2 Berliński Pułk Piechoty

2 Pułk Piechoty

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1943
Nazwa wyróżniająca	Berliński[1]
Tradycje
Nadanie sztandaru	11 stycznia 1945
Kontynuacja	2 Pułk Zmechanizowany
Organizacja
Numer	JW 2425[2][3]
Dyslokacja	Legionowo[4]; Skierniewice
Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	1 Warszawska Dywizja Piechoty[4]

2 Berliński Pułk Piechoty (2 pp) – oddział piechoty ludowego Wojska Polskiego.

Pułk sformowany został 14 maja 1943 w obozie sieleckim, w składzie 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, w oparciu o sowiecki etat Nr 04/501 pułku strzeleckiego. Żołnierze złożyli przysięgę 15 lipca^[5].

Skład etatowy

dowództwo i sztab

• 3 bataliony piechoty
• kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
• baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
• plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii

Razem:

żołnierzy 2915 (w tym oficerów – 276, podoficerów 872, szeregowców – 1765). Sprzęt:

162 rkm, 54 ckm, 66 rusznic ppanc, 12 armat ppanc 45 mm, 4 armaty 76 mm, 18 moździerzy 50 mm, 27 moździerzy 82 mm, 8 moździerzy 120 mm

Marsze i działania bojowe

Pułk przez cały okres wojny walczył w składzie 1 Dywizji Piechoty. W dniach 12–13 października 1943 r. bił się pod Lenino. Wszedł do walki w pierwszym rzucie na prawym skrzydle dywizji na kierunku wsi Połzuchy. W 1944 r. pułk walczył o przyczółki na Wiśle pod Dęblinem, a w dniach 10–15 września 1944 uczestniczył w wyzwoleniu Pragi. Następnie walczył pod Warszawą w rejonie Jabłonna – Legionowo. W 1945 r. toczył boje na Wale Pomorskim, pod Mirosławcem i nad Zalewem Szczecińskim. W dniach 16–20 kwietnia forsował Odrę i Starą Odrę. Uczestniczył w szturmie Berlina. Nacierał w rejonie Berliner Strasse i gmachu Politechniki. Walki zakończył w parku Tiergarten^[6].

Żołnierze pułku

Dowódcy

• płk Gwidon Czerwiński (18 V 1943 – 11 IV 1944)^[7]
• płk Wiktor Sienicki (11 IV 1944 – ?)^[7]
• ppłk Leon Gregorowicz
• ppłk Jan Czarnecki
• Włodzimierz Kopijkowski

Zastępcy dowódcy pułku ds. polityczno-wychowawczych^[7]

• kpt. Leonard Borkowicz (29 V – 21 X 1943)
• kpt. Jakub Wachtel (21 X 1943 – ?)
• por. Władysław Stąpor (? – 7 IX 1944)
• por. Eugeniusz Oksanicz (3 IX – 1 XI 1944)
• por. Karol Bąkowski (5 XI 1944 – 27 I 1945)
• por. Stanisław Wancerz (9 II – 24 III 1945)
• por. Ignacy Flajszakier (30 III 1945 – ?)

Zastępcy dowódcy pułku ds. liniowych^[7]

• mjr Paweł Wierchowodko (5 – 12 VIII 1943)
• ppłk Leon Skokowski (17 VIII 1943 – 19 I 1944)
• mjr Feliks Kondracki (8 IV – 31 VII 1944)
• mjr Jan Łopaciński (31 VII – 6 VIII 1944)^[8]
• ppłk Piotr Samborski (11 VIII 1944 – ?)^[8]

Szefowie sztabu^[8]

• mjr Konstanty Gryżewski (29 V 1943 – ?)
• płk Witalis Kondratowicz (6 VI 1943 – 8 IV 1944)
• ppłk Eugeniusz Uszpalewicz (8 IV 1944 – ?)^[9][8]
• kpt. Janusz Sieczkowski (1949-1951)

Kwatermistrze^[10]

• kpt. Marian Masłowski (3 VI – 15 X 1943)
• kpt. Marian Koniewski (15 X 1943 – 16 II 1944)
• kpt. Eugeniusz Olejnik (16 II 1944 – ?)

