4 Armia (RFSRR)

4 Armia

4-я армия

Historia
Państwo	Rosyjska FSRR
Sformowanie	1918
Rozformowanie	1921
Działania zbrojne
Wojna domowa w Rosji wojna polsko-bolszewicka bitwa pod Dryhuczami (4–5 lipca 1920) bitwa o Grodno I (18-23 lipca 1920)
Organizacja
Dyslokacja	Kaukaz
Podległość	Front Turkiestański Front Zachodni

4 Armia (ros. 4-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej okresu wojny domowej w Rosji i wojny polsko-bolszewickiej.

Formowanie i walki

Utworzona po raz pierwszy w czerwcu 1918 na Kaukazie. Walczyła na Froncie Wschodnim. W sierpniu 1919 1 i 4 Armia weszły w skład utworzonego wówczas Frontu Turkiestańskiego pod dowództwem Michaiła W. Frunzego pod Samarą, Kujbyszewem i Uralskiem. 20 kwietnia przemianowana na 2 Rewolucyjna Armię Robotniczą.

W maju 1920 sformowano na bazie Grupy Północnej Jewgienija Siergiejewa ponownie 4 Armię. Weszła ona w skład Frontu Zachodniego Tuchaczewskiego.

W czasie ofensywy lipcowej 1920 4 Armia otrzymała rozkaz skierowania głównego uderzenia na północ od jeziora Wielkie Jelno i wkroczenia 5 lipca w rejon Szarkowszczyzna-Łużki. Kawaleria miała być rzucona na lewy brzeg Dźwiny oraz w kierunku Swięcian. W bitwie nad Autą 4 – 6 lipca 1920 przełamała front polski, ale nie zdołała rozbić polskiej 1 Armii. 7 lipca 1920 4 Armia otrzymała rozkaz dotarcia 9 lipca w rejonie Twerecz-Goduciszki-Koma, a 10 lipca zająć rejon stacji Mołodeczno. Odniosła wiele sukcesów i doszła do dolnej Wisły. Na skutek opóźnionego odwrotu (polskie wojska zdobyły jej radiostację) nie zdołała wycofać się na wschód, poniosła ciężkie straty i gros sił wycofało się z frontu polsko-sowieckiego na teren Prus Wschodnich, gdzie została internowana. W końcu sierpnia 1920 z resztek Grupy Mozyrskiej i oddziałów ściągniętych z głębi Rosji sformowano trzecią 4 Armię pod dowództwem Aleksandra Szuwajewa. We wrześniu-październiku walczyła ona z Polakami na Białorusi i poniosła wiele porażek. W 1921 rozformowana.

Dowódcy armii^[1]

• Wasilij Kikwidze (marzec 1918);
• Jurij Sablin (marzec - kwiecień 1918);
• Aleksandr Rżewski (20 czerwca - 1 września 1918);
• Tichon Chwiesin (10 września — 5 listopada 1918);
• Aleksandr Bałtijski (5 listopada 1918 — 31 stycznia 1919);
• Michaił Frunze (31 stycznia − 4 maja 1919);
• Leontij Ugromow (4 — 8 maja 1919, cz.p.o.);
• Konstantin Awksientjewski (8 maja — 6 sierpnia 1919);
• Władimir Łazariewicz (6 sierpnia — 8 października 1919);
• Gaspar Woskanow (8 października 1919 – 23 kwietnia 1920);
• Jewgienij Siergiejew (18 czerwca – 28 lipca 1920);
• Władimir Mielikow (28 lipca — 6 sierpnia 1920, cz.p.o.);
• Aleksandr Szuwajew (6 sierpnia – 17 października 1920);
• Nikołaj Kakurin (17 października — 22 października 1920, cz.p.o.).

Struktura organizacyjna

4 lipca 1920

• 12 Dywizja Strzelców
• 18 Dywizja Strzelców
• 48 Dywizja Strzelców
• 53 Dywizja Strzelców
• 164 Brygada Strzelców
• 3 Korpus Kawalerii
  • 10 Dywizja Kawalerii
  • 15 Dywizja Kawalerii

w sierpniu 1920

• 12 Dywizja Strzelców
• 53 Dywizja Strzelców
• 54 Dywizja Strzelców
• 81 Dywizja Strzelców
• 3 Korpus Kawalerii Gaja
• 143 i 164 Brygada Strzelców z 18 Dywizji Strzelców^[2]

Przypisy

Bibliografia

• Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Mieczysław Wrzosek, Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920, Koszalin 1990.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.