2 Dywizjon Pociągów Pancernych

2 Dywizjon Pociągów Pancernych
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1928

Rozformowanie

1939

Tradycje
Święto

5 czerwca[1]

Organizacja
Dyslokacja

Niepołomice

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

bronie pancerne

Podległość

5 Grupa Artylerii (1929-1934)
Dowództwo Broni Pancernych (1934-1938)
3 Grupa Pancerna (1938–1939)

Bronie Pancerne Wojska Polskiego w 1939 przed wybuchem II wojny światowej

2 Dywizjon Pociągów Pancernych (2 d.pg.panc.) – oddział broni pancernych Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Dywizjon sformowany został 17 kwietnia 1928 roku w garnizonie Niepołomice, na terenie Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie. Do organizacji pododdziału wykorzystano żołnierzy i sprzęt wydzielony z 1 pułku saperów kolejowych. Jednostka wykorzystywała także bocznicę stacji kolejowej Kraków Bonarka, gdyż bocznica w Niepołomicach była zbyt mała, by pomieścić więcej niż jeden pociąg. Niepołomice były miejscem stacjonowania dywizjonu, a Kraków Bonarka składnic i magazynów. W latach 30. bocznicę w Niepołomicach rozbudowano, zbudowano też warsztaty naprawcze, koszary dla załogi pociągu szkolnego i kompanii drezyn.

Dywizjon posiadał sześć pociągów pancernych:

W 1930 pociąg pancerny „Stefan Czarniecki” został rozformowany[2]. Pozostałych pięć pociągów pozostało w składzie dywizjonu do września 1939, przy czym trzy z nich stanowiły zapas mobilizacyjny, a dwa zakwalifikowane zostały do grupy „ćwiczebno-mobilizacyjnej”[a]. Do tej drugiej grupy należał pociąg pancerny „Pierwszy Marszałek”, użytkowany w charakterze pociągu manewrowego oraz pociąg pancerny „Piłsudczyk”, będący pociągiem szkolnym.

Słuchacze szkoły podoficerskiej 2 Dywizjonu w 1936 r.
Sala wykładowa w koszarach 2 Dywizjonu w Niepołomicach

Do 15 maja 1930 dywizjon był jednostką saperów kolejowych, a następnie jednostką broni pancernych. Od 18 maja 1929 dyon, pod względem wyszkolenia artyleryjskiego, podporządkowany został dowódcy 5 Grupy Artylerii. Od lutego 1934 dywizjon w czasie pokoju podlegał, za pośrednictwem dowódcy broni pancernych, I wiceministrowi spraw wojskowych, a pod względem zaopatrzenia w sprzęt i materiały oraz administracyjnym – II wiceministrowi spraw wojskowych. W latach 1937-1938 utworzone zostały trzy dowództwa grup pancernych, jako pośrednie ogniwo dowodzenia pomiędzy jednostkami a Dowództwem Broni Pancernych. 2 d.pg.panc. z dniem 1 sierpnia 1938 podporządkowany został dowódcy 3 Grupy Pancernej. Ponadto dywizjon był jednostką administracyjną (od 1 kwietnia 1938 – oddziałem gospodarczym) i jednostką mobilizującą.

20 stycznia 1930 roku Minister Spraw Wojskowych „zatwierdził dzień 5 czerwca, jako datę święta 2 dywizjonu pociągów pancernych”[3].

Organizacja pokojowa dywizjonu

  • dowództwo
  • szkolny pociąg pancerny
  • kadrowy (manewrowy) pociąg pancerny[b]
  • pluton ogniowy
  • pluton motorowy
  • pluton wypadowy sapersko-minerski
  • pluton łączności
  • kompania drezyn
  • kwatermistrzostwo
    • pluton gospodarczy
    • park
    • warsztaty

Kampania wrześniowa

Pociagi panc 1939.png

Dowódcą dywizjonu w kampanii wrześniowej był mjr Sączewski[c].

W dniach 24-26 sierpnia 1939, w mobilizacji alarmowej, zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, dywizjon sformował pięć pociągów pancernych, które zamiast dotychczasowych nazw otrzymały numery[4]:

Po zakończeniu mobilizacji wszystkie pociągi przemieściły się do rejonów operacyjnych armii. Losy pociągów pancernych są opisany w ich artykułach.

