1 Dywizja Strzelców Górskich (III Rzesza)

1 Dywizja Strzelców Górskich

1. Gebirgs-Division

(c) Bundesarchiv, Bild 101I-005-0046-23 / CC-BY-SA 3.0 Żołnierze dywizji w czasie akcji przeciwpartyzanckiej w Jugosławii, 1943 rok
Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	1938
Rozformowanie	1945
Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	Oberkommando des Heeres
Skład	patrz tekst

1 Dywizja Górska (niem. 1. Gebirgs-Division) – dywizja górska Wehrmachtu.

Utworzona w kwietniu 1938 roku w Garmisch-Partenkirchen z brygady górskiej sformowanej w 1935 roku. W jej skład wchodzili żołnierze z Bawarii i Austrii. Zmobilizowana w sierpniu 1939 roku, wzięła udział w kampanii wrześniowej w składzie Grupy Armii Południe. Odznaczyła się wtedy działaniami w Karpatach.

Żołnierze 98 Pułku Strzelców Górskich w Rymanowie, wrzesień 1939

Następnie walczyła na froncie zachodnim, gdzie planowano jej użyć w operacjach przeciwko Wielkiej Brytanii (Operacja Lew Morski) i na Gibraltarze (Operacja Izabella-Felix). W październiku 1940 roku 100 pułk strzelców górskich został wyłączony ze składu dywizji i przeniesiony do organizowanej 5 Dywizji Górskiej. Ponieważ żadna z tych operacji nie doszła do skutku, dywizja walczyła w Jugosławii, a od czerwca 1941 roku przeciwko Armii Czerwonej. Jej szlak bojowy na froncie wschodnim przechodził przez Lwów, Linię Stalina, Kijów, Stalino, Charków, Dniepr i Kaukaz.

Po zakończeniu kampanii na Kaukazie dywizję przerzucono do Grecji i Serbii, gdzie brała udział w zwalczaniu partyzantki. W 1944 stawiała opór Armii Czerwonej na Węgrzech.

W marcu 1945 roku została przemianowana na 1 Dywizję Ludowych Strzelców Górskich (niem. 1. Volks-Gebirgs-Division). Wojnę zakończyła na terenie Austrii, gdzie dostała się do radzieckiej niewoli.

W dywizji tej służył Chiang Wei-kuo, syn Czang Kaj-szeka.

Dowódcy dywizji

• generał Ludwig Kübler (IX 1939 - X 1940)
• generał Hubert Lanz (X 1940 - I 1942)
• generał Robert Martinek (I - XII 1942)
• generał Walter Stettner Ritter von Grabenhofen (XII 1942 - X 1944)
• generał Josef Kübler (X 1944 - III 1945)
• generał August Wittmann (III - V 1945)

OdeB we wrześniu 1939 roku

• Dowództwo 1 Dywizji Górskiej
• 98 Pułk Strzelców Górskich
• 99 Pułk Strzelców Górskich
• 100 Pułk Strzelców Górskich (do X 1940)
• 44 Batalion Przeciwpancerny
• 79 Pułk Artylerii Górskiej
• 54 Batalion Łączności
• 54 Batalion Pionierów
• jednostki dywizyjne (zaopatrzenie, itp)