2 Dywizja Kawalerii (II RP)

2 Dywizja Kawalerii (2 DK) – wielka jednostka kawalerii Wojska Polskiego.

Historia dywizji

2 Dywizja Kawalerii została sformowana w 1924 roku, w wyniku reorganizacji jednostek jazdy, przemianowanej równocześnie na kawalerię. Dowództwo dywizji zorganizowane zostało na bazie Inspektoratu Jazdy Nr 1 w Warszawie.

W latach 1924–1937 organizacja pokojowa dywizji nie ulegała większym zmianom i wyglądała następująco:

• Dowództwo 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie
• I Brygada Kawalerii w Warszawie
• XII Brygada Kawalerii w Ostrołęce
• XIII Brygada Kawalerii w Płocku
• 1 dywizjon artylerii konnej w Warszawie
• 12 dywizjon artylerii konnej w Ostrołęce
• 2 szwadron samochodów pancernych w Warszawie
• 2 szwadron pionierów w Warszawie
• szkoła podchorążych rezerwy kawalerii nr 2 przy 2 DK w Ostrołęce

W marcu 1937 roku, w czasie kolejnej reorganizacji kawalerii samodzielnej, rozformowano dowództwa XII i XIII Brygady Kawalerii oraz 12 dak. Dowództwu 2 DK podporządkowano bezpośrednio 1 pszw. i 1 psk. Z dniem 1 kwietnia tego roku I Brygada Kawalerii została przemianowana na Mazowiecką Brygadę Kawalerii. Jej dowódcy podporządkowano 7 i 11 puł oraz 4 psk i 1 dak. 5 puł został podporządkowany dowódcy Podlaskiej Brygady Kawalerii.

W 1938 roku, po przeniesieniu generała Bolesława Wieniawa-Długoszowskiego w stan nieczynny i mianowaniu go ambasadorem w Rzymie, 1 pszw. i 1 psk zostały podporządkowane pod względem wyszkolenia dowódcy Mazowieckiej BK, płk dypl. Janowi Karczowi.

Dowództwo Dywizji Kawalerii zostało rozformowane z dniem 1 lutego 1939 roku na podstawie rozkazu L.dz. 11420/tj. Departamentu Dowodzenia Ogólnego M.S.Wojsk. Oba pułki (1 pszw. i 1 psk) podporządkowano pod każdym względem dowódcy Mazowieckiej BK.

Po rozformowaniu Dowództwa DK do planu mobilizacyjnego „W” wprowadzono Kwaterę Główną Grupy Operacyjnej Kawalerii Nr 2, mobilizowaną w Warszawie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym.

W kwietniu tego roku 4 psk został podporządkowany dowódcy Nowogródzkiej Brygady Kawalerii w miejsce 3 psk.

Obsada personalna dowództwa dywizji

Gen. Gustaw Orlicz-Dreszer^[1]

Gen. Bolesław Wieniawa-Długoszowski

Dowódcy dywizji

• gen. bryg. Gustaw Orlicz-Dreszer (1 VI 1924 - 16 XI 1925)
• gen. bryg. Jan Sawicki (16 XI – 31 XII 1925)
• gen. bryg. Gustaw Orlicz-Dreszer (31 XII 1925 – I 1932)
• płk Stefan Strzemieński (wz. 11 XI 1926 – 6 XI 1930)
• płk dypl. / gen. bryg. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (wz. 7 XI 1930 - I 1932 i dowódca I 1932 - 13 IV 1938)

Dowódca artylerii konnej dywizji kawalerii

• płk art. Leon Dunin-Wolski (1924-1930)

Szefowie sztabu dywizji

• ppłk SG Stanisław Lubiński (1924 - 1925)
• ppłk SG Ludwik Kmicic-Skrzyński (X 1925 – IX 1926)
• rtm. SG Aleksander Jan Łubieński (p.o. od XI 1926)
• mjr dypl. kaw. Kazimierz Dworak (X 1927 – II 1930 → zastępca dowódcy 15 puł)
• mjr dypl. kaw. Rafał Protassowicki (II^[2] – III 1930 → zastępca dowódcy 7 psk^[3])
• rtm. dypl. Antoni Grudziński (p.o. 24 IV^[4] - 1 XI 1930 → skład osobowy inspektora armii we Lwowie)
• mjr dypl. kaw. Józef Trepto (1 XI 1930 - 23 III 1932 → zastępca dowódcy 1 pszwol.)
• mjr dypl. kaw. Władysław Chwalibogowski (III 1932^[5] – X 1933^[6])
• ppłk dypl. kaw. Józef Szostak (1 X 1933 – 21 III 1935 → zastępca dowódcy 1 pszwol.)
• mjr dypl. kaw. Jan Jastrzębski (od 31 VIII 1935^[7])

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy, Wydawnictwo MON, Warszawa 1964, wyd. I, s. 116, 118, 120.
• Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3, s. 222.
• Eugeniusz Piwowarski, Przebieg i wyniki częściowej mobilizacji alarmowej z 23 marca 1939 r., Wojskowy Przegląd Historyczny, Warszawa 1995, Nr 1-2 (151-152), s. 116.
• Stanisław Radomyski, Zarys historii Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu 1926-1939, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1992, ISBN 83-85621-06-7.