20 Pułk Piechoty Ziemi Krakowskiej

20 pułk piechoty
Ziemi Krakowskiej
Ilustracja
Odznaka 20 pułku piechoty
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Święto

26 maja

Nadanie sztandaru

18 maja 1924

Kontynuacja

10 batalion
desantowo-szturmowy

Dowódcy
Pierwszy

płk Ignacy Pick

Ostatni

płk Kazimierz Brożek

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Jelnicą (26–30 V 1920)
kampania wrześniowa
bitwa pod Tomaszowem (17–20 IX 1939)
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Kraków

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

6 Dywizja Piechoty

Tereny działań pułku w latach 1918-1920

20 Pułk Piechoty Ziemi Krakowskiej (20 pp) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP.

Formowanie i zmiany organizacyjne

5 listopada 1918 roku z Opawy do Krakowa przybył „batalion uzupełniający” pod dowództwem płk. Ignacego Pika, w skład którego wchodzili żołnierze narodowości polskiej cesarskiego i królewskiego 16 pułku strzelców. W drugiej połowie listopada powróciły z Ukrainy dwa bataliony 16 pułku strzelców. Wszystkie pododdziały włączone zostały do batalionu zapasowego 4 pułku piechoty Legionów.

W styczniu 1919 roku po przeniesieniu batalionu zapasowego 4 pułku piechoty Legionów do Jabłonny rozpoczęto organizację Pułku Ziemi Krakowskiej.

4 kwietnia 1919 roku Minister Spraw Wojskowych generał porucznik Józef Leśniewski nadał Pułkowi Ziemi Krakowskiej numer „20” i nazwę wyróżniającą „Ziemi Krakowskiej” oraz wyznaczył Kraków, jako stałe miejsce postoju batalionu zapasowego 20 pułku piechoty i ustalił podległość tego batalionu pod Dowództwo Okręgu Generalnego Kraków[1].

W tym samym roku oddział podporządkowany został dowódcy 6 Dywizji Piechoty i wszedł w skład XII Brygady Piechoty. W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Krakowie[2].

