33 Nyski Pułk Piechoty
 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | 1944 |
| Rozformowanie | 1956 |
| Nazwa wyróżniająca | Nyski |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | 33 Pułk Zmechanizowany |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | mjr Jan Ilnicki |
| Organizacja | |
| Numer | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | Wojska Lądowe |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
33 Nyski Pułk Piechoty (33 pp) – oddział piechoty ludowego Wojska Polskiego.
Sformowany w rejonie Lublina jako 20 pułk piechoty na podstawie rozkazu nr 8 Naczelnego Dowództwa WP z 20 sierpnia 1944 roku w oparciu o sowiecki etat nr 04/501 pułku strzelców Gwardii. Z dniem 15 września 1944 roku 20 pułk piechoty został przemianowany na 33 pułk piechoty[4]. Zaprzysiężenia dokonano 27 października 1944 roku w Borowem koło Radzynia Podlaskiego. Jednostka otrzymała numer poczty polowej 83687. Pułk wchodził w skład 7 Łużyckiej Dywizji Piechoty z 2 Armii WP.
Żołnierze pułku
Dowódcy pułku
- mjr Jan Ilnicki (25 sierpnia 1944 – 23 lutego 1945)
- mjr Piotr Siginiewicz (23 lutego 1945)
- ppłk Ligimewicz[5]
Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[6]
- ppor. Władysław Adamczyk
- st. fizyl. Stanisław Babiarz
- szer. Tadeusz Chanaj
- ppor. Karol Galar
- st. strz. Alfred Kilar
- szer. Edward Liwak
- plut. Maksymilian Maczkowski
- chor. Jerzy Pac
- ogn. pchor. Tadeusz Stachurski
- ogn. Piotr Szakiel
- bomb. Bolesław Szaruga
Skład etatowy
- 3 bataliony piechoty
- kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
- baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
- plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii
Działania bojowe
Wiosną 1945 roku pułk, w składzie 7 Dywizji Piechoty, wziął udział w operacji łużyckiej, a następnie w operacji praskiej.
Po sforsowaniu Nysy walczył pod Spreefurt i Lodenau, a następnie przeprawił się na działach pancernych przez rz. Neusorge, i walczył o Rietschen. Prowadził walki obronne nad rz. Schwarzer Schöps i pod Heideanger, odpierając uderzenie znacznych sił pancernych. W dalszym natarciu na zachód zdobył Klitten i osiągnął Neudorf. W operacji praskiej osiągnął Łabę w rej. Stieti[7].
 |
Okres powojenny
13 maja 1945 roku pułk rozpoczął marsz powrotny do kraju. Do 21 maja osiągnął rejon na północ od Legnicy. Maszerował dalej na rubież Odry. Od 10 czerwca 1945 r. miał przystąpić do pełnienia służby granicznej[8]. Sztab pułku rozlokować się miał w m. Wieniec Zdrój (m. Bielawy).
W związku z korektą granicy państwowej, od 28 do 31 maja pułk przegrupowywał się na linię Nysy Łużyckiej[9] i rozmieścił się w następujących miejscowościach:
- sztab 33 pp – Gozdnica
- 1 batalion – Przewoźniki
- 2 batalion – Przewóz
- 3 batalion – Sobolice
W lipcu pułk przekazał swój odcinek granicy pododdziałom 8 DP, a sam przejął inny[10]. Sztab pułku z 2 batalionem przeniósł się do Mirska. W dniach 30–31 października 1945 roku pułk przekazał ochronę granicy jednostkom Wojsk Ochrony Pogranicza.
Do marca 1946 roku pułk stacjonował w garnizonie Wrocław, a następnie został dyslokowany do garnizonu Nysa, gdzie zajął koszary przy ulicy Grodkowskiej 44.
22 marca 1947 roku pułk otrzymał nazwę wyróżniającą „Nyski”[11].
W 1956 roku 33 Nyski pułk piechoty został przeformowany w 33 Nyski pułk zmechanizowany i podporządkowany dowódcy 2 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej.
Przypisy
- ↑ Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.3.1946 roku
- ↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
- ↑ a b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 427.
- ↑ Rozkaz Naczelnego Dowódcy WP Nr 19 z 7 września 1944 roku.
- ↑ Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy.... s. 251.
- ↑ Podgórski 1963 ↓, s. 321.
- ↑ Komornicki 1965 ↓, s. 214.
- ↑ Rozkaz Naczelnego Dowódcy WP Nr 00264/OP z 17 maja 1945 r. i rozkaz dowódcy 2 Armii WP Nr 17 z 19 maja 1945 r.
- ↑ Rozkaz Naczelnego Dowódcy WP nr 0283 z 25 maja 1945 roku i rozkaz dowódcy 2 Armii WP nr 18 z 27 maja 1945 roku.
- ↑ Rozkaz operacyjny dowódcy 2 Armii WP Nr 0024 z 3 lipca 1945 roku.
- ↑ Rozkaz Nr 091/org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 22 marca 1947 roku.
Bibliografia
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego : formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej Warszawa 1965
- Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
- Czesław Podgórski: Żołnierskie drogi. Z dziejów 33 Nyskiego pułku piechoty.. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1963.
| Korpusy | |
|---|---|
| Dywizje (DP) | |
| Brygady | |
| Pułki (pp) | |
| Bataliony | |
| Broń strzelecka |
- Artyleria polska na froncie wschodnim
- Wojsko Polskie w ZSRR
- Polska broń pancerna na froncie wschodnim
Media użyte na tej stronie
LWP - barwy broni na kołnierze kurtek obowiązujące od stycznia 1945 - piechota
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
