26 Batalion Celny
| Historia | |
| Państwo |  II Rzeczpospolita |
|---|---|
| Sformowanie | 1921 |
| Rozformowanie | 1922 |
| Tradycje | |
| Rodowód | II/II i VI/II bataliony etapowe |
| Kontynuacja | 26 batalion SG |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | kpt. Ignacy Stroemich |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | Korzec[1] Milatyn (od XII 1921)[1] |
| Formacja | Bataliony Celne |
| Podległość | MSW 6 Brygada Celna |
26 Batalion Celny – jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.7300/Mob. z dnia 9 czerwca 1921 roku w miejsce batalionów etapowych utworzone zostały bataliony celne. 26 batalion celny powstał w granicach DOG Lublin, a zorganizowano go na bazie II/II i VI/II batalionu etapowego. Etat batalionu wynosił 14 oficerów i 600 szeregowych[2]. Podlegał Ministerstwu Spraw Wewnętrznych[3].
Mimo że batalion był w całym tego słowa znaczeniu oddziałem wojskowym, nie wchodził on w skład pokojowego etatu armii. Uniemożliwiało to uzupełnianie z normalnego poboru rekruta. Ministerstwo Spraw Wojskowych zarówno przy ich formowaniu, jak i uzupełnianiu przydzielało mu często żołnierzy podlegających zwolnieniu, oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów zakwalifikowanych przez dowództwa okręgów generalnych jako nie nadających się do dalszej służby wojskowej[4].
W listopadzie 1921 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych postanowiło powołać brygady celne[5]. 26 batalion celny znalazł się w strukturze 6 Brygady Celnej[6].
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Baony Celne” na „Straż Graniczna”[3]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[7]. 26 batalion celny przemianowany został na 26 batalion Straży Granicznej.
Służba celna
Odcinek batalionowy podzielony był na cztery pododcinki, które obsadzały kompanie wystawiające posterunki i patrole. Posterunki wystawiano wzdłuż linii granicznej w taki sposób, by mogły się nawzajem widzieć w dzień[8]. W tym zakresie batalion współpracował z posterunkami i patrolami Policji Państwowej. Współpraca polegała na tym, że te pierwsze wystawiały wzdłuż linii granicznej stale posterunki i patrole, natomiast policja tworzyła je w głębi strefy, poza linią graniczną. W zakresie ochrony granicy batalion podlegał staroście[9].
- Sąsiednie bataliony
- 25 batalion celny ⇔ 24 batalion celny – IX 1921[10]
- 35 batalion celny ⇔ 36 batalion celny – XII 1921[10]
Kadra batalionu
- Dowódcy batalionu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| kpt. | Ignacy Stroemich[1] | IX 1921[11] | |
| płk | Aleksander Szukiewicz[1] | X 1921 – II 1922[11] | |
| płk | Stanisław Kowalski[1] | III – X 1922[11] | emeryt[12] |
Struktura organizacyjna
| Ordre de Bataille 26 batalionu celnego w Korcu na dzień 1 września 1921 roku[11] | ||||
|---|---|---|---|---|
| kompanie | 1. Milatyn | 2. Majków | 3. Storożew | 4. Korzec |
| dowódcy | por. Seweryn Białkowski | por. Józef Małachowski | kpt. Michał Komorowski | por. Michał Glass |
| placówki | Wilbowno | Kuraż | hut. Silnia | Babin |
| hutor Wilbowieński | Kuraż | Morozówka | Nowe Miasto | |
| Badówka | Kuraż | Mikołajówka | Rzydnówka | |
| hutor Badówka | Kuraż | Kobyle | Cegielnia | |
| hutor Dubek | Borszczówka | Leśniczówka | szosa Korzec | |
| Moszczanica Ruska | Borszczówka | Storożów | Szczytnia | |
| Moszczanica Czeska | Majków | Leśniczówka | ||
| kol. Choniakowskie poręby 1 | las Majków | Frankopol | ||
| kol. Choniakowskie poręby 2 | Lidawka | Leśniczówka | ||
| kol. Baranówka | Lidawka | Uście | ||
| kol. Kuraż 1 | hutor Lidawka | |||
| kol. Kuraż 2 | las Majków | |||
| hutor Kryłów | ||||
| hutor Kryłów | ||||
| Ordre de Bataille 26 batalionu celnego w Milatyniu na dzień 2 października 1922 roku[11] | ||||
| kompanie | 1.Moszczanica | 2.Majków | 3.Paszuki | 4.Wielbowno |
| dowódcy | por. Piotr Borysiewicz | por. Józef Guzowski | por. Józef Królik | por. Seweryn Białkowski |
| placówki | futor Badówka | Borszczówka | Lidawka | Ostróg |
| futor Badówka | Borszczówka | Topolów | Wielbowno | |
| Dubek | Borszczówka | Paszuki | futor Badówka | |
| Moszczanica | Kuraż | Kryłów | Badówka | |
| Moszczanica | Kuraż | futor Kryłów | ||
| futor Marjanówka | Kuraż | futor Kryłów | ||
| futor Marjanówka | Kuraż | futor Czernica | ||
| futor Marjanówka | Borszczówka | Czernica | ||
| futor Baranówka | Borszczówka | |||
| futor Baranówka | futor Mokroć | |||
| futor Baranówka | futor Majków | |||
| futor Kuraż | futor Majków | |||
Przypisy
- ↑ a b c d e Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 14.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 24.
- ↑ a b Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 75.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 26.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 74.
- ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 72.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 73.
- ↑ a b WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000 ↓.
- ↑ a b c d e OdeB batalionów celnych ↓, s. 26bc.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 22.
Bibliografia
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Teresa Prengel-Boczkowska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
- Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Rozmieszczenie Batalionów Celnych we wrześniu 1921 roku (II faza organizacji)
Rozmieszczenie 26 batalionu Straży Granicznej w 1922