1 Batalion Sanitarny
| Historia | |
| Państwo |  II Rzeczpospolita |
|---|---|
| Sformowanie | 1922 |
| Nazwa wyróżniająca | nie posiadał |
| Patron | Karol Kaczkowski |
| Tradycje | |
| Święto | 25 lutego |
| Kontynuacja | Kadra Zapasowa 1 Szpitala Okręgowego |
| Dowódcy | |
| Ostatni | ppłk lek. Kazimierz I Baranowski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | garnizon Warszawa |
| Rodzaj sił zbrojnych | wojsko |
| Rodzaj wojsk | służba zdrowia |
| Podległość | Okręg Korpusu Nr I |
1 Batalion Sanitarny im. generała lekarza Karola Kaczkowskiego (1 bsan)[1] – pododdział służby zdrowia Wojska Polskiego II RP.
Historia Batalionu
1 Batalion Sanitarny został sformowany w 1922 roku, w garnizonie Warszawa, w koszarach na Powązkach[2], na bazie zlikwidowanej Kadry Kompanii Zapasowej Sanitarnej Nr I.
Pododdział był okręgową instytucją służby zdrowia podległą bezpośrednio szefowi sanitarnemu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I oraz jednostką ewidencyjną dla wszystkich oficerów i szeregowych pełniących służbę w Departamencie VIII Sanitarnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, Wojskowym Instytucie Sanitarnym w Warszawie, Wojskowej Szkole Sanitarnej w Warszawie, Wojskowym Instytucie Przyrodoleczniczym im. Józefa Piłsudskiego, Wojskowym Zakładzie Leczniczym dla Chorych Gruźlicznych w Małkini i Centralnej Składnicy Sanitarnej w Warszawie oraz w formacjach sanitarnych i liniowych OK I, w tym w 1 Szpitalu Okręgowym w Warszawie oraz w szpitalach rejonowych w Białymstoku z filią w Ostrowi-Komorowie, Dęblinie i Modlinie. Ponadto batalion wypełniał funkcje szkoleniowe oraz mobilizacyjne.
31 marca 1927 roku Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski nadał jednostce nazwę „1 batalion sanitarny im. generała lekarza Karola Kaczkowskiego”, a 19 maja tego roku ustalił i zatwierdził dzień 25 lutego, jako święto batalionu[3][4]. Święto obchodzono w rocznicę bitwy o Olszynkę Grochowską stoczonej w 1831 roku, w czasie której po raz pierwszy wystąpiły polskie jednostki sanitarne pod kierownictwem generała sztabslekarza Karola Kaczkowskiego. Obchody pierwszego święta miały miejsce w piątek 25 lutego 1927 roku. Rozpoczęło je nabożeństwo żałobne odprawione w Kościele garnizonowym przez biskupa polowego Stanisława Galla za „dusze poległych i zmarłych żołnierzy służby zdrowia oraz lekarzy, poległych w różnym czasie w walkach o niepodległość”. W czasie skromnego obiadu żołnierskiego w koszarach batalionu zastępca szefa Departamentu Sanitarnego, pułkownik lekarz Gorczycki poinformował zebranych, że z dniem 24 lutego jednostka otrzymała imię generała Kaczkowskiego. Po obiedzie oficerowie udali się do świetlicy na „czarną kawę”. Wieczorem odbyła się kolacja w 1 Szpitalu Okręgowym[5].
W 1928 roku w 1 bsan. służbę pełniło trzech lekarzy i jeden aptekarz oraz jedenastu oficerów administracyjnych, w tym dziesięciu działu sanitarnego i jeden działu gospodarczego (płatnik)[6].
30 maja 1931 roku wprowadzona została nowa organizacja pokojowa służby zdrowia. W jej ramach bataliony sanitarne zostały włączone w struktury szpitali okręgowych jako ich kadry zapasowe. 1 lipca 1931 roku na bazie zlikwidowanego baonu utworzona została Kadra Zapasowa 1 Szpitala Okręgowego (KZ 1 Szpit. Okr.).
W piątek 23 października 1931 roku odbyło się uroczyste pożegnanie podoficerów zawodowych, którzy w wyniku zmian organizacyjnych, zostali przeniesieni do Lublina i Łodzi[7].
Dowódcy batalionu
- ppłk lek. Kazimierz Szalla (1923)
- płk lek. Mikołaj Kwaśniewski (I 1924[8] – IX 1926 → szef Wydziału II Departamentu VIII Sanitarnego MSWojsk.[9])
- ppłk lek. Kazimierz II Miszewski (IX 1926[9] – 1928)
- ppłk lek. Kazimierz I Baranowski (do 23 X 1931 → kierownik referatu w Oddział IV SG[10])
Odznaka pamiątkowa
9 stycznia 1931 roku Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 1 bsan[11]. Odznaka o wymiarach 40×40 mm ma kształt kwadratu ustawionego pionowo na jednym z wierzchołków, obwiedzionego granatową obwódką. Na nim nałożony równoramienny krzyż, którego ramiona stanowią srebrzyste zdwojone proporczyki z granatowymi żyłkami. W środku krzyża umieszczona jest granatowa tarcza na której wpisano inicjały patrona „KK”, a między proporczykami numer „1 BS” oraz daty: „25 II”, „1831” i „1931”. Jednoczęściowa – wykonana w tombaku srebrzonym, oksydowana[12].
Przypisy
- ↑ Początkowo batalion nosił numerację rzymską.
- ↑ Książka Informacyjno-Adresowa "Cała Warszawa", Wydawnictwo Towarzystwa Wydawniczego Polskie Informacyjne Książki Adresowe, Warszawa 1930, dział II, s. 55.
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 31 marca 1927 roku, poz. 98.
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
- ↑ Święto I baonu san. i służby zdrowia OK I, „Polska Zbrojna” Nr 56 z 26 lutego 1927 roku, s. 4.
- ↑ Identyczną obsadę oficerską posiadał wówczas 7 Batalion Sanitarny.
- ↑ „Polska Zbrojna” Nr 290 z 24 października 1931 roku, s. 7.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 stycznia 1924 roku, s. 11.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 24 września 1926 roku, s. 318.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 334.
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 9 stycznia 1931 roku, poz. 2.
- ↑ Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945. s. 384.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.
- Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1928
- Ryszard Rybka, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja, Kamil Stepan, Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor", 2010, ISBN 978-83-86100-83-5, OCLC 674626774.
- Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny "W", Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Oficyna Wydawnicza "Ajaks" i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3
- Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Historii Polski Współczesnej, Wydawnictwo "Ibidem", Łódź 2001, ISBN 83-88679-10-4
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).