201 Meksykański Dywizjon Myśliwski

201 Meksykański Dywizjon Myśliwski
Escuadrón Aéreo de Pelea 201
201st Mexican Fighter Squadron
Ilustracja
P-47 Thunderbolt 201 Meksykańskiego Dywizjonu Myśliwskiego.
Historia
Państwo Stany Zjednoczone
(1944–45)
 Meksyk
(1945 – do teraz)
Sformowanie24 lipca 1944
Działania zbrojne
II wojna światowa – wojna na Pacyfiku
Organizacja
KryptonimAztec Eagles
DyslokacjaVictoria (Teksas)
Rodzaj sił zbrojnychlotnictwo
Formacja US Air Force
Fuerza Aérea Mexicana
Wystawa poświęcona 201 Dywizjonowi w National Museum of the United States Air Force

201 Meksykański Dywizjon Myśliwski (ang. 201st Mexican Fighter Squadron, hiszp. Escuadrón Aéreo de Pelea 201) – meksykańska ekspedycyjna jednostka lotnicza walcząca u boku Amerykanów na Pacyfiku i Dalekim Wschodzie podczas II wojny światowej, potocznie zwana „Azteckimi Orłami” (Aztec Eagles).

Geneza

Po zatopieniu przez niemieckie U-Booty dwóch meksykańskich statków prezydent Meksyku Manuel Avila Camacho podpisał 1 czerwca 1942 r. deklarację wojny z Niemcami, Włochami i Japonią[1]. Meksykańskie lotnictwo rozpoczęło loty patrolowe wzdłuż karaibskiego i atlantyckiego wybrzeża kraju w poszukiwaniu nieprzyjacielskich okrętów podwodnych. W kwietniu 1943 r. prezydent USA Franklin Delano Roosevelt spotkał się w Monterrey w Meksyku z M. A. Camacho w celu uzgodnienia aktywnego zaangażowania się Meksyku w działania wojenne[2]. W rezultacie zdecydowano o powołaniu Fuerza Aérea Expedicionaria Mexicana (FAEM), czyli ekspedycyjnych meksykańskich sił lotniczych[3]. Składały się one z 201 Dywizjonu i personelu pomocniczego. Liczyły ok. 300 ludzi, w tym 38 doświadczonych pilotów. Jeszcze w 1943 r. pierwszych siedmiu meksykańskich pilotów rozpoczęło 8-miesięczne przeszkolenie bombowe w amerykańskiej bazie lotniczej NAS North Island. 29 grudnia meksykański senat zadecydował o wysłaniu FAEM. Na ich czele stanął płk Antonio Cardenas Rodriguez, zaś dowódcą 201 Dywizjonu został kpt. Radames Graxiola Andrade[4]. Z powodu braków kadrowych w lotnictwie meksykańskim, zwłaszcza wśród instruktorów, większość szkolenia odbywała się w USA[1]. Piloci trafili do bazy lotniczej Foster Field w Victorii w Teksasie, gdzie przeszli przeszkolenie na samolotach szkolnych AT-6, a następnie Curtiss P-40. Mechanicy szkolili się w zakładach Republic Aviation w Farmingdale w stanie Nowy Jork[5].

Następnie 201 Dywizjon trafił do Pocatello w Idaho, gdzie został przeorganizowany, wyposażony i przetrenowany na samolotach myśliwskich P-47 Thunderbolt[2]. Dalej szkolił się w Teksasie w bazie Majors Field w Greenville (nocne loty i akrobacje), Amarillo (strzelania do celów naziemnych) i Brownsville (strzelania powietrzne)[2]. Podczas tych szkoleń zginęło 2 pilotów. Ostatecznie całość FAEM na początku 1945 r. została przeniesiona do bazy Camp Stoneman koło San Francisco, gdzie 8 kwietnia została zaokrętowana. Obydwa rządy zdecydowały, że 201 Dywizjon powinien wejść w skład United States Army Air Forces i podlegać amerykańskiemu dowództwu, a samoloty nosić oznaczenia USAF. Natomiast meksykańskie barwy i symbole występowały na skrzydłach i pionowym stateczniku. 30 kwietnia Meksykanie przybyli do Manili na Filipinach, rozpoczynając swój szlak bojowy[2].

Walki na Pacyfiku i Dalekim Wschodzie

Kpt. Andrade z 201 Dywizjonu stoi przed swoim P-47D z zespołem mechaników-inżynierów po powrocie z misji bojowej nad Luzonem

201 Dywizjon został podzielony na cztery eskadry (A, B, C i D). Przydzielono go do 58 Grupy Bojowej w 5 Dowództwie Lotniczym i wyposażono w samoloty P-47 Thunderbolt. W maju rozpoczął loty bojowe, wspierając bezpośrednio amerykańską 25 Dywizję Piechoty podczas walk w północnej części Luzonu[4]. Pierwszym pilotem zestrzelonym przez Japończyków (obrona przeciwlotnicza) był por. Carlos Garduño[4]. Na początku lipca 201 Dywizjon został przeniesiony do bazy Clark Field i rozpoczął długodystansowe misje uderzeniowe na Formozę[6]. Były to bardzo wyczerpujące i niebezpieczne loty. W sierpniu wykonywał głównie bombardowania portu Karenko na Formozie[6]. Przygotowywał się wówczas do wspierania planowanej inwazji amerykańskiej na Wyspy Japońskie, do czego jednak nie doszło po zrzuceniu bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki. Podczas całej swojej działalności bojowej 201 Dywizjon przeprowadził 785 lotów, zrzucając 1497 ton bomb i wystrzeliwując ponad 166 tys. pocisków[7]. Żaden z jego pilotów nie poległ w walce, czterech zginęło w wypadkach[7].

