20 złotych wzór 1973
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał | 20 zł |
| Rocznik | 1973, 1974, 1976 |
| Emisja | |
| Mennica | mennica w Kremnicy, |
| Nakład | 57 000 000 szt. |
| Data emisji | 8 grudnia 1973 |
| Data wycofania | 1 stycznia 1995 |
| Projektant | |
| Opis fizyczny | |
| Masa | 10,15 g |
| Średnica | 29 mm |
| Materiał | miedzionikiel MN25 |
| Rant | ząbkowany |
| Stempel | |
| Uwagi | |
20 złotych wzór 1973 – moneta dwudziestozłotowa, wprowadzona do obiegu 8 grudnia 1973 r. zarządzeniem z 14 listopada 1973 r. (M.P. z 1973 r. nr 52, poz. 294), wycofana z dniem denominacji z 1 stycznia 1995 roku, rozporządzeniem prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 18 listopada 1994 r. (M.P. z 1994 r. nr 61, poz. 541)[1].
Monetę bito w latach 1973–1976 bez znaku mennicy[1].
Awers
W centralnym punkcie umieszczono godło – orła bez korony, poniżej rok bicia, dookoła napis „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA”[1].
Rewers
Na tej stronie monety znajduje się rysunek dwóch wieżowców na tle łanów zboża oraz napis „20 ZŁ”[1].
Nakład
Monetę bito w latach 1973–1974 w Kremnicy, a w roku 1976 w Warszawie, w miedzioniklu MN25, na krążku o średnicy 29 mm, masie 10,15 grama, z rantem ząbkowanym, według projektu Anny Jarnuszkiewicz. Nakłady monety w poszczególnych latach przedstawiały się następująco[1]:
| Rocznik | Typ rewersu | Mennica | Znak mennicy | Nakład (sztuk) |
|---|---|---|---|---|
| 20 złotych 1973 | wieżowce i łany | Kremnica | 25 000 000 | |
| 20 złotych 1974 | wieżowce i łany | Kremnica | 12 000 000 | |
| 20 złotych 1976 | wieżowce i łany | Warszawa | 20 000 000 |
Opis
Moneta pierwszą dwudziestozłotową monetą wprowadzoną do powszechnego obiegu[2].
Egzemplarze z 1976 roku są jedynymi polskimi monetami obiegowymi bitymi w Warszawie po 1965 roku, na których nie umieszczono znaku mennicy[1].
W drugiej połowie lat siedemdziesiątych XX w. monetę często fałszowano. Zazwyczaj były to bicia lub odlewy w miedzi, z nałożoną galwanicznie warstwą niklu, która z biegiem czasu ulegała ścieraniu. Zdarzały się również odlewy o głuchym przydźwięku – niemetalicznym[1].
Wersje próbne
Istnieje wersja tej monety należąca do serii próbnej w niklu (rok 1973) z wypukłym napisem „PRÓBA”, wybita w nakładzie 500 sztuk, ze znakiem mennicy w Warszawie, inaczej niż dla monety obiegowej[3]. Moneta posiada swoją wersję próbną kolekcjonerską wybitą w miedzioniklu, w nakładzie 13 200 sztuk, z wypukłym napisem „PRÓBA” i znakiem mennicy pod łapa orła[3]. Katalogi informują również o istnieniu wersji próbnych technologicznych w miedzioniklu, z 1973 roku[3]:
- bez napisu „PRÓBA”, z rantem gładkim, w nakładzie 20 sztuk,
- z napisem „PRÓBA”, z rantem z ornamentem złożonym z elips i kwadratów, w nakładzie 20 sztuk.
W serii monet próbnych w niklu oraz jako monetę próbną kolekcjonerską wybito, z datą 1973, konkurencyjny projekt Jerzego Jarnuszkiewicza z drzewem na tle promieni (nikiel, 500 sztuk; miedzionikiel, 16 200 sztuk)[3].
Mimo że moneta była pierwszą wprowadzoną do obiegu dwudziestozłotówką, to w serii monet próbnych niklowych znajdują się cztery poprzedzające ją projekty z roku 1964, o średnicy 33 mm[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część trzecia Rzeczpospolita Polska 1945-1952 Polska Rzeczpospolita Ludowa 1952-1989, 2010.
- ↑ Adam Łanowy (red.), Katalog monet polskich i z Polską związanych XX i XIX wiek, monety koronne Stanisława Augusta Poniatowskiego, wyd. XIV (poprawione i uzupełnione), Bytom: FISCHER, 2012, s. 10–19, ISBN 978-83-62457-44-1.
- ↑ a b c d e Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003.
