25 Dywizja Strzelców (RFSRR)

25 Dywizja Strzelców – związek taktyczny piechoty Armii Czerwonej okresu wojny domowej w Rosji i wojny polsko-bolszewickiej.

Formowanie i walki

25 Dywizja Strzelców sformowana została latem 1918 w Nikołajewsku. Początkowo jako 1 Nikołajewska Dywizja Piechoty, a od 25 września jako 1 Samarska Dywizja Piechoty. Od 19 listopada przemianowana na 25 Dywizję Strzelców. Walczyła w składzie 4, 1, następnie 5 Armii między innymi pod Samarą, Ufą, Uralskiem. W maju 1920 w składzie 12 Armii na Froncie Południowo-Zachodnim. W składzie Grupy Golikowa sforsowała Dniepr i pokonała oddziały polskie pod Hornostajpolem. Pod Borodzianką nie zdołała zatrzymać odwrotu 1 Dywizji Piechoty Legionów i poniosła wysokie straty. W sierpniu walczyła pod Kowlem, a pod Dorohuskiem na krótko przełamała obronę polskiej 7 Dywizji Piechoty, choć później została odrzucona na pozycje wyjściowe. Podczas odwrotu Armii Czerwonej walczyła na Wołyniu i Białorusi. Po podpisaniu rozejmu z Polską brała udział w walkach z oddziałami gen. Bułaka-Bałachowicza^[1].

Struktura organizacyjna

Skład na dzień 12 lipca 1920^[2]:

• dowództwo dywizji
• 73 Brygada Strzelców
  • 217 pułk strzelców
  • 218 pułk strzelców
  • 219 pułk strzelców
  • 1 szwadron kawalerii
  • 1 dywizjon artylerii polowej
• 74 Brygada Strzelców
  • 220 pułk strzelców
  • 221 pułk strzelców
  • 222 pułk strzelców
  • 2 szwadron kawalerii
  • 3 dywizjon artylerii polowej
• 75 Brygada Strzelców
  • 223 pułk strzelców
  • 224 pułk strzelców
  • 225 pułk strzelców
• 1 pułk Kozaków Uralskich

Dowódcy dywizji

• Siergiej P. Zacharow (6.08—29.11.1918);
• Gaspar Woskanow (29.11.1918—5.02.1919);
• Siergiej P. Zacharow (5.02.1919—26.02.1919);
• Michaił Wielikanow (26.02—12.03.1919);
• F. Ługowienko (cz.p.o., 12.03—9.04.1919);
• Wasilij Czapajew (9.04.1919—5.09.1919, poległ w walce);
• Iwan Kutiakow (6.09.1919 do 24.09.1920)^[3];
• Gaspar Woskanow (24.09—8.10.1919);
• Iwan Kutiakow (8.10.1919—30.06.1920);
• Aleksiej Karpowicz Riazancew (cz.p.o., 30.06—18.07.1920);
• Boris Tal (cz.p.o., 18.07—4.08.1920);
• Aleksandr Bachtin (4.08.1920 - 24.09.1920);
• W. Pawłowski (24.09.1920—9.05.1921);
• Żan Zonberg (08.1922—06.1924)^[4].

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
• Marek Tarczyński (red.): Bitwa Lwowska. Dokumenty operacyjne (25 VII–5 VIII). T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2002. ISBN 83-7399-012-7.