2005 w literaturze

Wydarzenia literackie w 2005 roku.

Wydarzenia

Japonia

• W maju, w japońskim magazynie Manga Erotics F miała swoją premierę manga Natsume Ono Ristorante Paradiso.

Polska

• Od 19 do 22 maja w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie odbyły się jubileuszowe 50. Międzynarodowe Targi Książki. Gościem honorowym targów była Szwajcaria^[1].

Proza beletrystyczna i literatura faktu

Język polski

Pierwsze wydania

• Tomasz Bonek – Przeklęty skarb: Opowieść o klejnotach wartych 100 mln dolarów, które w czasach PRL wyrzucono na śmietnik
• Wojciech Giełżyński – Prywatna historia XX wieku (Rosner i Wspólnicy)
• Jan Himilsbach – Opowiadania zebrane (Wydawnictwo Vis-a-Vis/Etiuda)
• Maria Iwaszkiewicz – Z pamięci (Czytelnik)
• Bogusław Kierc – Szewski poniedziałek (Biuro Literackie)
• Urszula Kozioł – Supliki (Wydawnictwo Literackie)
• Marek Krajewski – Widma w mieście Breslau
• Stanisław Lem – Lata czterdzieste. Dyktanda (Wydawnictwo Literackie)
• Waldemar Łysiak – Ostatnia kohorta
• Dorota Masłowska – Paw królowej (Lampa i Iskra Boża)
• Marek Nowakowski
  • Nekropolis (Świat Książki)
  • Stygmatycy (Prószyński i S-ka)
• Eustachy Rylski – Warunek (Świat Książki)
• Hanna Samson – Wojna żeńsko-męska i przeciwko światu (Czarna Owca)
• Michał Witkowski – Lubiewo – (Ha!art)
• Rafał Ziemkiewicz – Ciało obce (Świat Książki)
• Bartosz Żurawiecki – Trzech panów w łóżku, nie licząc kota (Sic!)

Tłumaczenia

• Cecelia Ahern - P.S. Kocham Cię, przeł. Monika Wiśniewska (Świat Książki)
• Phil Hine – Magia chaosu (Condensed Chaos)
• Bohumil Hrabal – Różowy kawaler (Růžový kavalír)
• Isaac Bashevis Singer
  • Nawrócony (The Penitent)
  • Opowiadania dla dzieci (Stories for Children)
  • Urząd mojego ojca – kolejne opowieści (More Stories from My Father's Court)
• Austin Osman Spare
  • Księga Rozkoszy (The Book of Pleasure)
  • Piekło na ziemi (Earth Inferno)
• Raymond Queneau – Zazi w metrze (Zazie dans le métro), przeł. Maryna Ochab (Państwowy Instytut Wydawniczy)^[2]
• Carlos Ruiz Zafón – Cień wiatru (La sombra del viento)

Pozostałe języki

• Cecelia Ahern - Gdybyś mnie teraz zobaczył (If You Could See Me Now)
• Inio Asano – Solanin (ソラニン) – Tom 1
• P.D. James - The Lighthouse (A.A. Knopf)^[3]
• Stephenie Meyer – Zmierzch (Twilight)
• Mari Okazaki – Suppli (サプリ) – Tom 2
• Jeanette Winterson – Brzemię: Mit o Heraklesie i Atlasie (Weight. The Myth of Atlas and Heracles)

Wywiady

Dzienniki, autobiografie, pamiętniki

Eseje, szkice i felietony

Dramaty

Poezja

Język polski

Pierwsze wydania

• Jerzy Jarniewicz – Oranżada (Biuro Literackie, Wrocław)
• Andrzej Tadeusz Kijowski – Separacja. SMS-y poetyckie (Warszawa, 1985, ISBN 83-923292-5-2; ISBN 978-83-923292-5-1)
• Ryszard Krynicki - Kamień, szron
• Maciej Melecki – Bermudzkie historie
• Lucyna Skompska – Zakryte odkryte (Nowy Świat, Warszawa)
• Wisława Szymborska – Dwukropek (a5, Kraków)
• Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki – Dzieje rodzin polskich (Sic!, Warszawa)
• Wojciech Wencel – Imago mundi. Poemat (Fronda - AA, Warszawa-Kraków)
• Adam Zagajewski – Anteny (a5)