Obsada personalna pułku w 1920[3]
StanowiskoStopień, imię i nazwisko
Dowódcamjr Antoni Lisowski (do 13 VIII)
ppłk Stanisław Schuster -Kruk (od 13 VIII)
Adiutantpor./kpt ad. szt. Robert Spyt
kpt. Czesław Duda
Lekarzpor. lek. dr Sławomir Starzyński
por. lek. Stanisław Szajnerman
Oficer sanitarnyppor. san. Jakub Kranz
Oficer bronipor, Józef Puchała
Kapelmistrzurz. wojsk. XI r. Jan Wysocki
Dowódca I batalionumjr Antoni Lisowski
mjr Zdzisław Trześniowski -Tatar (od 25 VIII)
Adiutantppor. Feliks Domański
Oficer gospodarczyppor. Jan Marczewski
Lekarzpor. lek. dr Stanisław Szajnerman
Dowódca I kompaniipor. Jan Wojciechowski (od 13 VIII)
Dowódca plutonupor. Edward Ziarko
Dowódca 2 kompaniippor. Stanisław Burnatowicz
por. Walerian Cydzik (od 13 VIII)
Dowódca 3 kompaniippor. Henryk Nowak
por. Bruno Łuska (od 13 VIII)
Dowódca 4 kompaniiNN
Dowódca 1 kompanii kmpor. Wilhelm Sokol (od 13 VIII)
kpt. Zygmunt Perzyński
Dowódca II batalionupor. ad. szt. Robert Spyt
por. Jan Wojciechowski (od 25 VIII)
kpt. Tadeusz Wilczewski
mjr Zdzisław Trześniowski Tatar
por. Bruno Łuska (od 9 IX)
kpt. Wilhelm Sokol (X)
Adiutantppor. Stanisław Bellis (do 7 VIII)
ppor. Tadeusz Szmidt
Oficer gospodarczyurz. wojsk. XI r. Jan Peraton
Lekarzppor. san. Maksymilian Abaczowski
ppor. podlek. Maksymilian Robert Maczewski
Dowódca 5 kompaniipor. Walerian Cydzik
ppor. Piotr Bander
Dowódca 6 kompaniipor. Józef Geronis (do 7 VIII)
ppor. Adam Barski
ppor. Henryk Nowak
Dowódca 7 kompaniippor. Antoni Jabłoński
Dowódca plutonuppor. Henryk Lisowski
Dowódca plutonuppor. Zygmunt Pacześniowski (do 15 VIII)
Dowódca 8 kompaniiN.N.
Dowódca 2 kompanii kmpor. Edward Pach
Dowódca III batalionukpt. Jan Franiak
kpt. Wilhelm Sokol (od 25 VIII)
por. Mikołaj Korneluk (X)
Adiutantppor. Alojzy Małusecki
ppor. Bruno Cziber
Lekarzppor. san. Herman Gruber
Dowódca 9 kompaniiN.N.
Dowódca plutonuppor. Józef Pariser († 29 VIII)
Dowódca 10 kompaniipor. Stanisław Szymański (do 6 VIII)
por. Samuel Natan (do 14 VIII)
Dowódca plutonuplut. Józef Skawiński
Dowódca 11 kompaniipor. Henryk Sucharski
Dowódca 12 kompaniipor. Leopold Spitz (do 17 VIII)
Dowódca 3 kompanii kmppor. Marcin Mazurski (ranny 13 VIII)
Dowódca 4 kompanii kmpor. Edward Szymula
sierż. Jan Sieczko (od 25 VIII)
Dowódca kompanii technicznejppor, Alfred Konkiewicz
por. Stefan Popiel (od 25 VIII)
Oficer pułku (dowódca kompanii)por. Stanisław Władysław Bęben
Oficer pułku (dowódca kompanii)por. Wacław Katz
Oficer pułku (dowódca kompanii)por. Stanisław Stanaszek
Oficer pułku (dowódca kompanii)ppor. Marian Wojnarowski
Oficer pułkuppor. Franciszek Ćwiertnia
Oficer pułkuppor. Antoni Trojanowski
Oficer pułkupchor. Franciszek Czosnek
Oficer pułkupchor. Jan Mróz
Oficer pułkupchor. Zadurski

Pułk w walce o granice

14 maja 1920 wojska Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego przeszły do ofensywy[4]. 26 maja 1920 sowiecka ofensywa na całym froncie zaczęła tracić swój impet. Na południowy wschód od jeziora Narocz sowiecka 6 Dywizja Strzelców walczyła z polską XI Brygadą Piechoty i nie potrafiąc przełamać jej obrony, sama przeszła do obrony[5]. Inicjatywę przejęła strona polska[6]. 20 pułk piechoty, który do tej pory bronił frontu po obu stronach linii kolejowej MołodecznoPołock, wraz z batalionem szturmowym 17 Dywizji Piechoty i kompaniami 12 pułku piechoty przeprowadził trzy wypady na Jelnicę[7]. Wzięto około 200 jeńców i zdobyto 9 ckm[5].

Mapy walk pułku

Kawalerowie Virtuti Militari

Order Virtuti Militari
Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari za wojne 1918-1921[8]
por. Kornel Bogatkopor. Andrzej Cichowskippor. Kazimierz Głowacki
por. Alfred Konkiewiczpor. Mikołaj Kornelukpor. Edward Pach
płk Ignacy Pickpłk Aleksander Pietkiewiczppłk Stanisław Schuster-Kruk
ppor. Henryk Sucharski