W II rzucie mobilizacji powszechnej dywizjon miał sformować Ośrodek Zapasowy Pociągów Pancernych nr 1. Z chwilą zakończenia mobilizacji dywizjon ulegał likwidacji. W etacie ośrodka zapasowego przewidziany był między innymi szkolny pociąg pancerny[d][e]. 1 września dowództwo tego pociągu objął kpt. Franciszek Pietrzak.

2 września po klęsce 6 Dywizji Piechoty pod Pszczyną zaczęto planować ewakuację dywizjonu[5]. Mobilizacja jednostek II rzutu rozpoczęła się 4 września. Według Krawczaka i Odziemskiego, tego samego dnia dywizjon rozpoczął ewakuację z Niepołomic do Tarnobrzega, gdzie miał powstać Ośrodek Szkoleniowy Kadr Uzupełniających (Krawczak i Odziemski piszą, że „4 września rezerwistów i część kadry pod dowództwem mjr. Stanisława Sączewskiego, mjr. Józefa Dorzańskiego, kpt. Zygmunta Zawiłły i por. Jana Massalskiego załadowano do pociągu ewakuacyjnego”[5]; jest to błąd – na stronie 32 swoich pamiętników kpt. Konieczny jasno stwierdza „majorowie Sączewski, Dobrzański, kpt. Zawiłą, kpt. Starzewski, Trębakiewicz ” poruszali się transportem samochodowym[6]). Konieczny i Brzeski podają także, że transporty kolejowe i samochodowe opuściły Niepołomice dopiero 5 września[7]. Transportem ewakuacyjnym dowodził kpt. Bronisława Koniecznego[7]; w swoim pamiętniku podaje „oficerów było trzech, tj. ja, por. [Cezary] Masalski i jeden ppor. przydzielony z DOK jako informator.”[8] Transportem samochodowym prawdopodobnie dowodził kpt. Lichnowski[9]. Transport składał się z 23 wagonów[8]. Nad ranem 5 września do wagonów dołączono lokomotywę, i pociąg ewakuacyjny ruszył[10]. W okolicy stacji Brzesko na skutek nalotu zginął jeden z żołnierzy pociągu[11]. Przez Brzesko-BogumiłowiceTarnów-Dębicę pociąg dojechał do Tarnobrzega 7 września[12].

W źródłach pojawiają się sprzeczne informacje co do losów transportu ewakuacyjnego. Według Krawczaka i Odziemkowskiego, miejsce przewidziane na zakwaterowanie było zbombardowane, podczas postoju pociągu nalot uszkodził pociąg ewakuacyjny – zniszczona została lokomotywa, spłonęły wagony; po tym wydarzeniu ewakuowanych zabrały samochody ciężarowe na SandomierzLwówBrodyStanisławówKołomyję, 19 września kolumna przekroczyła granicę państwa[5][12]. Odmienny przebieg wydarzeń podaje kpt. Konieczny. Potwierdza dotarcie na stację Tarnobrzeg 7 września; stację zastał zbombardowaną i opuszczoną[6]. Ponieważ tylko jeden tor był zdatny do przejazdu, a za pociągiem ewakuacyjnym czekały inne, pociąg musiał ruszyć, zatrzymując się na bocznym torze w pierwszej stacji za Tarnobrzegiem w kierunku na Rozwadów (Sobów)[13]. Kpt. Konieczny wysłał por. Masalskiego na poszukiwania dowództwa; wieczorem ten zameldował telefonicznie, że spotkał dowództwo dywizjonu koło Tarnobrzega, i mjr Sączewski nakazał doprowadzić transport do Żurawicy[14]. Na stację Rozwadów pociąg dotarł ok. godziny 20.00 8 września[15]. Rankiem 9 września pociąg dotarł do stacji Nisko[15]. Ok. godziny 14.00 pociąg dotarł do Przeworska, który opuścił 9 września[16][17]. Na trasie do Jarosławia, 10 września, pociąg utknął w zatorze, razem ze szkolnym pociągiem kpt. Pietrzaka[17][18]. Tam po nalocie pociągi zostały zaatakowane przez piechotę i jednostki zmotoryzowane nieprzyjaciela[18]. Unieruchomiony pociąg opuszczono pod ostrzałem niemieckim; tak koniec kolejowego transportu ewakuacyjnego opisał jego dowódca[19].

