1 Pułk Ułanów (Królestwo Kongresowe)

1 Pułk Ułanów

Historia
Państwo	Królestwo Polskie
Sformowanie	1815
Rozformowanie	1831
Tradycje
Kontynuacja	1 Pułk Ułanów Krechowieckich
Dowódcy
Pierwszy	płk Jan Tomicki
Działania zbrojne
powstanie listopadowe
Organizacja
Dyslokacja	województwo lubelskie
Rodzaj wojsk	Jazda
Podległość	Dywizja Ułanów

Oficer i kawalerzysta 1. Pułku Ułanów w czasie powstania listopadowego

Książę Oranii Wilhelm- patron i szef 1 Pułku Ułanów Królestwa Kongresowego

Tradycje pułku w II RP kontynuował 1 Pułk Ułanów Krechowieckich

Ułan 1 Pułku Ułanów

1 Pułk Ułanów – oddział jazdy Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Sformowany w 1815^[1]. Od 5 czerwca 1825 - Pułk Ułanów Jego Królewiczowskiej Mości Księcia Oranii Nr 1^[2]. Składał się z czterech szwadronów i piątego rezerwowego. Szwadrony pierwszy i drugi stanowiły 1 dywizjon, a trzeci i czwarty wchodziły w skład 2 dywizjonu. Szwadron dzielił się na dwa półszwadrony, każdy półszwadron na dwa plutony, każdy pluton na półplutony czyli sekcje. Pluton dzielił się także na oddziały, czyli trójki, po trzy roty każdy^[3]. Wchodził w skład 1 brygady Dywizji Ułanów Królestwa Kongresowego^[4].

Ubiór

Barwą pułku był kolor karmazynowy^[5]. Kurtka ułańska granatowa z wyłogami i wypustkami i kołnierzem barwy karmazynowej^[a] Czapka barwy karmazynowej^[a]. Na kokardach przy czapkach oficerowie nosili złocone krzyże kawalerskie.

Kołnierze na surdutach, lejbikach i płaszczach barwy karmazynowej. Na guzikach i na czapkach numer 1.

Chorągiewki ułanów karmazynowo-białe^[5].

Konie

Pułk posiadał konie gniade^[5].

• 1 szwadron - konie jednostajnej maści
• 2 szwadron - konie mogły mieć gwiazdki na czole
• 3 szwadron - konie mogły mieć gwiazdki, strzałki i pęciny
• 4 szwadron - konie mogły mieć łysiny
• trębacze - konie gniado-srokate

Konie żołnierskie miały ogony obcięte do kolon i przerywane. Konie oficerskie - anglizowane.

Dyslokacja

Stanowisko: województwo lubelskie^[1]. Miejsce dyslokacji w 1830

• sztab - Lubartów
• 1 szwadron - Lubartów
• 2 szwadron - Parczew
• 3 szwadron - Opatów
• 4 szwadron - Łęczna

Żołnierze pułku

Szef pułku – J. K. M. Następca Tronu Niderlandzkiego Książę Oranii^[1].
Dowódcy pułku^[1]:

• płk Jan Tomicki
• płk Ludwik Bukowski (od 1830)
• ppłk Aleksander Konopka (28 lutego 1831, zmarł 23 kwietnia 1831),
• ppłk Lucjan Borkowski.

Oficerowie

• ppor. Jan Bartkowski
• por. Michał Szweycer

Walki pułku

Pułk brał udział w walkach w czasie powstania listopadowego.

Bitwy i potyczki^[1]:

• Siedlce (9 lutego)
• Liw (11 i 16 lutego)
• Stoczek (14 lutego)
• Kałuszyn (17 lutego)
• Nowa Wieś (19 lutego)
• Grochów (25 lutego)
• nad Narwią (20 marca)
• Ostrołęka (26 marca)
• Różan (4 kwietnia)
• Węgrów (14 kwietnia)
• Boreml (19 kwietnia)
• Sokołów (26 kwietnia)
• Długosiodło (16 maja)
• Plewki, Laski, Jakać (17 maja)
• Bielsk (22 maja)
• Harnowszczyzna (23 maja)
• Chrynki(26 maja)
• Lida (31 maja)
• Użogość (5 czerwca)
• Rykonty, Malowanka (12 czerwca)
• nad rzeką Waką (17 czerwca)
• Wilno (19 czerwca)
• Siwki (4 lipca)
• Ejragoła, Plembork (5 lipca)
• Karczew (23 sierpnia)
• Kranka (28 sierpnia)
• Rogoźnica (29 sierpnia)
• Opole (15 września)

Za bitwy pułk otrzymał 1 krzyż kawalerski, 23 złote i 19 srebrne^[1].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
• Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie. Tom IV. Od 1815 do 1831 roku. Warszawa: 1966.
• Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie - Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydaw. Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3.
• Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T.3. Lwów, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1923.
• Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
• Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.