Misje przeprowadzone przez 201 Dywizjon:

  • 53 misje bezpośredniego wsparcia amerykańskich oddziałów na Luzonie,
  • 37 misji treningowych w lipcu 1944 r., w tym transportowanie nowych samolotów z wyspy Biak,
  • 4 misje uderzeniowe na Formozę,
  • 1 misja bombowa na port Karenko (Hualian) na Formozie,
  • 1 misja eskortowa konwoju amerykańskiego na północ od Filipin[7].

Epilog

Prezydent Meksyku Enrique Peña Nieto i minister spraw zagranicznych Claudia Ruiz Massieu Salinas oddają hołd meksykańskim lotnikom pod ich pomnikiem w Manili, stolicy Filipin

23 października FAEM został zaokrętowany w Manili i powrócił 13 listopada do San Pedro w Kalifornii, zaś kilka dni później do Meksyku. 20 listopada miała miejsce w mieście Meksyk uroczysta parada przed prezydentem M. A. Camacho[8]. Wszyscy piloci zostali udekorowani medalami i uhonorowani jak bohaterowie wojenni[8]. Później otrzymali oni także odznaczenia amerykańskie, w tym płk A. C. Rodrigues i kpt. R. Gaxiola – Legion of Merit.

Cały dywizjon został odznaczony 22 listopada 2004 r. Filipińską Legią Honorową, jako jedyna jednostka uhonorowana w ten sposób[9].

Obecnie w mieście Meksyk znajduje się Tribuna Monumental, pomnik poświęcony pilotom 201 Dywizjonu, przed którym corocznie 18 listopada odbywają się oficjalne uroczystości organizowane przez rząd i meksykańskie siły lotnicze[10]. W kilku bazach lotniczych i miastach są pomniki upamiętniające dywizjon.

W meksykańskich siłach lotniczych istnieje do tej pory 201 Dywizjon, stacjonujący w bazie Cozumel w Quintana Roo, który lata na samolotach Pilatus PC-7[7].

Przypisy

  1. ↑ a b Marcin Strembski: Meksykański 201. Dywizjon Myśliwski w walkach na Filipinach latem 1945 r. (ang.). Technika Wojskowa Historia, 2014. [dostęp 2021-11-21].
  2. ↑ a b c d Lucy Guevara: Reynaldo Perez Gallardo (ang.). The University of Texas at Austin. [dostęp 2021-11-21].
  3. ↑ #AGNRecuerda la formación de la Fuerza Aérea Mexicana (ang.). Gobierno de México. [dostęp 2021-11-21].
  4. ↑ a b c Richard Parker: When the Mexican Air Force Went to War Alongside America (ang.). The New York Times, 27.05.2020. [dostęp 2021-11-21].
  5. ↑ FUERZA AÉREA EXPEDICIONARIA MEXICANA. ESCUADRÓN DE PELEA 201 (hiszp.). aztecmodels.com. [dostęp 2021-11-21].
  6. ↑ a b James Baron: Flight of the Aztec Eagles: When Mexico Bombed Taiwan (ang.). The Taipei Times, 20.06.2020. [dostęp 2021-11-21].
  7. ↑ a b c d Klemen, L.: 201st Mexican Fighter Squadron (ang.). The Netherlands East Indies 1941–1942. [dostęp 2021-11-21].
  8. ↑ a b World War II: Mexican Air Force Helped Liberate the Philippines (ang.). HistoryNet. [dostęp 2021-11-21].
  9. ↑ Briefer on the Philippine Legion of Honor (ang.). gov.ph (Official Gazette). [dostęp 2016-04-12].
  10. ↑ México Desconocido: El Audiorama del Bosque de Chapultepec, una isla de tranquilidad (hiszp.). [dostęp 2021-11-21].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States (1912-1959).svg
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
Aztec Eagles P-47D.jpg
Mexican air force Capt. Radames Gaxiola Andrade stands in front of his P-47D with his maintenance team after he returned from a combat mission. Captain Andrade was assigned to the Mexican air force's Escuadron 201. Members of the Escuadron 201 fought alongside U.S. forces during World War II.
Escuadron 201 NMUSAF.jpg
Display of the uniforms of the Escuadron 201 at The National Museum of the United States Air Force
P47 Escuadron 201 mexico.jpg
A Fuerza Aérea Expedicionaria Mexicana (FAEM — "Mexican Expeditionary Air Force") Republic P-47D-30-RA Thunderbolt (USAAF s/n 44-33721) from Escuadrón 201 (201st Squadron) over the Philippines during the summer of 1945. The squadron was attached to the 58th Fighter Group of the United States Army Air Forces during the liberation of the main Philippine island of Luzon, flying 785 sorties in 96 combat missions.