Kadra dywizjonu

Dowódcy dywizjonu
  • ppłk art. Wiktor Hein (IV 1928 – XII 1929[20] → dowódca 3 pac)
  • ppłk art. Stefan Mazurkiewicz (XII 1929[20] – III 1938)
  • mjr Zygmunt Chabowski (III 1938 – II 1939)
  • mjr art. Tadeusz Sączewski[21] (do IX 1939)
Zastępcy dowódcy dywizjonu
  • mjr art. dr Karol Władysław Mikołajczyk (IV 1928[22] – III 1929[23] → p.o. kierownika I referatu PKU Łomża)
  • mjr / ppłk art. Maksymilian Wzacny (XII 1929[24] – III 1932[25] → komendant OC Leśna)
  • mjr piech. Jan Emil Pelikan (od VII 1932[26])
  • mjr Józef II Dobrzański (1939)
Oficerowie dywizjonu
  • kpt. art. Tadeusz Smyczyński (od 1 IV 1928[27])
  • kpt art. Albin Olejnik[28].
Organizacja i obsada personalna w 1939

Obsada personalna dywizjonu w marcu 1939 roku[29][f]:

  • dowódca dywizjonu – vacat
  • zastępca dowódcy – mjr Józef II Dobrzański
  • adiutant – kpt. Zdzisław Stanisław Rokossowski
  • lekarz medycyny – por. lek. Walenty Sawiński
  • kwatermistrz – kpt. Zygmunt Zawiła
  • oficer mobilizacyjny – kpt. Jan I Rybczyński
  • oficer administracyjno-materiałowy – kpt. adm. (br. panc.) Jan Wiktor Lichnowski
  • oficer gospodarczy – kpt. int. Bronisław Stanisław Konieczny
  • dowódca plutonu łączności – por. Bolesław Sitkowski
  • dowódca szkolnego pociągu pancernego – kpt. Mikołaj Gonczar
  • dowódca 1 plutonu podoficerskiego – kpt. Franciszek Pietrzak
  • dowódca 2 plutonu podoficerskiego – por. Wacław Elertowicz
  • dowódca pociągu pancernego – kpt. Leon Cymborski
  • dowódca plutonu technicznego – por. Antoni Mieczysław Solon
  • dowódca 1 plutonu ogniowego – vacat
  • dowódca 2 plutonu ogniowego – chor. Walenty Grobelny
  • dowódca skadrowanego pociągu pancernego – kpt. Józef Kulesza
  • dowódca kompanii drezyn pancernych – kpt. Andrzej Podgórski
  • komendant parku – kpt. adm. (art.) Edward Starzewski
  • kierownik warsztatów – kpt. Lech Wiktor Trębaczkiewicz
  • kierownik składnicy – chor. Józef Jekiel
  • komendant kadry dywizjonu – por. Cezary Masalski
  • na kursie – kpt. Mieczysław I Malinowski
  • na kursie – por. piech. Zdzisław Jan Gawroński
  • na kursie – por. piech. Karol Kulas

Symbole dywizjonu

Znak 2 Dywizjonu Pociągów Pancernych przed budynkiem koszar
Sztandar

Sztandar ufundowany został przez społeczeństwo Niepołomic. Komitetowi fundacyjnemu sztandaru przewodniczył burmistrz Władysław Pikulski.

Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 25 marca 1938 nadano dywizjonowi sztandar. Jak wszystkie sztandary broni pancernych, posiadał on ujednoliconą prawą stronę płatu. Zamiast numeru oddziału, na białych tarczach między ramionami krzyża kawaleryjskiego występował Znak Pancerny. Znak ten występował również na przedniej ściance podstawy orła.

