1 fenig wzór 1917

1 fenig wzór 1917

Dane podstawowe
Emitent	Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa
Nominał	1 fenig
Rocznik	1917, 1918
Emisja
Mennica	Stuttgart
Nakład	51 484 000 szt.
Data emisji	16 lutego 1917
Data wycofania	1 lipca 1924
Projektant	nieznany
Opis fizyczny
Masa	1,75 g
Średnica	15 mm
Materiał	stal
Rant	gładki
Stempel	zwykły
Uwagi	moneta obiegowa

1 fenig wzór 1917 – moneta jednofenigowa, wprowadzona do obiegu w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim 16 lutego 1917, wycofana z obiegu w II Rzeczypospolitej dnia 1 lipca 1924 w wyniku reformy walutowej Władysława Grabskiego^[1].

Jednofenigówkę wzoru 1917 bito przede wszystkim w roku 1918. Monety z datą 1917 traktowane są niekiedy jako próbnego bicia^[2].

Awers

W centralnym punkcie umieszczono orła w koronie, z dużą dodatkową koroną nad głową, po dwóch stronach ogona litery F F – znak mennicy w Stuttgarcie^[1].

Rewers

Na tej stronie monety znajduje się cyfra 1, poniżej napis „FENIG”, a pod nim rok 1917 lub 1918, z pojedynczymi gwiazdkami przed i po dacie, dookoła napis „KRÓLESTWO POLSKIE”^[1].

Nakład

Mennica w Stuttgarcie biła monety na krążkach stalowych o średnicy 15 mm i masie 1,75 grama, z rantem gładkim, według wzoru nieznanego projektanta^[1]. Niektóre katalogi podają informację, że krążki mennicze były poddawane specjalnemu procesowi cynkowania cienką warstwą, zwanym po niemiecku sheradisierung^[1]. Nakłady monety w poszczególnych rocznikach wynosiły^[1]:

Rocznik	Znak mennicy	Nakład	Uwagi	Zdjęcie
1 fenig 1917	F F	nieznany	najczęściej mocno zniszczone egzemplarze
1 fenig 1918	F F	51 484 000 sztuk

Opis

Mocno zniszczony 1 fenig 1917 (typowy stan egzemplarzy tego rocznika występujących na rynku kolekcjonerskim w latach 20. XXI w.)

Rzadki 1 fenig 1918 z rysunkiem rewersu jak 1917

Wersja lustrzana rocznika 1918

Do roku 1967 w katalogach nie odnotowywano faktu istnienia jednofenigówek z roku 1917. W końcu lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku pojawiła się wśród kolekcjonerów informacja, że znalezione egzemplarze są zezłomowanymi monetami uszkodzonymi w wyniku pożaru mennicy. Na stronach internetowych firmy Münzenversanhaus Reppa GmbH umieszczona jest informacja, że jedyny potwierdzony dokumentami pożar mennicy w Stuttgarcie miał miejsce po bombardowaniach 20 i 25 lutego 1944 roku. Metal wydobyty z gruzów, w tym monety, przekazano do składnicy złomu. Dopiero w roku 1967 dwóch anonimowych obecnie kolekcjonerów uzyskało dostęp do tych zasobów i na rynek w ten sposób trafiły między innymi jednofenigówki z 1917 roku^[1].

Moneta z 1917 roku jest często fałszowana, zazwyczaj poprzez wklejanie w miejsce cyfry 8 egzemplarzy rocznika 1918, cyfry 7 wyciętej z innych niemieckich monet stalowych tego okresu. Znacząca większość nakładu monet z datą 1918 roku różni się kilkoma istotnymi szczegółami na rewersie, co można zauważyć pod dużym powiększeniem oryginału i tzw. „wklejki”. Najważniejszymi cechami rozpoznawczymi są^[1]:

• różnice kroju czcionki widoczne np. w przypadku cyfry 7 daty – w przypadku oryginału daszek cyfry 7 jest lekko falisty w formie znaku „~” a na wklejce – płaski z krótkim pionowym zakończeniem, które czasami jest usuwane przez fałszerzy,
• inaczej prezentują się wielkość i kształt cyfr daty,
• dolne zakończenie (podstawy) cyfry nominału 1 – ostre w roczniku 1917, lekko „stępione” (zaokrąglone) dla większości monet 1918,
• kształt i wielkość gwiazdek przed i po cyfrach daty.

Istnieją rzadkie oryginalne egzemplarze rocznika 1918, których wymienione cech są identyczne z tymi dla oryginałów 1917^[1].

W obrocie kolekcjonerskim pojawiają się także egzemplarze z 1918 r. bite stemplem lustrzanym.

Zobacz też

• 5 fenigów wzór 1917
• 10 fenigów wzór 1917
• 20 fenigów wzór 1917
• marka polska
• Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa

Przypisy