2000 w literaturze

Wydarzenia literackie w 2000 roku.

Wydarzenia

Międzynarodowe

• 4 czerwca – z Lizbony wyruszył pociąg „Literatura – express Europa 2000” pod patronatem Rady Europy i UNESCO. Wiózł 105 pisarzy z 43 krajów, Polskę reprezentują Jacek Podsiadło i Tomasz Różycki. Stacją końcową będzie 14 lipca Berlin.

Niemcy

• 16 października – we Frankfurcie rozpoczynają się LII Targi Książki, na których Polska jest gościem honorowym.

Polska

• 5 stycznia – Sejm ustanowił rok 2000 rokiem Reymontowskim na cześć 75 rocznicy śmierci pisarza.
• 18 maja – 22 maja – w Warszawie odbyły się 45. Międzynarodowe Targi Książki.
• 30 sierpnia – w internecie pojawiła się pierwsza polska powieść współczesna w postaci e-booka: Dom dzienny, dom nocny Olgi Tokarczuk (udostępniona na stronie wydawnictwa Świat Książki).
• 14 września – 19 września – w Warszawie odbyły się XI Krajowe Targi Książki.
• 19 października – 26 października – III Dni Książki Żydowskiej w Warszawie.
• 10 listopada – 13 listopada – II Spotkania Poetów w Krakowie, gospodarzami są Wisława Szymborska i Czesław Miłosz.
• 16 listopada – 19 listopada – „Zapowiadający Się” – festiwal literacki pod patronatem Stanisława Czycza w Krakowie.
• 28 listopada – ZAiKS-owi wygasa licencja na polskie adaptacje sceniczne książek A.A. Milne’a.
• 2 grudnia – 3 grudnia – Herbertiada w Kołobrzegu (I Ogólnopolskie Spotkanie z Twórczością Zbigniewa Herberta).

Stany Zjednoczone

• 14 marca – Stephen King sprzedaje swoją pierwszą książkę w internecie pod postacią e-booka, Ridding the Bullet po cenie 2,5 dolara.

Proza beletrystyczna i literatura faktu

Język polski

Pierwsze wydania

• Jarosław Abramow-Newerly – Nawiało nam burzę (Twój Styl)^[1]
• Jacek Dukaj – W kraju niewiernych (superNowa)^[2]
• Marek Gajdziński – Droga do Indii (Wydawnictwo Zielona Sowa ; Studium Literacko-Artystyczne)^[3]
• Roman Giertych – Lot Orła (Fundacja „Nasza Przyszłość”)
• Henryk Grynberg – Memorbuch (W.A.B)
• Zbigniew Herbert – Labirynt nad morzem (Fundacja Zeszytów Literackich)
• Gustaw Herling-Grudziński
  • Podzwonne dla dzwonnika (Czytelnik)
  • Dziennik pisany nocą 1997–1999 (Czytelnik)
  • Najkrótszy przewodnik po samym sobie (Wydawnictwo Literackie)
• Tomasz Jurasz – Karoca (Znak)
• Włodzimierz Kowalewski – Bóg zapłacz! (W.A.B)
• Stanisław Lem
  • Okamgnienie (Wydawnictwo Literackie)
  • Przekładaniec (Wydawnictwo Literackie)
• Artur Daniel Liskowacki – Eine kleine. Quasi una allemanda (Wydawnictwo 13 Muz)
• Sławomir Mrożek – Dziennik powrotu (Noir sur Blanc)
• Marek Nowakowski – Trzy teksty o Czeczenii (Polska Agencja Informacyjna)
• Marian Pankowski – Z Auszwicu do Belsen (Czytelnik)
• Jerzy Pilch – Pod Mocnym Aniołem (Wydawnictwo Literackie)
• Anna Podczaszy – Dance. (Biuro Literackie Port Legnica, Legnica)
• Marta Podgórnik – Paradiso (Biuro Literackie Port Legnica, Legnica)
• Janusz Rudnicki – Męka kartoflana (Wydawnictwo Dolnośląskie)
• Ryszard Sadaj – Ławka pod kasztanem (Znak)
• Hanna Samson – Pułapka na motyla
• Andrzej Sapkowski – Coś się kończy, coś się zaczyna (SuperNowa)
• Piotr Siemion – Niskie Łąki (W.A.B)
• Ewa Sonnenberg – Smycz (Astrum)
• Andrzej Sosnowski – Zoom (Zielona Sowa)
• Dariusz Suska – Wszyscy nasi drodzy zakopani (Lampa i Iskra Boża oraz Wydawnictwo Czarne)
• Piotr Szewc – Zmierzchy i poranki (Wydawnictwo Literackie)
• Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki – Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania (Port Legnica, Legnica)
• Bohdan Zadura – Kaszel w lipcu (Wydawnictwo Pomona)