Na lewej stronie płatu sztandaru umieszczono[31]:

  • w prawym górnym rogu – wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej
  • w lewym górnym rogu – wizerunek św. Michała
  • w prawym dolnym rogu – godło Niepołomic
  • w lewym dolnym rogu – odznaka honorowa 2 dywizjonu pociągów pancernych
  • na górnym ramieniu krzyża kawalerskiego napis: „Przemyśl 10-11 XI.1918”,
  • na dolnym ramieniu krzyża kawalerskiego napis: „Lwów XI.1918 – VI.l919”,
  • na lewym ramieniu krzyża kawalerskiego napis: „Pohrebyszcze 29.V.1920”,
  • na prawym ramieniu krzyża kawalerskiego napis: „Zamość 29-31 VIII.I920”.

Uroczyste wręczenie sztandaru odbyło się 26 maja 1938 na Polu Mokotowskim w Warszawie. Sztandar wręczył reprezentujący Prezydenta RP i Naczelnego Wodza – minister Spraw Wojskowych gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki.

Wręczenia dokonano w Warszawie 26 maja 1938. W skład pocztu odbierającego sztandar wchodzili: kpt. Jan Rybczyński, sztandarowy – chor. Walenty Grobelny oraz Bolesław Sitkowski. Sztandar do września 1939 przechowywany w dowództwie dywizjonu w Niepołomicach.

1 września sztandar powierzono dowódcy szkolnego pociągu pancernego kpt. Pietrzakowi[32]. 5 września pociąg opuścił Niepołomice. 10 września w godzinach rannych pociąg zatrzymał się w odległości 5 km od Jarosławia. Tu stoczył swoją ostatnią walkę. Kpt. Pietrzak nakazał sierż. Stanisławowi Hajdukowi zabrać sztandar i udać się na wschód. Sierż. Hajduk przedostał się do Rumunii, gdzie w Ploesti oddał sztandar dowódcy dywizjonu mjr. Tadeuszowi Sączewskiemu. Mjr Sączewski trafił do z obozu internowanych oficerów w Targovista, gdzie zmarł. Przedtem sztandar przekazał żonie prosząc ją o oddanie go władzom wojskowym w attachacie w Bukareszcie. Z Bukaresztu sztandar odesłano do Francji, a później ewakuowano do Wielkiej Brytanii. Aktualnie znajduje się w Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie[33].

Odznaka pamiątkowa

29 listopada 1929 roku Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 2 d.pg.panc.[g]. Odznakę stanowi krzyż polski, srebrny, oksydowany i emaliowany na biało. W centrum pomarańczowa tarcza z hełmem rycerskim[34].

Druga odznaka pamiątkowa została zatwierdzona rozkazem MSWojsk., Dz. Rozk. Nr 5/38 z 14 V 1938, G. M. 3013. Repr. 1938 r.

Izba pamięci

W Jednostce Wojskowej nr 4115 w Niepołomicach znajduje się wojskowa izba pamięci Dywizjonu. Niestety, Niepołomicką Jednostkę Wojskową, jak i stację kolejową, poligon i bocznice – zlikwidowano. Na jej terenie mieści się osiedle mieszkaniowe.

