36 Pomorski Pułk Artylerii

36 Pomorski Pułk Artylerii

Znak malowany na pojazdach pułku
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1968
Rozformowanie	1990
Tradycje
Święto	2 lutego
Nadanie sztandaru	W 1968 sztandar 36 Pomorski Pułk Artylerii przejął od 105 Pomorskiego Dywizjonu Artylerii Haubic
Rodowód	36 Pułk Artylerii Lekkiej 105 Dywizjon Artylerii haubic,105 Pomorski Dywizjon Artylerii Haubic
Kontynuacja	37 Łużycki Pułk Artylerii
Dowódcy
Pierwszy	płk dypl Władysław Grzonek
Ostatni	ppłk dypl. Jerzy Brzewski
Organizacja
Numer	JW 3771
Dyslokacja	Budowo
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Artyleria
Podległość	20 Dywizja Pancerna

36 Pomorski Pułk Artylerii (36 pa) – oddział Wojsk Rakietowych i Artylerii ludowego Wojska Polskiego.

Pułk wchodził w skład 20 Warszawskiej Dywizji Pancernej im. marsz. Konstantego Rokossowskiego. Stacjonował w garnizonie Budów.

Historia

Na podstawie rozkazu nr 58 Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego z 15 marca 1945 roku sformowano w Bydgoszczy 36 Pułk Artylerii Lekkiej. Wiosną 1949 roku dyslokowany został do garnizonu Choszczno^[1]. Latem 1957 jednostka została rozformowana, a na jej bazie utworzony został 105 Dywizjon Artylerii Haubic i 7 dar. Oba pododdziały włączone zostały w skład 20 Dywizji Pancernej.

30 września 1967 105 Dywizjon Artylerii Haubic przyjął dziedzictwo tradycji 1 Pomorskiego Pułku Moździerzy i otrzymał nazwę wyróżniającą "Pomorski", a dzień 2 lutego ustanowiony został Świętem jednostki^[2]. W 1968 roku, na bazie 105 Pomorskiego dywizjonu artylerii haubic utworzony został 36 Pomorski Pułk Artylerii.

12 lutego 1960 r. Rada Państwa na podstawie art. 5 ust.1 dekretu z dnia 09.12.1951 r. o znaku Sił zbrojnych nadaje sztandar 105 Dywizjonowi Artylerii Haubic o numerze JW 3771. 10 lipca 1960 r. w imieniu Rady Państwa Szef Artylerii Pomorskiego Okręgu Wojskowego gen. Dubicki Edward przekazuje Dowódcy 105 Dywizjonu Artylerii Haubic ppłk. Nowickiemu Edwardowi. W 1967 r. sztandar przejmuje 105 Pomorski Dywizjon Artylerii Haubic o numerze JW 3771. W 1968 sztandar przejmuje 36 Pomorski Pułk Artylerii o numerze JW 3771.

W 1989 36 Pomorski Pułk Artylerii został przeniesiony do Stargardu Szczecińskiego i przemianowany na 37 Łużycki Pułk Artylerii.

20 kwietnia 1990 ppłk dypl Jerzy Brzewski ostatni Dowódca JW 3771 Pomorskiego Pułku Artylerii przekazał sztandar pułku do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie^[3].

Struktura organizacyjna

• dowództwo, sztab
• bateria dowodzenia
  • plutony: rozpoznania, łączności, topograficzno-rachunkowy, rozpoznania dźwiękowego
• dywizjon haubic 122 mm
• dywizjon haubic 152 mm
• pluton przeciwlotniczy
• kompanie: zaopatrzenia, remontowa, medyczna

122 mm haubica wz. 1938 (M-30)

Razem w pułku artylerii: 18 haubic 122 mm, 18 haubic 152 mm i 4 zestawy ZU-23-2, 76 mm armata dywizyjna wz. 1942 (ZiS-3)

Dowódcy pułku

• płk dypl. Władysław Grzonek (1968-1969 )
• ppłk dypl. Stanisław Kopacz (1969-1972)
• ppłk Władysław Wawrzkiewicz (1972-1973)
• mjr dypl. Jan Senecki (1973-01.1975)
• mjr dypl. Adam Radziński (02.1975-06.1975)
• 

  76 mm armata dywizyjna wz. 1942 (ZiS-3)
  płk dypl. Zdzisław Wyszyński (07.1975-08.1975)
• ppłk dypl. Jan Kraus (09.1975-1978)
• ppłk dypl. Bogusław Pankowski (1978-1985)
• ppłk dypl. Włodzimierz Sąsiadek (1985-1988)
• ppłk dypl. Jerzy Brzewski (1989-1990)

Przekształcenia

36 Pułk Artylerii Lekkiej (do 1957) → 105 Dywizjon Artylerii Haubic (od 1967) – 105 Pomorski dywizjon artylerii haubic(do 1968) → 36 Pomorski Pułk Artylerii (do 1990) → 37 Łużycki Pułk Artylerii (1990-91) → 37 Pułk Artylerii (1991-96) → 30 Pomorski Pułk Artylerii Mieszanej

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek : materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.