1 Grupa Lotnicza

1 Grupa Lotnicza
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1929
Rozformowanie1939
Tradycje
Rodowód1 Grupa Aeronautyczna
Dowódcy
Pierwszypłk Janusz de Beaurain
Organizacja
Dyslokacjagarnizon Warszawa
Rodzaj sił zbrojnychwojsko
Rodzaj wojsklotnictwo
PodległośćDowództwo Lotnictwa

1 Grupa Lotnicza – związek organizacyjny lotnictwa Wojska Polskiego.

Historia grupy

Wiosną 1929 roku, w celu usprawnienia dowodzenia jednostkami, została utworzona 1 Grupa Aeronautyczna[1]. Podstawą utworzenia grupy był rozkaz ministra spraw wojskowych B. Og. Org. L. 10717/1928 o wprowadzeniu w życie nowej organizacji Aeronautyki na stopie pokojowej oraz zarządzenie szefa Departamentu Aer. L. 701/tjn. z 6 lutego 1929 roku „Zestawienie składów osobowych i etatów aeronautyki na stopie pokojowej”[2]. Dowódca grupy i szef sztabu zostali wyznaczeni na stanowiska 27 kwietnia 1929 roku[a]

Dowódcy grupy z siedzibą w Warszawie podporządkowano 1 pułk lotniczy w Warszawie oraz 5 pułk lotniczy w Lidzie i 2 batalion balonowy w Jabłonnie (od 25 stycznia 1934 roku – garnizon Legionowo[4])[1][5].

22 sierpnia tego roku minister spraw wojskowych zaszeregował stanowiska oficerskie, „objęte nową organizacją Aeronautyki (P. S. 10–800) do poszczególnych kategorii dodatku służbowego”: dowódca grupy aeronautycznej (do kat. V), I oficer sztabu grupy aeronautycznej (do kat. VIB) oraz oficer sztabu grupy aeronautycznej (do kat. VIIB)[6].

12 września 1929 roku zostały określone zadania dowódcy grupy, które obejmowały nadzór nad doskonaleniem personelu latającego pułków według wytycznych szefa Departamentu Aeronautyki MSWojsk. oraz samodzielne organizowanie ćwiczeń broni połączonych z udziałem lotnictwa, ćwiczeń o charakterze wybitnie lotniczym, gier wojennych, ćwiczeń aplikacyjnych, ćwiczeń OPL oraz wszelkiego rodzaju zawodów lotniczych i zawodów z zakresu przysposobienia wojskowego[1].

W 1931 roku, w związku z likwidacją 2 Grupy Aeronautycznej, w skład 1 Grupy Aeronautycznej został włączony 4 pułk lotniczy i 1 batalion balonowy z Torunia[7][8].

Z dniem 1 września 1931 roku minister spraw wojskowych zmniejszył skład osobowy dowództwa grupy likwidując stanowiska II i III oficera sztabu oraz stanowiska trzech urzędników III kategorii[9]. Z dniem 15 listopada 1932 roku minister spraw wojskowych dokonał kolejnej zmiany etatu dowództwa grupy aeronautycznej P. S. 10–800 z 8 grudnia 1928 roku polegającej na zastąpieniu podoficerów zawodowych kancelistów urzędnikami cywilnymi III kategorii. Jednocześnie minister zezwolił na pozostawienie podoficerów zawodowych na stanowiskach do 31 marca następnego roku[10].

Z dniem 1 stycznia 1936 roku, w ramach reorganizacji lotnictwa spowodowanej potrzebami przygotowań do zadań obrony kraju, dokonano zmian w składzie grup aeronautycznych. W skład grupy został włączony 6 pułk lotniczy, natomiast 4 pułk lotniczy i 1 batalion balonowy został podporządkowany dowódcy 3 Grupy Lotniczej w Krakowie. W ten sposób 1 Grupa objęła wszystkie formacje liniowe rozlokowane we wschodniej części kraju. W tym samym roku 1 Grupa Aeronautyczna została przemianowana na 1 Grupę Lotniczą[11][12].

Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” dowództwo 1 Grupy Lotniczej w razie zarządzenia mobilizacji było likwidowane. Pierwszego dnia mobilizacji powszechnej podoficerowie zawodowi i nadterminowi, wchodzący w skład personelu kancelaryjnego, mieli być odesłani do dyspozycji komendanta Wyższej Szkoły Wojennej, natomiast szeregowi zasadniczej służby wojskowej do 1 pułku lotniczego. Personel cywilny (stały i kontraktowy) miał być przekazy do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I[13].

Organizacja grupy lotniczej
w latach 1929-1931w latach 1931-1936w latach 1936-1939
Dowództwo 1 Grupy AeronautycznejDowództwo 1 Grupy AeronautycznejDowództwo 1 Grupy Lotniczej
1 pułk lotniczy1 pułk lotniczy1 pułk lotniczy
5 pułk lotniczy5 pułk lotniczy5 pułk lotniczy
4 pułk lotniczy6 pułk lotniczy
2 batalion balonowy2 batalion balonowy2 batalion balonowy
1 batalion balonowy
Obsada personalna dowództwa grupy
Dowódcy grupyI oficerowie sztabu
płk obs. inż. Janusz de BeaurainIV 1929 – XI 1935kpt. / mjr dypl. obs. Felicjan SterbaIV 1929 – 1 XII 1934[14]
płk dypl. obs. Stanisław UjejskiXI 1935 – XII 1937mjr pil. Stanisław Nazarkiewiczod XII 1934[14]
płk dypl. obs. Władysław Eugeniusz HellerVIII 1938 – VIII 1939ppłk dypl. pil. Olgierd Tuśkiewicz
mjr obs. Edward Młynarskido VIII 1939

Uwagi

  1. ↑ W Dzienniku Personalnym MSWojsk. użyto nazw: dowódca i szef sztabu 1 Grupy Lotniczej[3], natomiast minister spraw wojskowych dopiero 29 kwietnia 1929 roku zmienił nazwę Departamentu Lotnictwa MSWojsk. na Departament Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych (Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 14 z 29 kwietnia 1929 roku, poz. 142).

Przypisy

  1. ↑ a b c Bartel i in. 1978 ↓, s. 123.
  2. ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 227.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 117, 123.
  4. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 1 z 25 stycznia 1934 roku, poz. 1.
  5. ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 227-228.
  6. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 28 z 22 sierpnia 1929 roku, poz. 282.
  7. ↑ Bartel i in. 1978 ↓, s. 125.
  8. ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 228.
  9. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 22 z 28 lipca 1931 roku, poz. 269.
  10. ↑ Dz.Rozk. MSWojsk. Nr 22 z 7 grudnia 1932 roku, poz. 292.
  11. ↑ Bartel i in. 1978 ↓, s. 126-127.
  12. ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 229.
  13. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 856.
  14. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 265.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Ryszard Bartel, Jan Chojnacki, Tadeusz Królikiewicz, Adam Kurowski: Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
  • Eugeniusz Kozłowski: Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of Poland (1921–1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).