Pułk w okresie pokoju

6 DP w 1938.jpg
Delegacja 20 pp wręcza prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu odznakę pułkową; czerwiec 1934
Wizyta ambasadora Włoch w Krakowie 20 lipca 1936 - przejazd przed kompanią honorową 20 pp w eskorcie szwadronu honorowego 8 puł
Organizatorzy 20 pułku piechoty przed kasynem oficerskim. W pierwszym rzędzie 2. od lewej płk Stanisław Schuster-Kruk
Przekazanie sprzętu wojskowego 20 pułkowi piechoty Ziemi Krakowskiej ufundowanego przez ludność powiatu. D-ca 20 pp płk Kazimierz Brożek i starosta krakowski dr Władysław Wnęk
Przekazanie sprzętu wojskowego 20 pp ufundowanego przez ludność powiatu krakowskiego - na pierwszym planie ckm 7,92 mm Browning wz. 30; maj 1938
Obchody Święta Niepodległości w Krakowie - przysięga rekrutów 20 pp na dziedzińcu wawelskim; 11 listopada 1933

W okresie międzywojennym 20 pułk piechoty stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr V[9] w garnizonie Kraków[10]. Wchodził w skład 6 Dywizji Piechoty[9].

19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 26 maja, jako datę święta pułkowego[11]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę boju pod Zamoszem, stoczonego w 1920 roku[12].

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 18 pułk piechoty zaliczony został do typu I pułków piechoty (tzw. „normalnych”). W każdym roku otrzymywał około 610 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 56 oficerów oraz 1500 podoficerów i szeregowców. W okresie zimowym posiadał batalion starszego rocznika, batalion szkolny i skadrowany, w okresie letnim zaś batalion starszego rocznika i dwa bataliony poborowych[13]. Po wprowadzeniu nowej organizacji piechoty na stopie pokojowej, pułk szkolił rekrutów dla potrzeb batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza[14].

Pułk był jednostką mobilizującą. Zgodnie z uzupełnionym planem „W”, który wszedł wżycie 15 maja 1939 roku miał sformować w mobilizacji niejawnej:
w grupie jednostek oznaczonych kolorem brązowym, podgrupa 20:

  • kompanię km plot. typ B nr 53,
  • kompanię km plot. typ B nr 54,

w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym:

  • 20 pułk piechoty,
  • kompanię asystencyjną nr 151,
  • kompanię kolarzy nr 54 dla 6 DP,
  • park intendentury typ I nr 501 dla 6 DP,
  • kompanię sanitarną nr 501 dla 6 DP[15].

Ponadto pułk był odpowiedzialny, pod względem materiałowym, za mobilizację dowództwa 6 Dywizji Piechoty, kompanii łączności 6 DP, Komendy Rejonu Uzupełnień Kraków Miasto oraz Kadry Zapasowej Piechoty Kraków[16].

23 sierpnia 1939 roku została zarządzona mobilizacja jednostek „brązowych” oraz jednostek „żółtych” na terenie Okręgu Korpusu Nr V. Początek mobilizacji został wyznaczony na godzinę 6.00 następnego dnia[17].

