1 Szwadron Tatarski
| Historia | |
| Państwo |  II Rzeczpospolita |
|---|---|
| Sformowanie | 1936 |
| Rozformowanie | 1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód | Pułk Jazdy Tatarskiej Dywizjon Mahometański |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | rtm. Michał Bohdanowicz |
| Ostatni | rtm. Aleksander Jeljaszewicz |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | Nowa Wilejka |
| Rodzaj sił zbrojnych | Wojska lądowe |
| Rodzaj wojsk | Jazda |
| Podległość | 13 Pułk Ułanów Wileńskich |
Szwadron ułanów tatarskich – 1. szwadron 13 pułku ułanów wileńskich złożony z ułanów pochodzenia tatarskiego, ostatni pododdział jazdy tatarskiej w historii Rzeczypospolitej.
9 czerwca 1936 minister spraw wojskowych rozkazem Dep. Dow. Og. 1011–20 Og. nadał pierwszemu szwadronowi 13 pułku ułanów wileńskich nazwę „Szwadron ułanów tatarskich” oraz zezwolił oficerom, podoficerom i ułanom wchodzącym w jego skład na noszenie, na proporczykach u kołnierzy kurtek i płaszczy emblematu w kształcie półksiężyca z gwiazdą. Dla oficerów i chorążych emblematy były haftowane złotymi nićmi, oksydowanymi na stare złoto, natomiast dla pozostałych podoficerów i ułanów były wykonane z żółtego metalu, matowe[1].
Początki szwadronu tatarskiego sięgają 1920 r., gdy po rozwiązaniu Pułku Jazdy Tatarskiej im. Mustafy Achmatowicza wielu ułanów trafiło do 13 puł.
Szwadron wraz z pułkiem stacjonował w Nowej Wilejce koło Wilna. Po nadaniu nazwy w 1936 r. zaczęto kierować do niego wszystkich poborowych Tatarów polskich. Podczas uroczystego składania serca marszałka Józefa Piłsudskiego na cmentarzu wileńskim na Rossie, 1. szwadron pełnił honorową asystę. W trakcie święta pułkowego 25 lipca 1937 wręczono szwadronowi buńczuk wykonany według wzorów starotatarskich, który ufundowany został przez całą społeczność tatarską Polski.
W kampanii wrześniowej 1939 szwadron walczył w składzie macierzystego pułku. Od 2 do 5 września brał udział w zaciętych walkach pod Piotrkowem Trybunalskim. 9 i 10 września poniósł dotkliwe straty w czasie przeprawy przez Wisłę, na przyczółku pod Maciejowicami. Następnie walczył na Lubelszczyźnie. Rozbity został na przeprawie pod Tomaszowem Lubelskim koło wsi Suchowola. 1 szwadronowi przypisuje się wykonanie jednej z szarż kawaleryjskich przeprowadzonych we wrześniu 1939 r. Doszło do niej pod dowództwem rotmistrza Aleksandra Jeljaszewicza w okolicach Maciejowic 9 lub 10 września. Maciejowicka szarża stanowi symboliczne zamknięcie historii walk oddziałów tatarskich w wojsku polskim. Po bitwie grupa ułanów na czele z rtm. A. Jeljaszewiczem próbowała przebić się bezskutecznie do granicy węgierskiej, a reszta żołnierzy pułku dołączyła do Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga.
Dowódcy
- rtm. Michał Bohdanowicz
- rtm. Bazyli Marcisz
- rtm. Jan Tarnowski (od 5 VIII 1938)
- rtm. Aleksander Jeljaszewicz, „Sasza” (od 25 X 1938)
Żurawiejki
|
|
|
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 9 z 9 czerwca 1936 roku, poz. 104.
Bibliografia
- Zygmunt Kosztyła, Szwadron Ułanów Tatarskich, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (118), Warszawa 1986.
- Henryk Smaczny: Księga Kawalerii Polskiej 1914 – 1947. Warszawa: TESCO, 1989, s. 148. ISBN 83-00-02555-3.
- Xenia Jacoby, Abramowicz - najstarszy ułan Rzeczypospolitej, 2 czerwca 2015.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
rotmistrz Aleksander Jeliaszewicz