3 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
 (c) Bundesarchiv, Bild 101I-087-3675A-18A / Thiemann / CC-BY-SA 3.0 Panzerkampfwagen IV należący do 3 DPanc. | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | gen. por. Leo Geyr von Schweppenburg |
| Ostatni | płk. Volkmar Schöne |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | wojska lądowe |
| Rodzaj wojsk | wojska pancerne |
| Skład | patrz tekst |
3 Dywizja Pancerna (niem. 3. Panzer-Division) – niemiecka dywizja pancerna z okresu II wojny światowej.
Historia
Dywizja sformowana została w Berlinie, zgodnie z rozkazem z 15 października 1935 roku[1].
W 1939 roku, w składzie XIX Korpusu Armijnego (4 Armia), walczyła w kampanii wrześniowej[1]. Po zakończeniu walk w Polsce dywizja została przerzucona na Zachód, gdzie weszła w skład 6 Armii.
W składzie 6 Armii wzięła udział w kampanii francuskiej[2]. 3 Dywizja Pancerna[3] stanowiła najbardziej wysunięty na północ związek pancerny Grupy Armii „B” i miała za zadanie osłaniać prawą flankę uderzenia przez Ardeny. Atakując przez Gembloux i Charleroi dotarła do Arras, gdzie razem z 7 Dywizją Pancerną i elementami Dywizji Pancernej SS „Totenkopf” odparła 21 maja ostatnią próbę wyrwania się z kotła Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego. Następnie wzięła udział w operacji Rot – właściwym uderzeniu na Francję. 4 czerwca 1940 roku zaatakowała pozycje francuskie pod Compiègne, a po ich przełamaniu uderzyła na południe, przez Reims i Briare, kończąc kampanię w okolicach Limoges. 3 Dywizja Pancerna odniosła ogromne sukcesy przy minimalnych stratach własnych, a po zakończeniu działań bojowych we wrześniu 1940 roku została przerzucona do Niemiec. Tam stacjonowała do maja 1941 roku, przechodząc w międzyczasie reorganizację.
W czerwcu 1941 roku dywizja została włączona w skład 2 Grupy Pancernej Grupy Armii „Środek” i wzięła udział operacji „Barbarossa” walcząc na środkowym odcinku frontu, w rejonie Mińska, Smoleńska, Kijowa, Briańska i Tuły.
W grudniu 1941 roku weszła w skład 6 Armii Grupy Armii „Południe” i walczyła na froncie południowym. Szczególnie ciężkie walki toczyła w rejonie Charkowa latem 1942 roku, a następnie nad Dnieprem. Później włączona została w skład nowo utworzonej Grupy Armii „A” i wzięła udział w walkach mających doprowadzić do zajęcia Kaukazu. Następnie walczyła na Ukrainie cofając się w kierunku polskiej granicy, m.in. na przełomie lipca i sierpnia 1943 walczyła nad Miusem.
We wrześniu 1944 roku została wycofana do Polski, gdzie zajęła pozycję obronną nad Narwią. W tym czasie weszła w skład 2 Armii Grupy Armii „Środek”.
W styczniu 1945 roku została przerzucona na Węgry, gdzie weszła w skład 6 Armii Grupy Armii „Południe”. Na terenie Węgier toczyła zacięte walki, w wyniku których została zdziesiątkowana i rozbita. W kwietniu 1945 roku została wycofana do Austrii, gdzie w maju 1945 roku skapitulowała przed wojskami amerykańskimi.