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[18][a]
Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne[20]
dowódca pułkupłk Kazimierz Antoni Brożek
I zastępca dowódcyppłk Franciszek Uhrynowicz
adiutantkpt. Jan Marian Kalimon
starszy lekarzppłk dr Eugeniusz Stanisław Krawczyk
młodszy lekarzppor. lek. Bogumił Ryszard Pietrzyk
II zastępca dowódcy (kwatermistrz)mjr Tadeusz Ludwik Rybka
oficer mobilizacyjnykpt. Wacław Michał Nowacki
zastępca oficera mobilizacyjnegokpt. Stanisław Chmielewski
oficer administracyjno-materiałowykpt. adm. Władysław Józef Strycharski
oficer gospodarczykpt. int. Zbigniew Stanisław Nowosielski
oficer żywnościowychor. Michał Kramarz
oficer taborowy[b]vacat
kapelmistrzkpt. adm. (kapelm.) Maksymilian Firek
dowódca plutonu łącznościpor. mgr Jan Talaga
dowódca plutonu pionierówpor. Feliks Lew
dowódca plutonu artylerii piechotykpt. Jerzy Mizerski
dowódca plutonu ppanc.por. Julian Edmund Krzewicki
dowódca oddziału zwiadupor. Zbigniew Karol Józef Borowiczka
I batalion
dowódca batalionup.o. mjr kontr. Małeć Wiktor
dowódca 1 kompaniikpt. Stanisław Malik
dowódca plutonuppor. Walery Marian Krokay
dowódca 2 kompaniikpt. Stanisław Juliusz Zięba
dowódca plutonupor. Wiktor Ronikier
dowódca plutonuppor. Zdzisław Antoni Rudolf
dowódca 3 kompaniipor. Jan Antoni Lasoń
dowódca plutonuppor. Jerzy Zagórski
dowódca 1 kompanii kmpor. Bolesław Jan Gawroński
dowódca plutonuppor. Julian Kajdy
II batalion
dowódca batalionuppłk Marian Adam Markiewicz
dowódca 4 kompaniipor. Ludwik Stanisław Ignacy Rawicz-Rojek
dowódca plutonupor. Stanisław Kosmala
dowódca plutonuppor. Wsiewołod Ryszard Romanowski
dowódca 5 kompaniikpt. Józef Goldenberg
dowódca plutonuppor. Jan Mazgaj
dowódca 6 kompaniikpt. Stanisław Henryk Czwiertnia
dowódca plutonupor. Michał Jan Rogowski
dowódca 2 kompanii kmpor. Józef Stefan Piękosz
dowódca plutonupor Paweł Sawicki
dowódca plutonuppor. Andrzej Czyński
III batalion
dowódca batalionumjr dypl. Władysław Steblik
dowódca 7 kompaniikpt. Norbert Śledź
dowódca plutonuppor. Bolesław Jan Boniszewski
dowódca 8 kompaniipor. Jan Władysław Honc
dowódca plutonupor. Jan Daniec
dowódca plutonuppor. Rudolf Ignacy Wacław Fara
dowódca 9 kompaniipor. Józef Ignacy Mucha
dowódca plutonupor. Tadeusz Hauser
dowódca plutonuppor. Roman Władysław Scholl
dowódca 3 kompanii kmkpt. Adam Gondek
dowódca plutonuppor. Marcin Ignacy Koterbicki
na kursiepor. Stanisław Karol Kowalski
Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 6 DP
dowódcamjr Ludwik Bałos
dowódca plutonu strzeleckiegopor. Andrzej Badocha
dowódca plutonu strzeleckiegopor. Andrzej Władysław Krawiec
dowódca plutonu strzeleckiegoppor. Bronisław Osmelak
dowódca plutonu kmpor. Roman Rutka
Dywizyjny Kurs Dla Podoficerów Nadterminowych 6 DP
dowódcakpt. Zygmunt Kokociński
dowódca plutonuppor. Jan Sowa
dowódca plutonuppor. Tadeusz Trela
20 obwód przysposobienia wojskowego „Kraków”
kmdt obwodowy PWkpt. adm. (piech.) Sylwester Rudolf Chudoba
kmdt miejska PW Kraków Ipor. kontr. art. Zygmunt Kazimierz Brachocki
kmdt miejska PW Kraków IIppor. kontr. piech. Antoni Maciej Data
kmdt miejska PW Kraków IIIkpt. adm. (piech.) Józef Wiciński
kmdt powiatowy PW Krakówppor. kontr. kaw. Piotr Styczeń
kmdt powiatowy PW Bochniakpt. piech. Stanisław Józef Skibiński
kmdt powiatowy PW Miechówppor. kontr, piech. Edward Peiper

Pułk w kampanii wrześniowej 1939 roku

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku pułk walczył w składzie 6 Dywizji Piechoty.

3 września 1939 z nadwyżek pułku został zaimprowizowany 4 batalion forteczny dla Obszaru Warownego „Kraków”. 11 września 1939 w rejonie Ździar baon forteczny por. Andrzeja Krawca został włączony do II/20 pp.

