2 złote wzór 1932 Polonia

2 złote wzór 1932
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Bank Polski

Nominał

2 złote

Rocznik

1932, 1933, 1934

Emisja
Mennica

Mennica Państwowa

Nakład

25 200 000 szt.

Data emisji

27 października 1932

Data wycofania

22 listopada 1939

Projektant

Antoni Madeyski

Opis fizyczny
Masa

4,4 g

Średnica

22 mm

Materiał

srebro Ag750

Rant

ząbkowany

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa

2 złote wzór 1932 Polonia – moneta dwuzłotowa, bita w srebrze, wprowadzona do obiegu 27 października 1932 r. rozporządzeniem Ministra Skarbu z dnia 25 października 1932 r. (Dz.U. z 1932 r. nr 92, poz. 799)[1], wycofana z obiegu na podstawie rozporządzenia ministrów gospodarki, finansów i spraw wewnętrznych Rzeszy wydanego 22 listopada 1939 r. na terenie Generalnego Gubernatorstwa, według którego monety bite w srebrze w okresie II Rzeczypospolitej należało obowiązkowo wymieniać na pieniądze papierowe[2].

W niektórych opracowaniach z początku XXI w. jako data wprowadzenia do obiegu dwuzłotówki podawany był 31 października 1932 r[3], jednak w późniejszych tego samego autora – 27 października 1932 r[4].

Monetę bito w mennicy w Warszawie, z datami rocznymi: 1932, 1933 albo 1934[5].

Awers

W centralnym punkcie umieszczono godło – orła w koronie, poniżej rok bicia, dookoła napis „RZECZPOSPOLITA POLSKA”, na dole napis „2 ZŁOTE 2”, a pod łapą orła herb Kościesza – znak Mennicy Państwowej w Warszawie[6].

Rewers

Na tej stronie monety znajduje się lewy profil głowy kobiety w wianku na tle promieni słonecznych w formie zboża – portret Polonii będącej personifikacją Polski[6].

Nakład

Mennica Państwowa biła monetę w srebrze próby 750, na krążku o średnicy 22 mm, masie 4,4 grama, z rantem ząbkowanym, według projektu Antoniego Madeyskiego. Nakłady monety w poszczególnych rocznikach przedstawiały się następująco[6]:

RocznikRewersuNakład (sztuk)Zdjęcie
2 złote 1932Polonia15 700 0002 zlote 1932 Polonia.jpg
2 złote 1933Polonia9 250 0002 zlote 1933.jpg
2 złote 1934Polonia250 0002 zlote 1934 POLONIA.jpg

Opis

Dwuzłotówkę bito na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 27 sierpnia 1932 r. o zmianie niektórych postanowień rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 5 listopada 1927 r., definiującego parametry monet: 2, 5, 10 złotych bitych w srebrze próby 750 i masie 2,2 grama przypadających na 1 złoty (Dz.U. z 1932 r. nr 74, poz. 668)[6].

Godło na monecie jest zgodne ze wzorem Godła Rzeczypospolitej Polskiej wprowadzonym 13 grudnia 1927 r. (Dz.U. z 1927 r. nr 115, poz. 980)[6].

Próbna moneta 20 złotych 1925 Polonia

Wykorzystany projekt Madeyskiego zajął w 1925 r. drugie miejsce, w drugim konkursie na polską złotą monetę. Według tego samego wzoru awersu i rewersu wprowadzono do obiegu monety 5 i 10 złotych wzoru 1932[6].

Nakład rocznika 1934 cytowany za literaturą tematu wydaje się być niezgodny z rzeczywistą częstością występowania tego rocznika w obrocie kolekcjonerskim. W sprawozdaniach Mennicy Państwowej podano jedynie, że w latach 1934 i 1935 wybito odpowiednio 9 625 000 oraz 1 050 000 (razem 10 675 000) sztuk, ale łącznie dwuzłotówek wzorów 1932 (Polonia) i 1934 (Józef Piłsudski)[6].

W okresie międzywojennym utrwaliła się w części społeczeństwa potoczna opinia, iż kobieta na rewersie to królowa Jadwiga, gdyż Madeyski wykonał również sarkofag tej królowej dla katedry wawelskiej. Według tradycji obowiązującej w rodzinie artysty utrwalił on w tym wizerunku idealizowany portret swej siostrzenicy – Wandy Syrokomskiej-Petraźyckiej. Według innych relacji modelką była Janina Żółtowska (która przed I wojną światową odwiedziła Madeyskiego w rzymskiej pracowni), późniejsza żona Ludwika Hieronima Morstina, w 1923 r. polskiego attaché wojskowego w Rzymie, przyjaciela Madeyskiego. Podobno rezultatem odnowionej po latach znajomości było między innymi to, że artysta w 1925 r. stanął do konkursu na projekt polskiej monety złotej, w którym utrwalił urodę modelki w profilu podobnym do profilu królowej Jadwigi z sarkofagu wawelskiego. Być może więc w potocznej opinii była i część prawdy, iż na monecie tej widniała głowa królowej Polski[7].

Wersje próbne

Próba w srebrze rocznika 1933
Próba w brązie rocznika 1933

W katalogach podana jest informacja o wybiciu z datą 1932 wersji próbnych w srebrze i w mosiądzu oraz z datą 1933 wersji próbnych w srebrze i w brązie[8].

Istnieje również wersja próbna monety 1 złoty Polonia z 1932 roku o masie 3,4 grama w srebrze i 3,2 grama brązie, oraz moneta 1 złoty Polonia bez daty, o średnicy 18 mm[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2008, s. 172–177, ISBN 83-912223-4-9.
  2. Adam Dylewski, Historia pieniądza na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN, 2011, s. 286, ISBN 978-83-7705-068-2.
  3. Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 158, ISBN 83-87355-37-2.
  4. Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919–1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 33, ISBN 978-83-87355-65-4.
  5. Parchimowicz, Monety polskie, 2003.
  6. a b c d e f g Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, 2008.
  7. Mennica Polska S.A., Blister: Złotówki okresu międzywojennego, „240 lat Mennicy Polskiej”, Warszawa, s. 6.
  8. a b Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939, 2010.

Media użyte na tej stronie

Próba 20 złotych 1925 Polonia brąz awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Próba 20 złotych 1925 Polonia brąz awers
Próba 2 złote 1933 brąz rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Próba 2 złote 1933 brąz rewers
2 zlote 1933.jpg
Autor: Janeczkas, Licencja: CC BY-SA 4.0
2 zlote 1933
2 zlote 1932 Polonia.jpg
Autor: Gonzuchna, Licencja: CC BY-SA 4.0
2 zlote 1932 Polonia
Próba 2 złote 1933 brąz awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Próba 2 złote 1933 brąz awers
Próba 1 zloty 1932 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Próba 1 zloty 1932 awers
Próba 20 złotych 1925 Polonia brąz rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Próba 20 złotych 1925 Polonia brąz rewers
Próba 2 złote 1933 srebro awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Próba 2 złote 1933 srebro awers
Próba 1 zloty 1932 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Próba 1 zloty 1932 rewers
Próba 2 złote 1933 srebro rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Próba 2 złote 1933 srebro rewers
2 zlote 1934 POLONIA.jpg
Autor: Janeczkas, Licencja: CC BY-SA 4.0
2 zlote 1934 POLONIA