34. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie

34. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie odbył się w dniach 17–28 lutego 1984 roku. Imprezę otworzył pokaz niemieckiego filmu Arka Noego w reżyserii Rolanda Emmericha^[1]. W konkursie głównym zaprezentowano 24 filmy pochodzące z 17 różnych krajów.

Jury pod przewodnictwem norweskiej aktorki Liv Ullmann przyznało nagrodę główną festiwalu, Złotego Niedźwiedzia, amerykańskiemu filmowi Strumienie miłości w reżyserii Johna Cassavetesa. Drugą nagrodę w konkursie głównym, Srebrnego Niedźwiedzia – Nagrodę Specjalną Jury, przyznano argentyńskiemu filmowi Mała brudna wojna w reżyserii Héctora Olivery^[2].

Przebieg festiwalu

Liczba filmów pokazanych w sekcjach Konkurs, Kinderfilmfest, Info-Schau, Nowe kino niemieckie oraz na pokazach dla branży filmowej wyniosła w tym roku 556 tytułów. Do tego należy dodać obszerną sekcję Forum, w której w czasie tegorocznej edycji skoncentrowano się na związkach filmu z muzyką – zaprezentowano zarówno filmy o muzyce, jak i obrazy skomponowane na wzór utworu muzycznego (m.in. The Gold Diggers Sally Potter). Spośród filmów niemieckich największe zainteresowanie w sekcji Forum wzbudził Dorian Gray w zwierciadle prasy brukowej Ulrike Ottinger oraz Der Schlaf der Vernunft Uli Stöckl^[3].

Na program sekcji Info-Schau (przyszła Panorama) złożyło się kilka osobnych przeglądów, w tym Nowe filmy austriackie, US Non-Majors oraz Śródziemnomorska Panorama. Ten ostatni przegląd, który spotkał się w prasie z pozytywnym odzewem, był innowacyjnym zestawieniem dwudziestu filmów powstałych w basenie Morza Śródziemnego od Izraela po Hiszpanię i od Jugosławii po Egipt. Sporo kontrowersji wzbudził za to film otwarcia sekcji Kinderfilmfest, Kidco Rona Maxwella. Obraz krytykowano za propagowanie „amerykańskiego stylu życia wśród dzieci” i „gloryfikowanie kapitalizmu” w duchu Ronalda Reagana^[3].

W czasie tegorocznego festiwalu trwała debata na temat ustawy dotyczącej finansowania produkcji filmowej przez państwo. Filmowcy obawiali się systemowej dyskryminacji ze względów artystycznych i politycznych, zwłaszcza że najciekawsze filmy niemieckie na Berlinale (np. Wanderkrebs Herberta Achternbuscha) powstały bez wsparcia państwa. Obawiano się politycznego ingerowania w produkcję filmową oraz cenzurowania podejmowanych treści^[3].

W ramach festiwalu odbyła się retrospektywa twórczości niemieckiego reżysera Ernsta Lubitscha^[4], który zrobił wielką karierę w Hollywood.

Członkowie jury

Przewodnicząca jury konkursu głównego Liv Ullmann.

Konkurs główny

• Liv Ullmann, norweska aktorka – przewodnicząca jury^[5]
• Edward Bennett, brytyjski reżyser
• Jules Dassin, amerykański reżyser
• Manuela Gheorghiu-Cernat, rumuńska historyczka kina
• Lana Gogoberidze, gruzińska reżyserka
• Tullio Kezich, włoski krytyk filmowy
• Steffen Kuchenreuther, niemiecki producent filmowy
• Jeanine Meerapfel, niemiecka reżyserka
• Kevin Thomas, amerykański krytyk filmowy
• Mario Vargas Llosa, peruwiański pisarz
• Adolphe Viezzi, francuski producent filmowy

Selekcja oficjalna

Konkurs główny

Następujące filmy zostały wyselekcjonowane do udziału w konkursie głównym o Złotego Niedźwiedzia i Srebrne Niedźwiedzie^[6]:

