1 Batalion Grenadierów (Legiony Polskie we Włoszech)

1 Batalion Grenadierów – polski oddział wojskowy Legionów Polskich we Włoszech.

Formowanie i zmiany organizacyjne

9 lutego 1797 roku w Mediolanie utworzono 1 batalion grenadierów, który wszedł w skład Legionu Polskiego Posiłkowego Lombardii^[2].

15 maja 1797 roku gen. Bonaparte podjął decyzję o reorganizacji Legionów. Powstać miały dwa legiony polskie po trzy bataliony. Miejsce batalionów specjalnościowych zajęły bataliony mieszane. Każdy batalion posiadał na kompanię grenadierską, strzelecką oraz osiem fizylierskich^[3].

W marcu 1799 ponownie utworzono batalion grenadierów. Rozwiązano na początku 1800 roku. Jego dowódcą był major Kazimierz Małachowski i od 198 czerwca 1799 mjr Downarowicz^[2]

23 października 1800 roku w ramach Legii Włoskiej utworzono batalion grenadierski. W jego skład weszły wydzielone kompanie grenadierskie I.-VII batalionu. Dowódcą batalionu został Jan Konopka. Legia podzielona została na dwie brygady, a batalion znalazł się w strukturze 2 Brygady.

Dowódcy batalionu

• Ludwik Dembowski
• Jan Strzałkowski

--

• mjr Kazimierz Małachowski
• mjr Downarowicz - od czerwca 1799

--

• Jan Konopka

Mundur grenadierów

Jan Henryk Dąbrowski, w rozmowach z rządem Republiki Lombardzkiej ustalił, że "ubiory, odznaki wojskowe i organizacja tego korpusu winny być w miarę możności zbliżone do zwyczajów Polaków". Grenadierzy posiadali mundur wzorowany na polskiej kawalerii narodowej^[4]. Były to granatowe spodnie i kurtki z karmazynowymi wyłogami, kołnierzem, mankietami i połami^[a]. Pierwsi grenadierzy wystąpili przed władzami lombardzkimi w kapeluszach^[5]. Wkrótce jednak zamieniono je na rogatywki z czarnym barankiem bez daszka^[6]. Przypinano do nich kokardy francuskie. Na początku XIX w. weszły w życie wysokie i usztywnione rogatywki z okutym daszkiem i podpinką.

Chorągiew

Chorągiew^[b] batalionu grenadierów z wyobrażeniem granatów o czterech płomieniach umieszczonych w rogach na skośnie ułożonych ramionach krzyża oraz pośrodku czapki frygijskiej. Dokoła niej napisy: REPUBLIQUE FRANCAISE/PREMIERE LEGION POLONAISE. Ramiona skośnego krzyża ciemnoniebieskie, kontury ich oraz środek białe, pola między ramionami krzyża czerwone, narożniki karmazynowe. Chorągiew przeznaczona była dla legii polskiej i przekazana przez rząd francuski 25 listopada 1800 roku. Według oryginalnych rysunków, znajdujących się w Musee de l'Armee w Paryżu. Na rysunkach tych są uwagi, że na odwrocie chorągwi mają być napisy w języku polskim. Każda chorągiew miała kosztować 400 franków. Miała posiadać wymiary 150 x 150 cm^[7].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
• Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T.3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964.
• Jan Pachoński: Generał Jan Henryk Dąbrowski 1755-1818. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1985. ISBN 83-11-07252-3.
• Zdzisław Żygulski jun, Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.
• [red.] Waldemar Zubek: Konferencja "Mundur wojsk Księstwa Warszawskiego - Raszyn 2010". Materiały pokonferencyjne. Zeszyty Raszyńskie 1/2011, 2011. ISBN 978-83-931067-2-1.
• Legiony Polskie we Włoszech. napoleon.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-22)].