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939[21]
Dowództwo
dowódca pułkupłk piech. Kazimierz Brożek
I adiutantkpt. Jan Kałymon
II adiutantppor. Walery Adamczyk
oficer informacyjnykpt. Stanisław Zięba
oficer łącznościpor. Jan Talaga
kwatermistrzkpt. Stanisław Chmielowski
oficer płatnikppor. Kamiński
naczelny lekarzkpt. lek. dr Józef Jankiewicz
dowódca kompanii gospodarczejkpt. Norbert Śledź-Olędzki
I batalion
dowódca batalionumjr Ludwik Bałos
1 kompania strzeleckakpt. Ludwik Szeląg
od 3 IX por. Paweł Sawicki
2 kompania strzeleckappor. Wsiewołod Romanowski
3 kompania strzeleckappor. Jerzy Zagórski
1 kompania ckmpor. Zdzisław Gawroński
II batalion
dowódcakpt. Wacław Nowacki
4 kompania strzeleckappor. Bronisław Osmalak
5 kompania strzeleckappor. Jan Sowa
6 kompania strzeleckakpt. Norbert Śledź
2 kompania ckmkpt. Jerzy Luedtke
III batalion
dowódcamjr Tytus Jerzy Brzosko
7 kompania strzeleckapor. Stanisław Kosmala
8 kompania strzeleckapor. Jan Daniec
9 kompania strzeleckapor. Józef Ignacy Mucha
3 kompania ckmkpt. rez. Jan Bujwid
Pododdziały specjalne
kompania zwiadupor. Tadeusz Hauser
kompania przeciwpancernapor. Julian Krzewicki
pluton artylerii piechotyppor. rez. Jerzy Paczkowski
pluton pionierówpor. Feliks Lew
pluton przeciwgazowypor. Roman Rutka
IV batalion (sformowany 3 IX)
dowódca IV batalionukpt. rez. Batko
od 5 IX por. Andrzej Krawiec
adiutant IV batalionuppor. Józef Warchałowski
dowódca 1 kompanii strzeleckiejppor. rez. Balcer
dowódca 2 kompanii strzeleckiejppor. Tadeusz Sanicki
dowódca 3 kompanii strzeleckiejppor. Janicki
dowódca kompanii ckmppor. rez. Różanowicz
dowódca placówki Olzappor. Stanisław Orłowski
dowódca placówki Tunel Rydułtowypor. Tadeusz Kupfer
dowódca Ośrodka Zapasowegoppłk Franciszek Uhrynowicz
kwatermistrz OZmjr Tadeusz Rybka

Mapy bitew 1939

Pułk walczył w składzie 6 DP

Symbole pułkowe

Sztandar

5 maja 1924 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził wzór chorągwi 20 pułku piechoty[22].

lewa strona sztandaru 20 pp
Święto 20 pp w Krakowie. Poczet sztandarowy – d-ca pułku płk Kazimierz Brożek 1. z prawej.

18 maja 1924 roku na rynku krakowskim Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski wręczył pułkowi chorągiew ufundowaną przez komitet obywatelski Krakowa na czele ze ś.p. Włodzimierzem Tetmajerem, Wincentym Wodzińskim oraz prezydium miasta[12].

Sztandar wykonany został zgodnie ze wzorem chorągwi pułkowej w piechocie, określonym w Ustawie z dnia 1 sierpnia 1919 roku o godle i barwach Rzeczypospolitej Polskiej[23]. Chorągiew składała się z płata, w kształcie kwadratu o boku jednego metra, drzewca, głowicy i szarfy. Drzewce zwieńczone były głowicą. Głowica złożona była z podstawy i orła. Na podstawie umieszczony został numer pułku „20”.

