4 Pomorska Dywizja Zmechanizowana

4 Dywizja Zmechanizowana

Znak taktyczny 4 DZ
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	7 marca 1962
Rozformowanie	1998
Nazwa wyróżniająca	Pomorska
Patron	Jan Kiliński
Tradycje
Rodowód	4 Pomorska Dywizja Piechoty
Kontynuacja	4 Lubuska Dywizja Zmechanizowana
Dowódcy
Pierwszy	gen. bryg. Leon Łapiński
Ostatni	gen. bryg. Bolesław Baranowski
Organizacja
Numer	JW 2838[1]
Dyslokacja	Krosno Odrzańskie
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Wojska zmechanizowane
Podległość	Śląski Okręg Wojskowy
Skład	Etat Nr 5/323-5/337

Jan Kiliński - patron 4 PDZ

Siedziba byłego Dowództwa 4 DZ. Krosno Odrzańskie 3 stycznia 2003.

4 Pomorska Dywizja Zmechanizowana im. Jana Kilińskiego (4 DZ) - związek taktyczny Wojsk Zmechanizowanych Sił Zbrojnych PRL.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie zarządzenia Nr 023/Org. szefa Sztabu Generalnego WP z 7 marca 1962 roku 4 Pomorska Dywizja Piechoty została przeformowana w 4 Pomorską Dywizję Zmechanizowaną^[2] według etatów Nr 5/323-5/337 skadrowanej dywizji zmechanizowanej o stanie osobowym 2237 żołnierzy i 68 pracowników cywilnych^[3].

Znakiem rozpoznawczym 4 DZ był biały kwadrat. Znak był umieszczany na czołgach, transporterach opancerzonych i pojazdach mechanicznych.

W listopadzie 1966 roku dywizja została przeformowana na etaty wojenno-pokojowe o pełnej gotowości bojowej stając się pierwszorzutowym związkiem taktycznym Śląskiego Okręgu Wojskowego. Utworzono nowe pododdziały zabezpieczenia, jak: batalion remontowy, batalion medyczny i batalion zaopatrzenia. W 1967 roku na uzbrojenie dywizji wprowadzono transportery opancerzone SKOT-2A, a dwa lata później czołgi T-55A.

W 1989 roku został rozformowany 11 pułk zmechanizowany, a 18 pułk czołgów średnich przeformowany w 18 pułk zmechanizowany. W wyniku tych zmian powstał zunifikowany związek taktyczny.

12 września 1991 roku dywizja utraciła prawo do nazwy wyróżniającej "Pomorska", zachowując imię patrona.

W 1995 roku dywizja została przeformowana na nowe etaty i przeszła ze struktury pułkowej na brygadową. W wyniku tych zmian organizacyjnych został utworzony związek taktyczny, który w następnym roku otrzymał nazwę wyróżniającą - 4 Lubuska Dywizja Zmechanizowana.

Struktura organizacyjna (1967)

• Dowództwo 4 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej w Krośnie Odrzańskim
• 11 Złotowski pułk zmechanizowany w Krośnie Odrzańskim
• 12 Kołobrzeski pułk zmechanizowany w Gorzowie Wielkopolskim
• 17 Drezdeński pułk zmechanizowany w Międzyrzeczu
• 18 pułk czołgów średnich w Wędrzynie
• 22 pułk artylerii w Sulechowie
• 128 pułk artylerii przeciwlotniczej w Czerwieńsku
• 24 dywizjon rakiet taktycznych w Sulechowie
• 25 batalion rozpoznawczy w Międzyrzeczu
• 5 batalion saperów w Krośnie Odrzańskim
• 4 batalion remontowy w Krośnie Odrzańskim
• 4 batalion łączności w Krośnie Odrzańskim
• 4 batalion zaopatrzenia w Krośnie Odrzańskim
• 65 batalion medyczny-Szpital Wojskowy w Krośnie Odrzańskim
• 20 kompania chemiczna w Międzyrzeczu
• orkiestra dywizyjna w Krośnie Odrzańskim
• kompania ochrony i regulacji ruchu w Krośnie Odrzańskim

Sprzęt bojowy: uzbrojenie jednostek dywizji stanowiły transportery opancerzone SKOT-2A, które w 1987 zastąpiły bojowe wozy piechoty BWP-1, czołgi T-55A wymienione w 1988 na czołgi T-55AM, samobieżne haubice 2S1 Goździk, samobieżne działa przeciwlotnicze ZSU-23-4, rozpoznawcze samochody opancerzone BRDM-2.

Żołnierze dywizji

Dowódcy dywizji^[4]:

• gen. bryg. Leon Łapiński 1959–1964
• gen. bryg. Józef Jaworski 1964–1966
• płk Kazimierz Makarewicz 1966–1968
• płk Jerzy Góral 1968–1970
• gen. bryg. Apoloniusz Golik 1970–1972
• gen. bryg. Henryk Antoszkiewicz 1972–1975
• gen. bryg. Romuald Królak 1975–1978
• gen. bryg. Zenon Bryk 1978–1984
• gen. bryg. Kazimierz Tomaszewski 1984–1986
• gen. bryg. Bolesław Baranowski 1986–1991

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Kajetanowicz, Polskie wojska pancerne i zmechanizowane w latach 1955-1990, Poligon 2010, nr 3.
• Franciszek Puchała: Budowa potencjału bojowego Wojska polskiego 1945-1990. Obszary szpiegowskich działań. Warszawa: Fundacja "Historia i Kultura", 2013. ISBN 978-83-11-12800-2.
• 4 Dywizja Piechoty - Zmechanizowana 1808-1994. Zarys dziejów, GrzegorzG. Nowik (red.), TadeuszT. Rawski (red.), Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08377-0, OCLC 830050990 .
• Wiesław Mąsior: Dowódcy dywizji Wojska Polskiego. Profesjonalne Forum Wojskowe. Serwis-militarny.net, 2005. [dostęp 2018-02-05].