1 Gwardyjska Armia

1 Gwardyjska Armia

1-я гвардейская армия

Dowódca 1 Gwardyjskiej Armii, gen. płk Andriej Grieczko (w środku) z oficerami sztabowymi na linii Arpada, 1944
Historia
Państwo	ZSRR
Sformowanie	6 sierpnia 1942
Rozformowanie	1990
Tradycje
Rodowód	1 Gwardyjska Armia
Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Podległość	Kijowski OW

1 Gwardyjska Armia (ros. 1-я гвардейская армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej podczas II wojny światowej.

Historia

Została sformowana 6 sierpnia 1942 na bazie 2 Armii Rezerwowej. 25 października 1942 na bazie dowództwa armii sformowano dowództwo Frontu Południowo-Zachodniego. 5 listopada 1942 na 1 Gwardyjską Armię przemianowano 63 Armię. 5 grudnia 1942 została przemianowana na 3 Gwardyjską Armię.

Ponownie została sformowana 8 grudnia 1942 na bazie wojsk grupy operacyjnej Frontu Południowo-Zachodniego i zarządu 4 Armii Rezerwowej. Przy Armii działały 3 samodzielne karne kompanie^[1].

Struktura organizacyjna

wojenna:

• 11 Korpus Armijny
• 18 Korpus Armijny (13 września 1944 przydzielony do 18 Armii)
• 30 Korpus Armijny
• 107 Korpus Armijny
• 3 Górski Korpus Piechoty^[2].

W 1989^[3]

w składzie Kijowskiego Okręgu Wojskowego

• 25 Dywizja Zmechanizowana^[a]
• 72 Dywizja Zmechanizowana^[a]
• 136 Dywizja Zmechanizowana^[a]
• 172 Dywizja Zmechanizowana^[a]
• 41 Dywizja Pancerna^[b]
• 123 Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych
• 108 Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych
• 180 Brygada Rakiet Przeciwlotniczych
• 8 Brygada Rakiet Przeciwlotniczych
• 305 Brygada Artylerii
• 224 Brygada Inżynieryjna
• 102 Brygada Zaopatrzenia
• 71 pułk artylerii
• 961 pułk artylerii rakietowej
• 976 pułk artylerii przeciwpancernej
• 30 pułk łączności

Oficerowie dowództwa

Dowódcy armii:

• Filipp Golikow 6–10 sierpnia 1942;
• Bogdan Kołczigin 10–11 sierpnia 1942 (pełniący obowiązki);
• Kiriłł Moskalenko 11 sierpnia 1942 – 3 października 1942;
• Iwan Czistiakow 3–20 października 1942 (pełniący obowiązki);
• Siemion Iwanow 20–25 października 1942 - pełniący obowiązki;
• Wasilij Kuzniecow 25 października – 10 listopada 1942 i 5 grudnia 1942 – 14 grudnia 1943;
• Dmitrij Leluszenko 11 listopada – 5 grudnia 1942;
• Andriej Grieczko 15 grudnia 1943 – sierpień 1945.

Członkowie Rady Wojennej:

• N. Abramow (ros. Н.В. Абрамов) sierpień 1942 – październik 1942;
• W. Łajok (ros. В.М. Лайок) 13 sierpnia – 22 października 1942;
• I. Kolesniczenko (ros. И.С. Колесниченко) 4 listopada – 5 grudnia 1942;
• I. Rybinski (ros. И.Д. Рыбинский) 5 grudnia 1942 – 2 sierpnia 1943;
• I. Wasiljew (ros. И.В. Васильев) 2 sierpnia 1943 – 11 sierpnia 1944;
• M. Szewiakow (ros. М.В. Шевяков) 12–22 sierpnia 1944;
• Konstantin Isajew (ros. К.П. Исаев) 23 sierpnia 1944 – 9 maja 1945.

Szefowie sztabu:

• S. Iwanow (ros. С.П. Иванов) sierpień 1942 – październik 1942;
• I. Krupiennikow (ros. И.П. Крупенников) 1 listopada – 5 grudnia 1942;
• I. Szlomin (ros. И.Т. Шлёмин) 5 grudnia 1942 – 21 stycznia 1943;
• W. Paniuchow (ros. В.В. Панюхов) 21 stycznia 1943 – 9 stycznia 1944;
• G. Chietagurow (ros. Г.И. Хетагуров) 9 stycznia – 17 kwietnia 1944;
• A. Batiunia (ros. А.Г. Батюня) 17 kwietnia 1944 – 13 września 1945.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Marek Depczyński: Rosyjskie siły zbrojne: od Milutina do Putina. Warszawa: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13505-5.
• Konstantin Zalesski: Великая Отечественная война. Большая биографическая энциклопедия. Moskwa: AST, 2013. ISBN 978-5-17-078426-4..