Tłumaczenia

• Mitch Albom – Niezapomniana lekcja życia: wtorki z Morriem, przeł. Piotr Szymor (Świat Książki)
• Juan Eduardo Cirlot – Słownik symboli (Diccionario de símbolos), przeł. Ireneusz Kania (Znak)
• Bohumil Hrabal – Rozpirzony bęben: opowieści wybrane (Prokopnutý buben)
• MacGregor Mathers, Aleister Crowley – Goecja wg Aleistera Crowleya (The Goetia: The Lesser Key of Solomon the King) Wydawnictwo FOX
• Isaac Bashevis Singer – Cienie nad rzeką Hudson (Shadows on the Hudson)

Pozostałe języki

• Majgull Axelsson – Dom Augusty (Slumpvandring)^[4]
• Umberto Eco – Baudolino
• Mario Puzo – Omerta (Omertà)
• Anne Rice – Merrick (Merrick)
• Zadie Smith – Białe zęby (White Teeth)
• Ai Yazawa – Paradise Kiss (パラダイス・キス) – Tom 1
• Jani Virk – Śmiech za drewnianą przegrodą (Smeh za leseno pregrado)

Wywiady

Język polski

Pierwsze wydania

• Tomasz Fiałkowski, Stanisław Lem – Świat na krawędzi (Wydawnictwo Literackie)

Dzienniki, autobiografie, pamiętniki

Język polski

Pierwsze wydania

• Jarosław Abramow-Newerly – Lwy mojego podwórka (Twój Styl)^[5]

Eseje, szkice i felietony

Język polski

Pierwsze wydania

• Jurij Andruchowycz, Andrzej Stasiuk, Moja Europa. Dwa eseje o Europie zwanej Środkową (Wydawnictwo Czarne)
• Tadeusz Sobolewski – Dziecko Peerelu. Esej. Dziennik (Sic!)

Dramaty

Język polski

Pierwsze wydania

• Sławomir Mrożek
  • Wielebni
  • Piękny widok
• Wiesław Myśliwski – Requiem dla gospodyni

Pozostałe języki

• Yasmina Reza – Życie. Trzy wersje (Trois versions de la vie)

Poezja

Język polski

Pierwsze wydania

• Antologia nowej poezji polskiej 1997–1999. Oprac. Roman Honet, Mariusz Czyżowski (Zielona Sowa, Kraków)
• Wojciech Bonowicz – Hurtownia ran
• Leszek Engelking – I inne wiersze (Miniatura, Kraków)
• Julia Fiedorczuk – Listopad nad Narwią
• Henryk Grynberg – Z Księgi Rodzaju
• Anna Janko – Świetlisty cudzoziemiec (Prószyński i S-ka, Warszawa)
• Jerzy Jarniewicz –Niepoznaki (Legnica)
• Jerzy Kronhold – Wiek brązu
• Czesław Miłosz – To (Znak, Kraków)
• Andrzej Sosnowski – Zoom (Zielona Sowa)
• Jerzy Szymik – Śmiech i płacz
• Wojciech Wencel – Oda chorej duszy (bruLion)

Pozostałe języki

• Thom Gunn – Collected Poems (Wiersze zebrane)
• Craig Raine – A la Recherche du Temps Perdu

Prace naukowe i biografie

Język polski

Pierwsze wydania

• Agata Bielik-Robson – Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości (Universitas
• Kinga Dunin – Karoca z dyni (Sic!, Warszawa)
• Grzegorz Gazda – Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku (PWN)
• Grzegorz Grochowski – Tekstowe hybrydy : literackość i jej pogranicza (Wydawnictwo Funna)^[6]
• Jerzy Jedlicki – Świat zwyrodniały. Lęki i wyroki krytyków nowoczesności (Sic!)
• Antoni Jozafat Nowak
  • Symbol, znak, sygnał
  • Identyfikacja postaw
• Monika Sznajderman – Błazen. Maski i metafory (Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk)
• Jerzy Szymik – O cudzie Wcielenia czyli o tym, że Bogu i człowiekowi cudownie jest być razem