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
Za naszą miłość	À nos amours	Maurice Pialat	Francja
Akelarre	Akelarre	Pedro Olea	Hiszpania
Arka Noego	Das Arche Noah Prinzip	Roland Emmerich	RFN
Lekarki	Ärztinnen	Horst Seemann	NRD
Autogram	Das Autogramm	Peter Lilienthal	RFN
Bal	Le bal	Ettore Scola	Włochy
Banbianren	半邊人 Boon bin yen	Allen Fong	Hongkong
Mistrzowie	Champions	John Irvin	Wielka Brytania
Świry	Crackers	Louis Malle	Stany Zjednoczone
Garderobiany	The Dresser	Peter Yates	Wielka Brytania
Flirt	Flirt	Roberto Russo	Włochy
Relacje klasowe	Klassenverhältnisse	Danièle Huillet i Jean-Marie Straub	RFN
Tight Quarters	Könnyü testi sértés	György Szomjas	Węgry
Strumienie miłości	Love Streams	John Cassavetes	Stany Zjednoczone
Człowiek bez pamięci	Mann ohne Gedächtnis	Kurt Gloor	Szwajcaria
Poranek w Alabamie	Morgen in Alabama	Norbert Kückelmann	RFN
Antarktyka	南極物語 Nankyoku monogatari	Koreyoshi Kurahara	Japonia
Mała brudna wojna	No habrá más penas ni olvido	Héctor Olivera	Argentyna
Rembetiko	Ρεμπέτικο Rembetiko	Kostas Ferris	Grecja
Piękna i bestia	Skønheden og udyret	Nils Malmros	Dania
De stille Oceaan	De stille Oceaan	Digna Sinke	Holandia
Złodzieje nocą	Les voleurs de la nuit	Samuel Fuller	Francja
Romans polowy	Военно-полевой роман Wojenno-poliewoj roman	Piotr Todorowski	ZSRR
Krew jest zawsze gorąca	血，总是热的 Xue, zong shi re de	Wen Yan	Chiny

Pokazy pozakonkursowe

Następujące filmy zostały wyświetlone na festiwalu w ramach pokazów pozakonkursowych:

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
Marlena	Marlene	Maximilian Schell	RFN
Ulica barbarzyńców	Rue barbare	Gilles Béhat	Francja
Pan Galindez	El señor Galíndez	Rodolfo Kuhn	Argentyna
Star 80	Star 80	Bob Fosse	Stany Zjednoczone
Czułe słówka	Terms of Endearment	James L. Brooks	Stany Zjednoczone
Testament	Testament	Lynne Littman	Stany Zjednoczone
Wanderkrebs	Wanderkrebs	Herbert Achternbusch	RFN

Laureaci nagród

Konkurs główny

Złoty Niedźwiedź

• Strumienie miłości, reż. John Cassavetes

Srebrny Niedźwiedź – Nagroda Specjalna Jury

• Mała brudna wojna, reż. Héctor Olivera

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego reżysera

• Ettore Scola – Bal

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszej aktorki

• Inna Czurikowa – Romans polowy

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego aktora

• Albert Finney – Garderobiany

Srebrny Niedźwiedź za wybitne osiągnięcie artystyczne

• Monica Vitti za rolę w filmie Flirt

Srebrny Niedźwiedź

• Poranek w Alabamie, reż. Norbert Kückelmann
• Rembetiko, reż. Kostas Ferris

Wyróżnienie honorowe

• Danièle Huillet i Jean-Marie Straub – Relacje klasowe

Konkurs filmów krótkometrażowych

Złoty Niedźwiedź dla najlepszego filmu krótkometrażowego

• Cykelsymfonien, reż. Åke Sandgren

Pozostałe nagrody

Nagroda FIPRESCI

• Mała brudna wojna, reż. Héctor Olivera
• Strumienie miłości, reż. John Cassavetes

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona Berlinale (niem.)