Po bitwie pszczyńskiej ppor. Skocz, na polecenie dowódcy pułku, zawiózł sztandar do Krakowa i przekazał mjr. Tadeuszowi Rybce z Ośrodka Zapasowego 6 DP. 8 listopada 1939, w obozie Călimăneşti major Rybka przekazał sztandar (bez drzewca) pułkownikowi Lichtarowiczowi. Ambasada RP w Bukareszcie wyekspediowała płat sztandaru do Francji. Po kampanii francuskiej 1940 sztandar ewakuowany został do Wielkiej Brytanii i zdeponowany w Muzeum w Banknock. Obecnie sztandar znajduje się w zbiorach Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie[24].

Odznaka pamiątkowa

18 maja 1929 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 20 pułku piechoty[25]. Odznaka o wymiarach 41x32 mm ma kształt stylizowanego krzyża o złamanych w lewo ramionach pokrytych granatową emalią ze złoconymi krawędziami. Na ramionach krzyża wpisano numer i inicjały „20 PP ZK”. Środek odznaki wypełnia tarcza w kształcie rombu z wizerunkiem kopca Kościuszki, na tle murów fortecznych cyzelowanych w srebrze, ze złoceniami. Odznaka oficerska - dwuczęściowa, wykonana w srebrze, złocona. Na rewersie próba srebra 800, imiennik grawera JT oraz numer. Wykonawcą odznaki był Józef Trębacz z Krakowa[10].

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku
Zastępcy dowódcy pułku
  • mjr piech. Edmund Żelawski (p. o. 10 VII 1922[30] – 1924[31])
  • ppłk piech. Franciszek Tomek (22 V 1925[32] – 26 IV 1928 → praktyka poborowa w PKU Kraków Miasto[33])
  • ppłk piech. Edmund Effert (26 IV 1928 – 12 III 1929 → p.o. komendanta PKU Grodno[34])
  • mjr / ppłk dypl. piech. Leopold Gebel (12 III 1929 – 26 III 1931 → szef wydziału w Biurze Og. Adm. MSWojsk.[35])
  • ppłk dypl. piech. Józef Jan Stanisław Sierosławski (15 V 1931[35] – III 1932 → szef wydziału w Oddziale I SG[36])
  • ppłk piech. Stanisław II Klementowski (15 VII 1932[37] – 26 I 1934 → kierownik Okr. Urz. WFiPW DOK VIII[38])
  • ppłk dypl. piech. Karol Lenczowski (26 I 1934 stanowiska nie objął[38][39])
  • ppłk piech. Karol Chrobaczyński (od VI 1934[40])
  • ppłk piech. Franciszek Uhrynowicz (do VIII 1939 → dowódca OZ 6 DP)

Żołnierze 20 pułku piechoty – ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[41] oraz Muzeum Katyńskie[42][c][d]

Nazwisko i imięstopieńzawódmiejsce pracy przed mobilizacjązamordowany
Choynowski-Lubicz Janplut. rez.PKP w KrakowieKatyń
Chrzanowski Bogdanpor. rez.nauczycielgimnazjum w WarszawieKatyń
Chudzicki Antonipor. rez.prawnikKontrola Państwowa w KatowicachKatyń
Groblewski Czesławppor. rez.inżynierKatyń
Jaworowski Henrykppor. rez.Małopolski Związek MłodzieżyKatyń
Kowalczyk Mieczysławppor. rez.chemikZarząd Wod.-Kan. w KrakowieKatyń
Kurkiewicz Mieczysławpor. posp. rusz.inżynier budownictwaPrzeds. Robót Drogowych w MałopolsceKatyń
Patej Bolesławppor. rez.prawnikKatyń
Podgórski Adamppor. rez.chemikWytwórnia Balonów GumowychKatyń
Roczniak Mieczysław[45]ppor. rez.prawnik, drZUS w KrakowieKatyń
Bielec Józefpor. rez.prawnik, doktor prawPaństwowy Bank RolnyCharków
Cagaszek Stanisławpor. rez.urzędnikCharków
Czernicki Marianppor. rez.inżynier górnikKamieniołomy Granitu „Klesów”Charków
Giza Józef Marianppor. rez.urzędnikCharków
Himmel Henrykppor. rez.Charków
Krzetuski Karolmajor w st. sp.prawnik, dr prawCharków
Lisowski Stanisławppor. rez.księgarzCharków
Nowicki Teofil Karol[46]por. rez.inżynier górnikCharków
Oćwieja Tadeuszppor. rez.prawnikUbezpieczalnia Społeczna w OlkuszuCharków
Piotrowicz Karolpor. rez.filozof, drdyr. Biblioteki PAUCharków
Koterbicki Marcinpodporucznikżołnierz zawodowydowódca plutonu 3 kkm/20 ppULK