Pozostałe języki

• Bellarmino Bagatti
  • Ancient Christian Villages of Samaria
  • Ancient Christian Villages of Galilee

Zmarli

• 12 stycznia – Bolesław Fac, poeta, prozaik, publicysta i tłumacz (ur. 1929)
• 23 stycznia – Egon Naganowski, polski krytyk literacki, eseista, tłumacz (ur. 1913)
• 21 lutego – Halina Auderska, polska pisarka (ur. 1904)
• 21 lutego – Maria Żmigrodzka, polska krytyczka i historyczka literatury (ur. 1922)
• 11 marca – Kazimierz Brandys, polski pisarz (ur. 1916)
• 28 kwietnia – Penelope Fitzgerald, brytyjska pisarka (ur. 1916)
• 16 maja – Andrzej Szczypiorski, polski prozaik i publicysta (ur. 1928)
• 21 maja – Barbara Cartland, pisarka romansów (ur. 1901)
• 22 maja – Krzysztof Boruń, polski pisarz science fiction (ur. 1923)
• 9 czerwca – Ernst Jandl, austriacki poeta i pisarz (ur. 1925)
• 28 czerwca – Józef Tischner, polski ksiądz filozof i pisarz (ur. 1931)
• 4 lipca – Gustaw Herling-Grudziński, polski pisarz (ur. 1919)
• 7 lipca – Ruth Werner, niemiecka pisarka (ur. 1907)
• 26 sierpnia – Wojciech Żukrowski, polski pisarz (ur. 1916)
• 27 sierpnia – Zofia Kierszys, polska tłumaczka (ur. 1921)
• 14 września – Jerzy Giedroyc, redaktor paryskiej „Kultury” (ur. 1906)
• 6 listopada
  • L. Sprague de Camp, amerykański pisarz science fiction i fantasy (ur. 1907)
  • Tymon Terlecki, eseista, historyk literatury, krytyk, teatrolog, tłumacz (ur. 1905)
• 7 listopada – Ján Ondruš, słowacki poeta (ur. 1932)

Nagrody

• International IMPAC Dublin Literary Award – Nicola Barker za Wide Open
• Nagroda Bookera – Margaret Atwood za powieść Ślepy zabójca
• Nagroda Cervantesa – Francisco Umbral
• Nagroda Goncourtów – Jean-Jacques Schuhl za Ingrid Caven
• Nagroda Kościelskich – Michał Paweł Markowski, Wojciech Wencel
• Nagroda Nike – Tadeusz Różewicz, Matka odchodzi
• Nagroda Nobla – Gao Xingjian
• Nagroda im. Hansa Christiana Andersena dla pisarzy – Ana Maria Machado
• Prix Femina – Camille Laurens za Dans ces bras-là
• Prix Femina Étranger – Jamaica Kincaid za Mon Frère
• 4 stycznia – Paszport Polityki w dziedzinie literatury otrzymuje Marek Bieńczyk.
• 20 listopada – ustanowiono nagrodę im. Józefa Mackiewicza.
• 1 października – Tadeusz Różewicz za tom Matka odchodzi otrzymuje nagrodę Nike. W plebiscycie czytelników Gazety Wyborczej zwyciężył również tom Różewicza (53% głosów).

Rynek książki^[7]

• Liczba tytułów wydanych w 2000 roku: 21674.
• Łączny nakład wydanych książek: 102774,2 tys. egz.
• Liczba tytułów dla dorosłych: 3208.
• Liczba tytułów literatury polskiej dla dorosłych: 1694. W tym m.in.:
  • Powieści: 213,
  • Zbiorów opowiadań: 159,
  • Tomików poezji: 862.
• Liczba książek tłumaczonych: 5657. W tym m.in.:
  • z języka angielskiego: 3286,
  • z języka niemieckiego: 828,
  • z języka francuskiego: 314,
  • z języka rosyjskiego: 104.
• Książki z dziedziny literaturoznawstwa: 278, łączny nakład: 186,8 tys. egz.
• Największe nakłady:
  • Jan Twardowski – 137 tys. egz.
  • Stanisław Lem – 74 tys. egz.
  • Joanna Chmielewska – 60 tys. egz.
  • Henryk Sienkiewicz – 54 tys. egz.
  • Gustaw Herling-Grudziński – 48 tys. egz.

Przypisy