2 Batalion Komandosów Zmotoryzowanych
 Oznaka rozpoznawcza 2 WBPanc | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Święto | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | |
| Ostatni | mjr Władysław Smrokowski |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa (bitwa o Bolonię) | |
| Organizacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
.jpg)
2 Batalion Komandosów Zmotoryzowanych – pododdział piechoty zmotoryzowanej Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Formowanie i szkolenie
25 lipca 1944 w miejscowości Numana Naczelny Wódz, gen. broni Kazimierz Sosnkowski, w obecności dowódcy 2 Korpusu Polskiego, gen. dyw. Władysława Andersa, wizytując 1 Samodzielną Kompanię Commando, zapowiedział jej przeniesienie do Bazy 2 Korpusu Polskiego i przeformowanie w pięciokompanijne "Commando". Zgodnie z zapowiedzią Naczelnego Wodza kompania 3 sierpnia 1944 opuściła m. Numana udając się na południe Włoch. Następnego dnia rzut kołowy dotarł do miejscowości San Basilio ze stacją kolejową na szlaku łączącym Bari z Tarentem. Dzień później dotarł tam także rzut kolejowy kompanii. W San Basilio kompania podporządkowana została, pod względem gospodarczym, dowódcy 7 Dywizji Piechoty. 15 sierpnia 1944 dowódca 2 KP rozkazał sformować batalion Commando - samodzielną jednostkę pod względem ewidencyjnym i gospodarczym, w składzie trzech kompanii szturmowych i kompanii ciężkiej, łączącej w sobie elementy kompanii wsparcia i kompanii dowodzenia.
1 września 1944 stan ewidencyjny batalionu wynosił 18 oficerów oraz 236 podoficerów i szeregowców[1].
10 października 1944 roku baon obchodził swoje święto w rocznicę przybycia 1 Samodzielnej Kompanii Commando do niedużej, nadmorskiej miejscowości Fairbourne w Walii[2].
29 października 1944 pododdział przeniesiony został do miejscowości Ostuni, położonej 35 km na północny zachód od Brindisi. 5 listopada 1944 roku została otwarta szkoła podoficerska dla 62 elewów wybranych z żołnierzy baonu[3].
Na początku listopada 1944 podjęte zostały wstępne decyzje zmierzające do sformowania dywizji pancernej. W skład tej wielkiej jednostki pancernej wejść miała 2 Brygada Pancerna, po uprzednim przeformowaniu jej z armijnej brygady czołgów. Zgodnie z brytyjskim etatem brygada pancerna wchodząca w skład dywizji pancernej miała mieć trzy pułki pancerne i batalion piechoty zmotoryzowanej (ang. "Motor Battalion"). Dowództwo II KP postanowiło przeformować batalion Commando w batalion motorowy. Jednostką bliźniaczą, w składzie 1 Dywizji Pancernej, był 10 Pułk Dragonów.
8 listopada 1944 roku oddział otrzymał rozkaz L.dz. 4753/M/SD/44 dowódcy 2 Korpusu z 22 października 1944 roku w sprawie nadania nazwy „2 Batalion Komandosów Zmotoryzowanych”[4].
Batalion składał się z 5 kompanii. W jego szeregach znaleźli się komandosi z rozwiązanej 1 Samodzielnej Kompanii Commando, polscy partyzanci z Francji i Grecji, Polacy mający za sobą służbę w Wehrmachcie oraz cichociemni, których nie zdołano przerzucić do kraju. W marcu 1945 roku wcielono do niego również 85 Litwinów – żołnierzy kontraktowych Wojska Polskiego. Kadra oficerska rekrutowała się z 1 sk"C". 31 grudnia 1944 roku stan osobowy batalionu wynosił 34 oficerów i 831 szeregowców[4]. 27 stycznia brytyjskie władze wojskowe zatwierdziły etat jednostki, lecz odmówiły uznania jej za oddział Commando. Ignorując ten fakt, żołnierze nosili zastrzeżone dla formacji komandosów zielone berety oraz naszywki „Commando” na rękawach. Batalion miał spełniać rolę doborowej piechoty zmotoryzowanej, więc oprócz przeszkolenia typowego dla komandosów jego żołnierze odbyli intensywne ćwiczenia współpracy z bronią pancerną oraz treningi w obsłudze pojazdów i zwalczaniu czołgów.
8 stycznia 1945 roku szef Sztabu Naczelnego Wodza przedstawił prezesowi Rady Ministrów Tomaszowi Arciszewskiemu wniosek „w sprawie zapoczątkowania udziału Polskich Sił Zbrojnych przeciw Japonii u boku Anglo-Sasów w szczególności przy boku Stanów Zjednoczonych Ameryki”. W fazie wstępnej generał dywizji Stanisław Kopański proponował użyć batalionu „Commando”, jednego okrętu wojennego i jednego dywizjonu lotnictwa myśliwskiego. Użycie jednostki lotniczej rozpatrywano w dwóch wariantach. Pierwszy zakładał wysłanie całego dywizjonu, a drugi tylko personelu latającego, który pod polskim dowództwem miał wystąpić w ramach wyższego związku lotniczego sprzymierzonych[5].