Upamiętnienie

Uwagi

  1. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[19].
  2. Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
  3. Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[43].
  4. Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[44].

Przypisy

  1. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 39 z 8 kwietnia 1919 roku, poz. 1267.
  2. Odziemkowski 2010 ↓, s. 226.
  3. Tuliński 2020 ↓, s. 859.
  4. Kowalski 2001 ↓, s. 58.
  5. a b Odziemkowski 1998 ↓, s. 168.
  6. Wrona 1928 ↓, s. 13.
  7. Wrona 1928 ↓, s. 14.
  8. Wrona 1928 ↓, s. 24.
  9. a b Almanach 1923 ↓, s. 51.
  10. a b Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 49.
  11. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
  12. a b Wrona 1928 ↓, s. 22.
  13. Jagiełło 2007 ↓, s. 63-65.
  14. Jagiełło 2007 ↓, s. 64.
  15. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 66, CLII.
  16. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 66.
  17. Zarzycki 1995 ↓, s. 218.
  18. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 571–572 i 673.
  19. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  20. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 571–572.
  21. Gładysz 2016 ↓, s. 92.
  22. Dz.Rozk. MSWojsk. Nr 21 z 27 maja 1924 roku, poz. 313.
  23. Dz.U. z 1919 r. nr 69, poz. 416.
  24. Satora 1990 ↓, s. 59.
  25. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 18 maja 1929 roku, poz. 158.
  26. a b c d e f g h i Księga chwały 1992 ↓.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 24 stycznia 1920 roku, s. 11.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 30.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 9.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 543.
  31. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 171.
  32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 264, 268.
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 138.
  34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
  35. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 96.
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 229.
  37. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 232.
  38. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 7.
  39. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 289.
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 257.
  41. Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
  42. Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
  43. Rocznik oficerski 1939 ↓.
  44. Wyrwa 2015 ↓.
  45. Księgi Cmentarne – wpis 3113.
  46. Księgi Cmentarne – wpis 6652.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
  • Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.
  • Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
  • Księga chwały piechoty. Bronisław Prugar-Ketling (red.). Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992.
  • Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
  • Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Pantera Books. ISBN 83-204-3299-5.
  • Andrzej Gładysz: Wielka Księga Piechoty Polskiej 1918-1939. 6 Dywizja Piechoty.. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-592-8.
  • Stanisław Wrona: Zarys historji wojennej 20-go pułku piechoty Ziemi Krakowskiej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
  • Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
  • Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.

