3 Dywizja Pancerna SS „Totenkopf”
 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | październik 1939 |
| Rozformowanie | 9 maja 1945 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | |
| Ostatni | SS-Brigadeführer Hellmuth Becker |
| Działania zbrojne | |
| Bitwa pod Diemiańskiem Bitwa na łuku kurskim Bitwa pod Warszawą | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | wojska lądowe |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
3 Dywizja Pancerna SS „Totenkopf” – dywizja pancerna uznawana za najbardziej fanatyczną spośród dywizji Waffen-SS.
Historia
Dywizja została sformowana po kampanii wrześniowej w październiku 1939 roku. Jej żołnierze oraz dowódca Theodor Eicke w większości wywodzili się z jednostek pełniących służbę wartowniczą w obozach koncentracyjnych. W 1942 roku ochrzczono ją mianem „Totenkopf” (trupia czaszka).
Pierwszy raz wkroczyła do boju 16 maja 1940 roku podczas kampanii francuskiej. W rejonie Cambrai dywizja wzięła do niewoli ok. 16 000 francuskich żołnierzy.
Następnie walczyła na froncie wschodnim odnosząc wiele militarnych sukcesów i dopuszczając się licznych okrucieństw. Prowadziła szczególnie ciężkie i zawzięte boje w tzw. kotle demiańskim, gdzie lutym 1942 roku zostało okrążonych ok. 90 tys. żołnierzy niemieckich. W kwietniu 1942 dywizja zdołała wyrwać się z okrążenia i dotrzeć do obszarów kontrolowanych przez armie niemieckie.
W roku 1943 została przekształcona w dywizję pancerną. W przededniu bitwy pod Kurskiem dywizja liczyła 139 czołgów, a więc znacznie więcej od analogicznych formacji pancernych Wehrmachtu (np. 3 Dywizja Pancerna posiadała wtedy 90 czołgów, a 9 Dywizja Pancerna 83 czołgi). Na przełomie lipca i sierpnia 1943 wzięła udział w ciężkich walkach nad Miusem. Pod koniec lipca 1944 brała udział w bitwie o Siedlce. W sierpniu 1944 roku w wielkiej bitwie pancernej w rejonie Wołomina koło Warszawy dywizja „Totenkopf” walcząc razem z Dywizją Pancerną Hermann Göring i 5 Dywizją Pancerną SS „Wiking” praktycznie unicestwiła sowiecki 3 Korpus Pancerny.
W 1945 walczyła na Węgrzech i w Austrii. 9 maja 1945 roku dywizja oficjalnie poddała się amerykańskim siłom, jednakże została przekazana wojskom sowieckim. Niewolę rosyjską przeżyło niewielu.
Dowódcy
- SS-Gruppenführer Theodor Eicke (14 listopada 1939 – 6 lipca 1941)
- SS-Oberführer und Generalmajor der Waffen-SS Matthias Kleinheisterkamp (7 lipca 1941 – 15 lipca 1941) – w zastępstwie
- SS-Brigadeführer und Generalmajor der Waffen-SS Georg Keppler (15 lipca 1941 – 21 września 1941) – w zastępstwie
- SS-Obergruppenführer und General der Waffen-SS Theodor Eicke (21 września 1941 – 26 lutego 1943) – zabity podczas działań frontowych, w pobliżu wsi Orelka w Rosji
- SS-Obergruppenführer und General der Waffen-SS Hermann Prieß (26 lutego 1943 – 27 kwietnia 1943)
- SS-Standartenführer Heinz Lammerding (27 kwietnia 1943 – 15 maja 1943) – pełniący obowiązki dowódcy
- SS-Brigadeführer Max Simon (15 maja 1943 – 22 października 1943)
- SS-Obergruppenführer und General der Waffen-SS Hermann Prieß (22 października 1943 – 21 czerwca 1944)
- SS-Brigadeführer Hellmuth Becker (21 czerwca 1944 – 8 maja 1945)
Struktura organizacyjna w 1943
- Dowództwo pułku
- 5 pułk grenadierów pancernych SS Totenkopf (często niepoprawnie nazywany „Thule”)
- I batalion
- II batalion
- III batalion
- 6 pułk grenadierów pancernych SS Theodor Eicke (formalnie 3 pułk Theodor Eicke)[1]
- I batalion
- II batalion
- III batalion
- 3 pułk pancerny SS
- I batalion
- II batalion
- 3 pułk artylerii pancernej SS
- I dywizjon
- II dywizjon
- III dywizjon
- 3 dywizjon przeciwpancerny SS
- 3 dywizjon dział szturmowych SS
- 3 dywizjon przeciwlotniczy SS
- 3 pancerny batalion łączności SS
- 3 pancerny dywizjon rozpoznawczy SS
- 3 pancerny batalion saperów SS
- 3 batalion zaopatrzeniowy SS
- 3 szpital polowy SS
- 3 pluton korespondentów wojennych SS
- 3 pluton żandarmerii SS
- 3 batalion zapasowy SS
Przypisy
- ↑ Like a Cliff in the Ocean, 2002, Karl Ullrich, page 231, J.J. Fedorowicz Publishing, Winnepeg, Manitoba, Canada
Bibliografia
- Herbert Brunegger: Kto sieje wiatr… Opowieść żołnierza Dywizji SS Totenkopf. Arkadiusz Wingert, Przedsięwzięcie Galicja, Międzyzdroje Kraków 2006, ISBN 978-83-921704-5-7.
- Chris Mann, SS – Totenkopf. Historia dywizji Waffen SS 1940–1945. Ryszard Grajek (tłum.), Warszawa: Bellona, 2008, ISBN 978-83-11-11150-9, OCLC 297682020.
- Charles W. Sydnor Jr.: Żołnierze zagłady. Dywizja SS „Totenkopf” 1933–1945. Wydawnictwo Oskar, Warszawa 1998, ISBN 83-85239-51-0.
Linki zewnętrzne
- Marcus Wendel: 3. SS-Panzer-Division Totenkopf (ang.). Axis History, 2010-12-17. [dostęp 2019-08-04].
- Jason Pipes: 3.SS-Panzer-Division Totenkopf (ang.). Feldgrau. [dostęp 2019-08-04].
Media użyte na tej stronie
.svg)
(c) Bundesarchiv, Bild 101III-Wiegand-114-03 / Wiegand / CC-BY-SA 3.0
(c) Bundesarchiv, Bild 101III-Wiegand-119-12 / Wiegand / CC-BY-SA 3.0
(c) Bundesarchiv, Bild 101I-024-3535-22 / Vorpahl / CC-BY-SA 3.0