Organizacja i obsada personalna batalionu
- dowódca - mjr Władysław Smrokowski
- zastępca dowódcy - kpt. Stefan Zalewski
- adiutant - por. Józef Lubański
- oficer informacyjny - ppor. Jerzy Jachimowicz
- kwatermistrz - kpt. Bohdan Gołoński
- szef batalionu - st. sierż. Kazimierz Mizera
kompania dowodzenia
- dowódca - kpt. Maciej Zajączkowski
- zastępca dowódcy - por. Ryszard Żabicki
kompania wsparcia
- dowódca - por. Ryszard Gałła
- zastępca dowódcy - por. Edward Zalewski
- dowódca plutonu przeciwpancernego - ppor. Wacław Grek
- dowódca plutonu przeciwpancernego - ppor. Zygfryd Kopaczyński
- dowódca plutonu przeciwpancernego - pchor. Benedykt Chmiel
- dowódca plutonu ckm - ppor. ppor. Jerzy Szczapka
- dowódca plutonu plot. ckm - ppor. Andrzej Służewski
1 kompania motorowa
- dowódca - por. Tadeusz Lubuśka
- zastępca dowódcy - por. Jerzy Radliński
2 kompania motorowa
- dowódca - kpt. Bolesław Dubicki
- zastępca dowódcy - por. Janusz Kulesza
- dowódca III plutonu - ppor. Henryk Jedwab
3 kompania motorowa
- dowódca - por. Andrzej Groele
- zastępca dowódcy - ppor. Wiktor Rzemieniecki
Działania bojowe
Jednostka została włączona do 2 Brygady Pancernej i weszła do walki 17 kwietnia 1945 roku podczas bitwy o Bolonię. Szczególnie ciężkie walki toczyła 18 i 19 kwietnia o przeprawy na rzece Gaiana przeciwko elitarnej niemieckiej 1 Dywizji Strzelców Spadochronowych. Po zdobyciu Bolonii (21 kwietnia) batalion wziął udział w pościgu za wycofującym się na północ nieprzyjacielem. Wkrótce potem, 2 maja wojska niemieckie we Włoszech skapitulowały. W trakcie walk 2 Batalion Komandosów Zmotoryzowanych stracił 10 zabitych i 40 rannych.
Po wojnie
Po zakończeniu działań bojowych batalion stacjonował w okolicach Bolonii. Na początku czerwca przeszedł do Porto Civitanova i gdzie przebywał do końca września 1945 roku. Od 1 października nowym miejscem postoju batalionu stały się koszary włoskie w Macerata, w których komandosi przebywali aż do końca pobytu we Włoszech[6]. Jego kadry, dzięki napływowi byłych jeńców wojennych, zostały zwiększone do 63 oficerów i 1033 szeregowych.
W czerwcu i lipcu 1946 roku jednostka została przetransportowana drogą morską do Wielkiej Brytanii. Po przyjeździe rozmieszczony został w Duncombe Park, Helmsley, Yorkshire[7]. 30 czerwca 1947 roku została rozwiązana z jednoczesnym przeniesieniem całego stanu osobowego do 206 Unit P.R.C.(Polish Resettlement Corp – Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia)[7]. Z batalionu wyodrębniono zespół likwidacyjny pod dowództwem Juliana Kuczyńskiego, który od 1 czerwca prowadził rozliczenie ewidencji oddziału. Nominalnie (przez ostatni miesiąc) ostatnim dowódcą oddziału – ciągle figurującego jako 2 Batalion Komandosów – był por.Kuczyński, podczas gdy mjr Smrokowski został dowódcą nowej formacji.
Odznaka batalionu
Odznakę tworzą trzy elementy godła Combinet Operations - albatros w locie, kotwica oraz pistolet maszynowy wpisane w okrągłą obwódkę. Wymiary:30 mm. Wykonanie: Jan Główka[8]
Przypisy
- ↑ Baon Komandosów ↓, s. 5.
- ↑ Baon Komandosów ↓, s. 9.
- ↑ Baon Komandosów ↓, s. 10.
- ↑ a b Baon Komandosów ↓, s. 11.
- ↑ Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. PRM.170/6, s. 15-18.
- ↑ Żak 2014 ↓, s. 127.
- ↑ a b Żak 2014 ↓, s. 353.
- ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 488.
Bibliografia
- Baon Komandosów: Kronika od 15 sierpnia 1944 roku do 29 kwietnia 1946 roku, sygn. C.56/II. 1946. [dostęp 2016-07-03].
- Grzegorz Korczyński: Polskie oddziały specjalne w II wojnie światowej. Warszawa: Bellona, 2006, s. 104-106. ISBN 83-11-10280-5.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.
- Maciej Zajączkowski, Sztylet Komandosa, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1991, ISBN 83-11-07906-4
- Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
- Wiadomości/Wiadomosci-Wypad, Pismo Koła 2 Baonu Grenadierów "Kratkowane Lwiątka" (w późniejszym czasie ... i Komandosów). Kwartalnik wydawany w latach 1962-1996 w Edynburgu na prawach rękopisu.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Eksponaty Instytutu im. Sikorskiego w Londynie
Wyposażenie komandosów – zielony beret, lina toggle rope, siatka maskująca i sztylet Fairbairn-Sykes.
2 Batalion Komandosów Zmotoryzowanych (we włoskiej miejscowości Macerata).