2 Pułk Piechoty KOP

2 Pułk Piechoty KOP
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1939

Rozformowanie

1939

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Jan II Rogowski

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Formacja

Korpus Ochrony Pogranicza

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

1 Brygada Górska Strzelców

Pułk walczył w składzie 1 Brygady Górskiej
Tereny walk pułku
Wegierska gorka fort.png
Schrony jelesnia 1939.png

2 Pułk Piechoty KOP (2 pp KOP) – oddział piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza.

Jednostka sformowana została wiosną 1939 roku z trzech odwodowych batalionów KOP należących do pułków: „Wołożyn”, „Głębokie” i „Wilejka”. W marcu 1939 roku zmobilizowany został batalion KOP „Berezwecz”, a w kwietniu batalion KOP „Wilejka” i batalion KOP „Wołożyn”. Wszystkie pododdziały przegrupowane zostały do rejonu działania Armii „Kraków” z zadaniem zamknięcia przejść karpackich do Żywca (bataliony „Berezwecz” i „Wilejka”) i Suchej (batalion „Wołożyn”). Dowództwo pułku KOP „Wołożyn” po przybyciu do Żywca zostało przemianowane na dowództwo 2 pułku piechoty KOP[1].

10 lipca podporządkowany został dowódcy pododcinka Nr 1 „Sucha”, który w sierpniu przemianowany został na 1 Brygadę Górską. Z chwilą ogłoszenia mobilizacji powszechnej oddział przemianowany został na 2 Pułk Górskich Strzelców[2]. W dniu 1 września 1939 roku, przed godziną piątą, na posterunku na Pilsku poległ kapral Bacza jako pierwszy z 2 Pułku.

Organizacja i obsada personalna pułku we wrześniu 1939

Oficerowie pułku przed Pałacem Habsburgów w Żywcu – siedzibą sztabu pułku
Dowództwo[3]
  • dowódca pułku – ppłk piech. Jan II Rogowski
  • I adiutant – kpt. piech. Stanisław Michułka[a]
  • II adiutant – por. Janusz Chyczewski
  • oficer informacyjny – ppor. piech. rez. Romuald Dziedziuk †1940 Katyń[4]
  • kwatermistrz – kpt. Rudolf Tadeusz Weber †1940 Katyń[5]
  • oficer płatnik – kpt. Grzegorczyk
  • lekarz – kpt. lek. dr Władysław Węgrzynowski
I batalion (batalion KOP „Berezwecz”)
  • dowódca – mjr Kazimierz Czarkowski[b]
  • zastępca dowódcy – kpt. Zygmunt Józef Wajdowicz †1940 Charków[6]
  • adiutant – por. st. spocz. Bohdan Beuth
  • oficer łączności – por. piech. Stanisław Mazur[c] †1940 Katyń[8]
  • oficer płatnik – ppor. rez. Stańczyk
  • kwatermistrz – kpt. Władysław Majcher
  • dowódca 1 kompanii strzeleckiej – kpt. Aleksander II Chrzanowski[d]
  • dowódca 2 kompanii strzeleckiej – kpt. Tadeusz Kade[e]
  • dowódca 3 kompanii strzeleckiej – por. piech. Antoni Łobacz †1940 Charków[9]
  • dowódca 1 kompanii ckm – kpt. piech. Mikołaj Krzyński †1940 Charków[10]
  • dowódca IV plutonu 1 kompanii ckm - ppor. rez. Antoni Julian Anioł †1940 Charków[11]
II batalion (batalion KOP „Wilejka”)
  • dowódca – mjr Wacław Kuferski
  • kwatermistrz – kpt. Józef Wiertelak
  • adiutant – kpt. Józef Łubnicki[f]
  • lekarz – kpt. lek. rez. Wacław Rzęczycki, sierż. pchor. Stanisław Szczepanek
  • dowódca plutonu łączności – por. Franciszek Antczak
  • dowódca 4 kompanii strzeleckiej – por. Franciszek Wojtowicz (†19 IX 1939)
  • dowódca 5 kompanii strzeleckiej – por. Piotr Kuziel
  • dowódca 6 kompanii strzeleckiej – kpt. Józef Łubnicki (?)
    • dowódca I plutonu – por. rez. Bartłomiej Czerwieniec
    • dowódca II plutonu – ppor. rez. Rogowski
    • dowódca III plutonu – ppor. rez. Jan Ziemiec
  • dowódca 2 kompanii km
    • kpt. Józef Pawlak (do 26 VIII 1939)[12]
    • por. rez. Emilian Schall[13]
III batalion (batalion KOP „Wołożyn”)
  • dowódca – mjr Mieczysław I Sokołowski
  • dowódca plutonu łączności – st. sierż. Kapłon
  • dowódca 7 kompanii strzeleckiej – kpt. Piotr Tymkiewicz[g][h]
  • dowódca 8 kompanii strzeleckiej – por. Bronisław Zając[i]
  • dowódca 9 kompanii strzeleckiej – kpt. Aleksander Rybnik[j]
  • dowódca 3 kompanii ckm – kpt. Karol Warth[k]
pododdziały specjalne
  • dowódca kompanii zwiadu – ppor. rez. Janicki
  • dowódca kompanii przeciwpancernej
  • dowódca I plutonu – chor. Władysław Sak