Dowódcy dywizji
- gen. por. Leo Freiherr Geyr von Schweppenburg (1935 – 1939)
- gen. mjr Horst Stumpff (1939 – 1940)
- gen. mjr Friedrich Kühn (1940)
- gen. mjr Horst Stumpff (1940)
- gen. por. Walther Model (1940 – 1941)
- gen. mjr Hermann Breith (1941 – 1942)
- gen. mjr Franz Westhoven (1942 – 1943)
- gen. mjr Fritz Bayerlein (1943 – 1944)
- płk Rudolf Lang (1944)
- gen. por. Wilhelm Philipps (1944 – 1945)
- płk Wilhelm Söth (1945)
- płk Volkmar Schöne (1945)
Skład
1935
- Dowództwo 3 Dywizji Pancernej
- 3 Brygada Pancerna „Berlin” (3.Panzer-Brigade „Berlin”)
- 5 pułk pancerny „Wünsdorf” (Panzer-Regiment 5 „Wünsdorf”)
- 6 pułk pancerny „Neuruppin” (Panzer-Regiment 6 „Neuruppin”)
- 3 Brygada Strzelców „Eberswalde” (3.Schützen-Brigade „Eberswalde”)
- 3 pułk strzelców (Schützen-Regiment 3)
- 3 batalion motocyklowy (Kradschützen-Abteilung 3)
- 75 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 75)
- 3 kompania rozpoznawcza (zmotoryzowana) (Aufklärungs-Abteilung 3)
1941
- 6 pułk pancerny (Panzer-Regiment 6)
- 3 Brygada Strzelców (3.Schützen-Brigade)
- 3 pułk strzelców (Schützen-Regiment 3)
- 394 pułk strzelców (Schützen-Regiment 394)
- 3 batalion motocyklowy (Kradschützen-Bataillon 3)
- 75 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 75)
- 543 dywizjon niszczycieli czołgów (Panzerjäger-Abteilung 543)
- 3 batalion rozpoznawczy (Aufklärungs-Abteilung 3)
- 39 batalion łączności (Nachrichten-Abteilung 39)
- 39 batalion pionierów (Pionier-Bataillon 39)
22 czerwca 1941 dywizja posiadała 198 czołgów.
1943
- 6 pułk pancerny (Panzer-Regiment 6)
- 3 pułk grenadierów pancernych (Panzer-Grenadier-Regiment 3)
- 394 pułk grenadierów pancernych (Panzer-Grenadier-Regiment 394)
- 75 pułk artylerii pancernej (Panzer-Artillerie-Regiment 75)
- 3 pancerny batalion rozpoznawczy (Panzer-Aufklärungs-Abteilung 3)
- 314 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Heeres-Flak-Artillerie-Abteilung 314)
- 543 dywizjon niszczycieli czołgów (Panzerjäger-Abteilung 543)
- 3 batalion rozpoznawczy (Aufklärungs-Abteilung 3)
- 39 batalion łączności (Nachrichten-Abteilung 39)
- 39 batalion pionierów (Pionier-Bataillon 39)
W przededniu bitwy pod Kurskiem dywizja posiadała 90 czołgów.
Przypisy
- ↑ a b Rosado i Bishop 2012 ↓, s. 36.
- ↑ Rosado i Bishop 2012 ↓, s. 37.
- ↑ zwana dywizją niedźwiedzi, z uwagi na fakt powstania w Berlinie, którego godłem jest niedźwiedź.
Bibliografia
- Jorge Rosado, Chris Bishop: Dywizje pancerne Wehrmachtu 1939–1945. Poznań: Wydawnictwo Vesper, 2012. ISBN 978-83-7731-130-1.
- Rajmund Szubański, Polska broń pancerna 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, wyd. II poprawione i uzupełnione, ISBN 83-11-07660-X
- Leksykon Wehrmachtu –3 Dywizja Pancerna
Media użyte na tej stronie
.svg)
Logo of the 3rd German Armored Division Summer 1943, II World War.
Autor: Jäger, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
de:Walter Model: Generalfeldmarschall, Ritterkreuz (RK), Heer, Deutschland (GND 118582909)
(c) Bundesarchiv, Bild 101I-087-3675A-18A / Thiemann / CC-BY-SA 3.0
| Informacje dodane przez użytkownika Wikimediów. |
Logo of the 3rd German Armored Division 1939-1940 and later Logo of the 20th German Armored Division 1940-1941
Purported emblem of the 3rd Panzer Division (1941-1945).
Note: this depiction should be considered unreliable or inaccurate. See the English Wikipedia talk page for the 3rd Panzer Division for details. This configuration is found in Theodor Hartmann's Wehrmacht Divisional Signs (London: Almark Publishing Co., 1970), without citing any source.
The use of the "life rune" (Algiz) as variant emblem of the 4th Panzer division is documented for 1940 and 1943–1945 (c.f. 4th Panzer Division (1943-1945).svg). The image shown here would represent the "death rune" (inverted Algiz). Such an emblem is not attested, and its use in Hartmann (1970) is best explained as an error.
The svg image should be renamed to something like "yellow peace sign" to avoid the ahistorical connotation..svg){kind=link}