Media użyte na tej stronie

Bitwa pod brodami 1920.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bitwa pod Brodami 29.07-03.08-1920
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Order Virtuti Militari Krzyż Srebrny.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 3.0
Order Virtuti Militari 5th Class
Tablica Karol Bacz.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wizyta ambasadora Włoch - przejazd przed kompanią honorową 20 pp NAC 1-D-1964-10.jpg
Wizyta ambasadora Włoch w Polsce Pietro Arone di Valentino w Krakowie połączona ze złożeniem listów uwierzytelniających prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu. Ambasador Włoch w Polsce Pietro Arone di Valentino (z lewej) i szef Protokołu Dyplomatycznego MSZ Karol Romer (z prawej) eskortowani przez szwadron honorowy 8 Pułku Ułanów księcia Józefa Poniatowskiego przejeżdżają samochodem przed kompanią honorową 20 Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej na dziedzińcu Wawelu; 20 lipca 1936. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-D-1964-10
20 odznaka pułku piechoty (II RP).jpg
Autor: Gruzin, Licencja: CC BY-SA 4.0
odznaka 20 pułku piechoty (II RP)
Bitwa dubno 1920.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Walki pod Dubnem i Chorupaniem (14 - 19 lipca 1920)
Organizatorzy 20 pułku piechoty przed kasynem oficerskim NAC 1-W-1182.jpg
Organizatorzy 20 pułku piechoty przed kasynem oficerskim. W pierwszym rzędzie od lewej: kpt. Nowak, kpt. Markiewicz, płk Stanisław Kruk-Schuster, por. Warczewski. W drugim rzędzie m.in. kpt. Dworski, dr Godula, dr Jassem, Boczyner. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-W-1182
Delegacja 20 pp wręcza prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu odznakę pułkową NAC 1-A-1558-13.jpg
Wizyta prezydenta RP Ignacego Mościckiego w Krakowie. Delegacja 20 pułku piechoty w składzie: ppłk Kazimierz Brożek, mjr Czerwiński, kpt. Tadeusz Pszonczak, st. sierż. Ludwik Rodzina wręcza prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu odznakę pułkową; czerwiec 1934.
Obrona lwow 1920.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Obrona Lwowa (17-29 sierpnia 1920)
D-ca 20 pp płk Kazimierz Brożek i starosta krakowski dr Władysław Wnęk NAC 1-W-2989-5.jpg
Przekazanie sprzętu wojskowego 20 Pułkowi Piechoty Ziemi Krakowskiej, ufundowanego przez ludność powiatu krakowskiego. Dowódca 20 pp płk Kazimierz Brożek w rozmowie ze starostą krakowskim dr Władysławem Wnękiem. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-W-2989-5
Armia krakow 1939.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Położenie wielkich jednostek Armii "Kraków" i wielkich jednostek niemieckich 01-09-1939 (o świcie)
6 DP w 1938.jpg
6 DP w 1938
Obchody Święta Niepodległości w Krakowie - przysięga rekrutów 20 pp NAC 1-P-2988-2.jpg
Obchody Święta Niepodległości w Krakowie. Przysięga rekrutów na dziedzińcu wawelskim. Widoczny sztandar 20 Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej. Widoczni m.in.: wojewoda krakowski Mikołaj Kwaśniewski, prezydent Krakowa Mieczysław Kaplicki, dowódca OKV Kraków generał Aleksander Narbut-Łuczyński, zastępca dowódcy OKV Kraków pułkownik Marian Bolesławicz. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-P-2988-2
Święto 20 pp w Krakowie - poczet sztandarowy - d-ca płk Kazimierz Brożek NAC 1-W-1190-1.jpg
Święto 20 pułku piechoty w Krakowie. Poczet sztandarowy, widoczny dowódca pułku płk Kazimierz Brożek (pierwszy z prawej). Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-W-1190-1
Nowości Ilustrowane nr 33 z 1923.jpg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC BY-SA 4.0
lewa strona sztandaru 20 pułku piechoty
Przekazanie sprzętu wojskowego 20 pp - ckm 7,92 mm Browning wz. 30 NAC 1-W-2989-6.jpg
Przekazanie sprzętu wojskowego 20 Pułkowi Piechoty Ziemi Krakowskiej, ufundowanego przez ludność powiatu krakowskiego. Mieszkańcy Krakowa na Rynku Głównym obserwują uroczystość przekazania broni 20 Pułkowi Piechoty Ziemi Krakowskiej. Na pierwszym planie widoczne 22 ciężkie karabiny maszynowe 7,92 mm "Browning" wz. 30 na biedkach piechoty. W tle widoczny kościół św. Wojciecha. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-W-2989-6
20pp 1.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tereny działań bojowych 20 Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej w latach 1918 -1920