Żołnierze pułku – ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[14]

Nazwisko i imięstopieńzawódmiejsce pracy przed mobilizacjązamordowany
Dziedziuk Romualdpodporucznik rezerwynauczycielszkoła powszechna w BerezweczuKatyń
Weber Rudolf[15]kapitanżołnierz zawodowyKatyń
Anioł Antoni Julian[16]porucznikżołnierz zawodowyCharków
Januszko Piotrpodporucznik rezerwynauczycielszkoła powszechna w ?Charków
Krzyński Mikołaj[17]kapitanżołnierz zawodowyCharków
Łobacz Antoni[18]porucznikżołnierz zawodowyCharków
Suroż Włodzimierzporucznik rezerwylekarz, dr nauk medycznychCharków
Wajdowicz Zygmunt[19]kapitanżołnierz zawodowyCharków

Uwagi

  1. ↑ Stanisław Michułka (ur. 5 stycznia 1902).
  2. ↑ Kazimierz Włodzimierz Czarkowski, mjr piech., w KOP od 1932 roku. Do marca 1939 roku dowódca baonu odwodowego KOP „Berezwecz”. We wrześniu 1939 roku dowódca I baonu piechoty 2 pułku piechoty KOP. Ranny w walkach z Niemcami pod Dachnowem 15 września 1939. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 713.
  3. ↑ por. piech. Stanisław Mazur ur. 24 marca 1909 w Rzędzianowicach, rodzinie Mateusza i Zofii z Rządzkich. Absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Maz. (X promocja). Mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1933 i wcielony do 13 pp w Pułtusku. Porucznik ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 104. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W marcu 1939 służył w Batalionie KOP „Berezwecz” na stanowisku dowódcy plutonu łączności[7].
  4. ↑ Aleksander II Chrzanowski, kpt. piech., w KOP od 1936 roku. Do marca 1939 roku dowódca 1 kompanii szkolnej baonu odwodowego KOP „Berezwecz”. W kampanii wrześniowej dowódca 1 kompanii piechoty I batalionu piechoty 2 pułku piechoty KOP 1 BGór. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 713
  5. ↑ Tadeusz Kade, por. piech., w KOP od 1935 roku. Do mobilizacji dowódca 2 szkolnej kompanii strzeleckiej baonu KOP odwodowego „Berezwecz”. We wrześniu 1939 roku dowódca 2 kompanii piechoty I batalionu piechoty 2 pułku piechoty KOP. Ranny w walkach z Niemcami 3 września 1939 roku pod Węgierską Górką. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 723
  6. ↑ Józef Łubnicki, kpt. piech., w KOP od 1936 roku. Do mobilizacji dowódca 3 kompanii granicznej „Dundery Folwark”. We wrześniu 1939 roku adiutant II batalionu piechoty 2 pp KOP. W końcowych walkach kampanii wrześniowej dowódca kompanii piechoty I batalionu piechoty 8 pp Leg. zgrupowania 3 DP Leg. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 729
  7. ↑ Piotr Tymkiewicz, kpt. piech., w KOP od 1935 roku. Do mobilizacji dowódca 1 szkolnej kompanii strzeleckiej baonu odwodowego KOP „Wołożyn”. We wrześniu 1939 roku dowódca 7 kompanii III/2 pp KOP. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 755
  8. ↑ W pracy Piotra Sadowskiego i Krzysztofa Pięciaka w WKPP tom nr 52 "Brygady Górskie Strzelców cz. 1" str. 39 wymieniony jest jako dowódca 9 kompanii strzeleckiej. Jako dowódca 7 kompanii strzeleckiej wymieniony jest kpt. Aleksander Rybnik
  9. ↑ W pracy Piotra Sadowskiego i Krzysztofa Pięciaka w WKPP tom nr 52 "Brygady Górskie Strzelców cz. 1" str. 39 wymieniony jest jako dowódca 8 kompanii strzeleckiej kpt. Franciszek Ostrowski.
  10. ↑ W pracy Piotra Sadowskiego i Krzysztofa Pięciaka w WKPP tom nr 52 "Brygady Górskie Strzelców cz. 1" str. 39 wymieniony jest jako dowódca 9 kompanii strzeleckiej kpt. Piotr Tymkiewicz. Jako dowódca 7 kompanii strzeleckiej wymieniony jest kpt. Aleksander Rybnik.
  11. ↑ Karol Warth, kpt. piech., w KOP od 1937 roku. Do mobilizacji dowódca kompanii ckm baonu odwodowego KOP „Wolożyn”. We wrześniu 1939 roku dowódca 3 kompanii ckm III/2 pp KOP. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 756