Uwagi

  1. Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936–1939... zał. nr 10 – tabela opracowana na podstawie Sprawozdania Dowództwa Broni Pancernych o stanie instytucji i jednostek broni pancernych z sierpnia 1939 r. Tabela przedstawia stan na dzień 15 lipca 1939 r.
  2. Jak wyjaśniono wyżej pozostałe trzy pociągi pancerne stanowiły zapas mobilizacyjny.
  3. Źródła podają różne imiona. Według Rajmunda Szubańskiego dowódca miał na imię Eugeniusz, Krawczak i Odziemkowski podają to samo imię, także Jan Brzeski w przypisach do pamiętników B. Koniecznego (1999:23) pisze o Eugeniuszu Zygmuncie Sączewskim (1899-1940). W przypisie do rozszerzonej wersji pamiętników Koniecznego (2005:218) jest jednak mowa o Tadeuszu Sączewskim (1894-1940). B. Konieczny w swoich pamiętnikach nie podaje pierwszego imienia ani daty urodzin. Krawczak i Odziemczyk na s. 190 podają „mjr Stanisław Sączewski”. Eugeniusz Zygmunt Sączewski (ur. 30 listopada 1899 r.) był pilotem myśliwskim, dowódcą 133 Eskadry Myśliwskiej w Poznaniu.
  4. Różne źródła podają też nazwy „Stefan Czarniecki”, „Zagończyk” i „Naprzód”, patrz przypis Jana Brzeskiego do pamiętnika B. Koniecznego (1999:26). B. Konieczny w pamiętniku nie używa terminu „szkolny”, tylko „rezerwowy” i nie podaje żadnej innej nazwy własnej tego pociągu.
  5. Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny „W” (...) s. 103. Według tego autora planowano sformować tylko jeden szkolny pociąg pancerny. 1 Dywizjon Pociągów Pancernych, poza pięcioma pociągami pancernymi nr 11-15, mobilizował w II rzucie mobilizacji powszechnej Park Stały Broni Pancernych Nr 11 (bez czołówki).
  6. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[30].
  7. Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. z 1929 r. Nr 38, poz. 383. Marian Żebrowski, „Zarys historii polskiej broni pancernej 1918-1947" s. 129 na jednej stronie podał sprzeczne dane odnośnie do daty święta dywizjonu jak i numeru rozkazu ustanowienia pierwsze odznaki pamiątkowej. 8 listopada 1928 roku Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 1 d.pg.panc. (Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. z 1928 r. Nr 31, poz. 338).

Przypisy

  1. Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 3 z 20 stycznia 1930 r.
  2. Adam Jońca, 2. Dywizjon Pociągów Pancernych w walce.
  3. Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. z 1930 r. Nr 3, poz. 23.
  4. Krawczak i Odziemkowski 1987 ↓, s. 35.
  5. a b c Krawczak i Odziemkowski 1987 ↓, s. 190.
  6. a b Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 32.
  7. a b Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 23.
  8. a b Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 25.
  9. Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 24.
  10. Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 27.
  11. Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 28.
  12. a b Krawczak i Odziemkowski 1987 ↓, s. 191.
  13. Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 33.
  14. Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 34.
  15. a b Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 36.
  16. Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 37.
  17. a b Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 38.
  18. a b Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 38-40.
  19. Konieczny i Brzeski 1999 ↓, s. 40-42.
  20. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 386.
  21. Szubański 2011 ↓, s. 57.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 156.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 102.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 387.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 236.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 414.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 159.
  28. „Dziennik Personalny” (R.9, nr 9), Warszawa, 26 kwietnia 1928, s. 148.
  29. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 800-801.
  30. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  31. Żebrowski 1971 ↓, s. 258-271.
  32. Satora 1990 ↓, s. 383.
  33. Żebrowski 1971 ↓, s. 267.
  34. Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 321.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Bronisław Konieczny: Moje życie w mundurze : czasy narodzin i upadku II Rzeczypospolitej. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2005. ISBN 83-7188-693-4.
  • Bronisław Konieczny, Jan Brzeski: Mój wrzesień 1939 : pamiętnik z kampanii wrześniowej spisany w obozie jenieckim. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego : Księg. Akademicka, 1999. ISBN 83-7188-328-5.
  • Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
  • Pancerna opowieść, „Dziennik Polski” 26-27 XI 2005.
  • Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07660-X.
  • Tadeusz Krawczak, Janusz Odziemkowski: Polskie pociągi pancerne w wojnie 1939 r.. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1987. ISBN 83-05-11723-5.
  • Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936–1939. Próby modernizacji i rozbudowy, Wydawnictwo MON, wyd. II, Warszawa 1974.
  • Adam Jońca, 2. Dywizjon Pociągów Pancernych w walce, Nowa Technika Wojskowa, numer specjalny nr 5 (skrót)
  • Plan mobilizacyjny „W” : wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks” i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, 1995. ISBN 83-85621-87-3.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
  • Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.
  • Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 – 1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddziałowych Broni Pancernych, 1971.

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Pociagi panc 1939.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Działania bojowe wybranych polskich pociągów pancernych - wrzesień 1939
Bronie Pancerne WP w 1939.jpg
Bronie Pancerne Wojska Polskiego w 1939 przed wybuchem II wojny światowej