1 złoty polski (1818–1819)

1 złoty polski (1818–1819)
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Królestwo Kongresowe

Nominał

1 złoty

Rocznik

1818, 1819

Emisja
Mennica

Warszawa

Nakład

3 460 996 sztuk

Data emisji

1 grudnia 1815

Data wycofania

1 maja 1847

Opis fizyczny
Masa

4,54 g

Średnica

23 mm

Materiał

srebro Ag593

Rant

skośnie ząbkowany

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa moneta bez otoku

Próbna(?) złotówka z otokiem z 1818 r. – egzemplarz z Muzeum Narodowego w Krakowie

1 złoty polski (1818–1819) – moneta jednozłotowa Królestwa Kongresowego okresu autonomii, wprowadzona ukazem cara Aleksandra I z 1 grudnia 1815 r., bita w srebrze w latach 1818–1819, według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej[1]. Moneta nie posiadała otoku i dlatego w 1822 r. została zastąpiona złotówką o zmniejszonej średnicy, z otokiem[2][3]. Wycofano ją z obiegu 1 maja 1847 r.[4]

Awers

Na tej stronie umieszczono prawe popiersie cara Aleksandra I, dookoła otokowo napis[3]:

ALEXANDER I CESARZ SA.W.ROS.KRÓL POLSKI *

Rewers

Na tej stronie umieszczono średni herb Królestwa Kongresowego, tzn. orła rosyjsko-polskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, dużą pośrodku i dwiema małymi na głowach orła, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi, na tle gronostajowego płaszcza, tarcza herbowa z polskim orłem[5]. Po obu stronach dużej korony rok bicia „18 18" lub „18 19". Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak intendenta mennicy w Warszawie – I.B. (Jakuba Benika), dookoła otokowo napis[3]:

1.ZŁOTY POLSKI. 86 86/125 Z GR•CZ•KOL•

Opis

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w srebrze próby 593, na krążku o średnicy 23 mm, masie 4,54 grama, z rantem skośnie ząbkowanym, bez otoku[3][2]. Według sprawozdań mennicy w latach 1818–1819 w obieg wypuszczono 3 460 996 sztuk[6].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników przedstawiono w tabeli:

RocznikStopień rzadkościSzacowana liczba egzemplarzyZdjęcie
1 złoty polski 1818[7]ponad 400 0001 zloty polski 1818.jpg
1 złoty polski 1819R[8]80 001–400 0001 zloty polski 1819.jpg

Moneta była bita w latach panowania Aleksandra I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara[9].

Istnieją monety 1 złoty polski z otokiem z rocznika 1818, którym opracowania przypisują status monet próbnych lub ewentualnie nowego bicia[10][11].

Zobacz też

Przypisy

  1. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 5-8.
  2. a b Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 272.
  3. a b c d Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99.
  4. Elżbieta Korczyńska, Borys Paszkiewicz, Mennictwo XIX i XX w., Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Oddział w Krakowie, 1989, s. 365.
  5. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13.
  6. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 43.
  7. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-04].
  8. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-04].
  9. Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, Kiev 2003, s. 790.
  10. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, reprint, Czesław Kamiński (red.), Warszawa: Polskie Towarzystwo archeologiczne i Numizmatyczne, Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 18,20,52.
  11. George Mihailovich Romanov, Russian Coins Minted for Prussia, 1759–1762, Georgia, 1804–1833, Poland, 1815–1841, Finland, 1864–1890, wyd. 5, St. Petersburg: Typography A. Benke, 1893, s. 51.

Media użyte na tej stronie

1 zloty polski 1819.jpg
Autor: Janeczkas, Licencja: CC BY-SA 4.0
1 zloty polski 1819
1 zloty polski 1818.jpg
Autor: Janeczkas, Licencja: CC BY-SA 4.0
1 zloty polski 1818
Muzeum Narodowe w Krakowie 1 złoty polski 1818 z otokiem awers.jpg
Autor: Muzeum Narodowe w Krakowie, Cracow, Poland, Licencja: CC0
Muzeum Narodowe w Krakowie; www.zbiory.mnk.pl ;MNK VII-P-16290;;fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Muzeum Narodowe w Krakowie 1 złoty polski 1818 z otokiem rewers.jpg
Autor: Muzeum Narodowe w Krakowie, Cracow, Poland, Licencja: CC0
Muzeum Narodowe w Krakowie; www.zbiory.mnk.pl ;MNK VII-P-16290;;fot. Pracownia Fotograficzna MNK