Pozostałe języki

• Ivan Wernisch - Głowa na stole (Hlava na stole)

Prace naukowe i biografie

Język polski

Pierwsze wydania

• Biłgoraj czyli raj. Rodzina Singerów i świat, którego już nie ma, red. Monika Adamczyk-Garbowska, Bogusław Wróblewski (Wydawnictwo Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin)
• Leszek Engelking – Codzienność i mit. Poetyka, programy i historia Grupy 42 w kontekstach dwudziestowiecznej awangardy i postawangardy (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łodź)
• Jerzy Jarzębski
  • Proza dwudziestolecia
  • Prowincja centrum. Przypisy do Schulza
• Wojciech Kruszewski - Deus desideratus. Sacrum w poetyckim dziele Tadeusza Różewicza (Wydawnictwo KUL, Lublin)
• Anna Sobieska (ur. 1973) - Twórczość Leśmiana w kręgu filozoficznej myśli symbolizmu rosyjskiego (Universitas)^[4]
• Andrzej Walicki – Zarys myśli rosyjskiej od Oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego

Pozostałe języki

Pierwsze wydania

• Volker Dehs – Jules Verne. Eine kritische Biographie, Artemis & Winkler, Düsseldorf, ISBN 3-538-07208-6
• Stanislao Loffreda – Cafarnao. Vol. V. Documentazione fotografica degli scavi

Zmarli

• 29 stycznia – Ephraim Kishon, izraelski pisarz, felietonista i satyryk (ur. 1924)
• 6 lutego – Armin Müller, niemiecki poeta, prozaik i aforysta (ur. 1928)
• 10 lutego – Arthur Miller, amerykański dramaturg (ur. 1915)
• 11 lutego – Jack L. Chalker, amerykański pisarz science fiction (ur. 1944)
• 17 marca – Andre Norton, amerykańska pisarka (ur. 1912)
• 5 kwietnia – Saul Bellow, amerykański pisarz, noblista (ur. 1915)
• 7 kwietnia – Max von der Grün, niemiecki pisarz (ur. 1926)
• 13 kwietnia – Julia Darling, angielska pisarka, poetka i dramaturg (ur. 1956)
• 26 kwietnia – Augusto Roa Bastos, paragwajski powieściopisarz, dramaturg, poeta i dziennikarz (ur. 1917)^[5]
• 4 maja – József Holdosi, węgierski pisarz narodowości romskiej (ur. 1951)
• 30 maja – Tomasz Pacyński, polski pisarz (ur. 1958)
• 29 czerwca – Tymoteusz Karpowicz, polski poeta, prozaik, dramaturg i tłumacz (ur. 1921)
• 6 lipca
  • Evan Hunter, amerykański pisarz i scenarzysta (ur. 1925)
  • Claude Simon, francuski pisarz, noblista (ur. 1913)
• 16 września – Harold Q. Masur, amerykański prawnik i autor powieści kryminalnych (ur. 1909)
• 11 listopada – Klaus Frühauf, niemiecki pisarz s-f (ur. 1933)
• 24 listopada – Harry Thürk, niemiecki pisarz (ur. 1927)
• 9 grudnia
  • Helmut Sakowski, niemiecki pisarz i dramaturg (ur. 1924)
  • Robert Sheckley, amerykański pisarz science-fiction (ur. 1928)

Nagrody

• Nagroda Nobla – Harold Pinter
• Nagroda Kościelskich – Jacek Dehnel
• Nagroda Nike – Andrzej Stasiuk, Jadąc do Babadag
• Nagroda Goncourtów – François Weyergans, Trois jours chez ma mère
• Nagroda Franza Kafki – Harold Pinter
• Nagroda Cervantesa – Sergio Pitol
• Nagroda Pulitzera w dziedzinie poezji – Ted Kooser, Delights & Shadows
• Nagroda Pulitzera w dziedzinie dramatu – John Patrick Shanley, Doubt: A Parable

Przypisy