościowy pułku: 59% – Ukraińcy, 31% – Polacy^[1].

W latach 1903–1914 komenda pułku oraz wszystkie bataliony stacjonowały we Lwowie. Okręg uzupełnień – Lwów i Brzeżany.

W 1914 roku pułk wchodził w skład 85 Brygady OK należącej do 30 Dywizji Piechoty, a ta z kolei do XI Korpusu^[2].

W czasie I wojny światowej pułk walczył z Rosjanami w 1914 i 1915 roku w Galicji między innymi w okolicach Limanowej, Bochni i Gorlic. Największe straty jednostka poniosła w bitwie pod Gorlicami. Żołnierze pułku są pochowani m.in. na cmentarzach: Cmentarz wojenny nr 224 – Brzostek, Cmentarz wojenny nr 31 – Szerzyny, Cmentarz wojenny nr 34 – Ołpiny.

11 kwietnia 1917 roku pułk został przemianowany na 19 Pułk Strzelców (niem. 19 Schützen-Regimenter Lemberg).

Żołnierze pułku

Komendanci pułku

• płk Emil Rycerz Versbach von Hadamar (1899)
• płk Josef Hielle (1903-1904)
• płk Franz Daute (1905-1909)
• płk Artur Kaltneker (1910-1912)
• płk Karl Jent (1913-1914)

Oficerowie

• kpt. Mykoła Marynowycz (1889-1908)
• por. Geza Szczyrkowski
• por. Władysław Śniadowski
• por. rez. Ferdynand Andrusiewicz
• por. rez. Stanisław Peszkowski
• por. rez. Alfred Riesser
• ppor. rez. Adam Próchnik
• ppor. rez. Stanisław Toruń
• ppor. nieakt. Mieczysław Stefko
• chor. rez. Tadeusz Kirchner
• chor. rez. Egon Krulisz
• asyst. lek. Izaak Chotiner vel Chartiner

Obsada personalna w 1914 roku

• komendant pułku – płk Karl Jent
• adiutant – por. Karl Huder
• komendant I batalionu – mjr Franz Springisfeld
• komendant II batalionu – mjr Franciszek Paulik
• komendant III batalionu – mjr Alexander Süß
• komendant kadry batalionu zapasowego – mjr Kajetan Amirowicz
• komendant okręgu uzupełnień – ppłk Ludwik Trexler
• komendant okręgu pospolitego ruszenia Lwów nr 19 – mjr Johann Opletal
• kpt. Ryszard Hausner
• kpt. Kazimierz Horoszkiewicz
• kpt. Mieczysław Linde
• komendant oddziału karabinów maszynowych I batalionu – por. Anton Treybal
• komendant oddziału karabinów maszynowych II batalionu – por. Wenzel Balzer
• komendant oddziału karabinów maszynowych III batalionu – por. Anton Grießl

Przypisy

Bibliografia

• Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916.
• Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
• www.mlorenz.at: Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900–1914. [dostęp 2010-03-14]. (niem.).
• Glenn Jewison & Jörg C. Steiner: Austro-Hungarian Land Forces 1848–1918. [dostęp 2010-03-14]. (niem.).
• Waldemar Fronczak i in.: Polegli na ziemiach polskich z K.K. Landwehr-Infanterieregiment Nr 19. [dostęp 2015-05-02]. (pol.).