Przypisy

  1. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. CXXIX.
  2. ↑ Według Władysława Steblika nowa nazwa oddziału występowała w pierwszych meldunkach wojennych, ale potem dla uproszczenia nazywano go nadal pułkiem KOP.
  3. ↑ Szczegółowa obsada personalna zob. J.Prochowicz. Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa 2003.
  4. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 126.
  5. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 675.
  6. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 578.
  7. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 84, 928.
  8. ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 480.
  9. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 311.
  10. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 269.
  11. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 5.
  12. ↑ Sadowski i Pięciak 2020 ↓, s. 39.
  13. ↑ Sadowski i Pięciak 2020 ↓, s. 39, wg autorów por. rez. Mucha.
  14. ↑ Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
  15. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 3990.
  16. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 4443.
  17. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 6005.
  18. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 6252.
  19. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 14110.

Bibliografia

  • Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
  • Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułkusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
  • Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных - узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
  • Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), s. 148-160, 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
  • Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część II. Przemiany organizacyjne i przygotowania wojenne KOP w 1939 roku. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 4 (150), s. 148-160, 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
  • Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
  • Jerzy Prochwicz. Walki oddziałów KOP na obszarach północno-wschodniej Polski. „Białoruskie Zeszyty Historyczne”. 13, 2000. Białystok. ISSN 1232-7468. 
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Władysław Steblik, Armia "Kraków" 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, wyd. II, ISBN 83-11-07434-8.
  • Piotr Sadowski, Krzysztof Pięciak: Brygady Górskie Strzelców cz.1. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2020, seria: Wielka Księga Piechoty Polskiej. ISBN 978-83-8164-445-7.
Korpus Ochrony Pogranicza
Brygady
Pułki
piechoty
Bataliony
graniczne
odwodowe
forteczne
Kawaleria
szwadrony
Artyleria
Saperzy
Wywiad
Placówki wywiadowcze KOP nr
Ekspozytury Oddziału II Szt. Gen.
Jednostki
sformowane
przez KOP
Kompanie
graniczne
Strażnice

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Schrony jelesnia 1939.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szkic usytuowania schronów bojowych w rejonie: Jeleśnia - Krzyżowa - Korbielów - Przyborów (wrzesień 1939)
Armia krakow 1939.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Położenie wielkich jednostek Armii "Kraków" i wielkich jednostek niemieckich 01-09-1939 (o świcie)
Odznaka KOP.png
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka KOP
Wegierska gorka fort.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szkic usytuowania schronów bojowych w rejonie Węgierskiej Górki (wrzesień 1939)
Oficerowie 2 pp KOP 1.jpg
Oficerowie 2 Pułku Piechoty KOP przed Pałacem Habsburgów w Żywcu, w którym mieścił się sztab pułku.