Dowódcy 1 batalionu

• p.o. por. Stefan Zagórski (4 VI – 15 VI 1943)
• kpt. Bronisław Aleszkowski (9 VI 1943 – ?)
• mjr Bronisław Sławiński (15 VI 1943 – 28 III 1944)
• kpt. Stefan Zagórski (? – 29 IX 1944)
• kpt. Władysław Wróblewski (29 IX 1944 – 7 III 1945)
• kpt. Konstanty Pieńkowski (4 III 1945 – ?)

Dowódcy 2 batalionu

• p.o. ppor. Ryszard Lipiński (4 – 16 VI 1943)
• por. Stanisław Jakimionok (16 VI – 15 X 1943)
• p.o. por. Piotr Prygun (15 XI – 20 XII 1943)
• por. Stanisław Jakimionok (20 XII 1943 – 5 I 1944)
• kpt. Piotr Prygun (5 I – 6 VIII 1944)
• kpt. Jan Greczychin (6 – 17 VIII 1944)
• kpt. Władysław Laskowski (11 VIII 1944 – 9 II 1945)
• kpt. Teodor Smietański (Smietanin) (8 II – 19 III 1945)
• por. Tadeusz Cynkin (4 III 1945 – ?)

Dowódcy 3 batalionu

• p.o. ppor. Mieczysław Jurkowski (4 – 15 VI 1943)
• kpt. Stefan Karpowicz (11 VII – 27 IX 1943)
• p.o. ppor. Władysław Baranowski (27 IX – 15 X 1943)
• kpt. Stefan Karpowicz (15 X – 2 XI 1943)
• mjr Ludwik Barański (2 XI 1943 – 28 III 1944)
• mjr Jan Rembeza (13 III – 26 VIII 1944)
• kpt. Mikołaj Romanowski (22 IX 1944 – ?)

Dowódcy 1 kompanii fizylierów^[11]

• por. Piotr Bogdziejewicz (31 V – 30 VIII 1943)
• por. Bronisław Orłowski (30 VIII – 12 X 1943)
• chor. Jakub Klejn (? – 14 IV 1944)
• ppor. Bogdan Zieleniak (14 IV – 2 VII 1944)
• chor. Tadeusz Cynkin (7 VII 1944 – 4 III 1945)
• por. Bolesław Kisielewicz (27 III – 12 IV 1945)
• por. Zygmunt Stein (29 IV 1945 – ?)

Dowódcy 2 kompanii fizylierów^[12]

• por. Michał Siemionowicz (13 VII – 12 X 1943)
• chor. Jakub Klajn (6 XI 1943 – 4 IV 1944)
• ppor. Bogdan Zieleniak (4 IV 1944 – ?)
• ppor. Wiktor Nikołajew (18 VI – 18 IX 1944)
• por. Bolesław Kisielewicz (7 V 1945 – ?)

Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari^[13]

Sztandar pułku

Sztandar ufundowany został przez społeczeństwo Zielonki w końcu 1944 roku. Wręczenia dokonano 11 stycznia 1945 roku^[15].

Opis sztandaru:
Płat o wymiarach 95x120 cm, obszyty częściowo żółtą frędzlą, przymocowany do drzewca przy pomocy sześciu tasiemek. Drzewce z jasnego drewna. Głowica w kształcie grotu umieszczonego na kuli^[15].

Strona główna:
Na ciemno-czerwonym aksamicie aplikowany z białego jedwabiu i haftowany białą nicią orzeł. Nad nim, na aplikowanej białej wstędze, haftowany żółtą nicią napis: "ZA WASZĄ WOLNOŚĆ I NASZĄ". Pod orłem aplikowany biały kartusz z napisem: "II. P.P. I. D.P. IM. T. KOŚCIUSZKI 1944 r."^[15].

Strona odwrotna:
Na białym płóciennym tle, pośrodku, aplikowany i olejno malowany wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Nad wizerunkiem i pod nim napis haftowany żółtą nicią: "BÓG HONOR I OJCZYZNA"^[15].

Przypisy

Bibliografia

• Wanda Bigoszewska, Henryk Wiewióra: Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943 – 1974. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
• Kazimierz Kaczmarek: Oni szturmowali Berlin. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 104-165.
• Andrzej Krajewski: Drugi Berliński: z dziejów 2 Berlińskiego Pułku Piechoty. Warszawa: Ministerstwo Obrony narodowej, 1979. ISBN 83-11-06344-3.

• Jakub Wachtel: Azymut Warszawa. Z dziejów 2 Berlińskiego pułku piechoty. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1962.